Ο θρύλος μεταφοράς και ταφής του ακέφαλου σώματος του Κωνσταντίνου ΙΑ Παλαιολόγου στην Αγκάραθο

Υπάρχει ένας λαϊκός θρύλος, άγνωστους στον πολύ κόσμο, που συνδέει την Ιερά Μονή της Αγκαράθου με τον τελευταίο αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνο ΙΑ Παλαιολόγο.

Ο Εμμανουήλ Χαλκιαδάκης, Δρ. Ιστορίας στο ΑΠΘ και διδάσκων στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, αναφέρθηκε σε αυτόν στη διάρκεια της εισήγησης του σε συνέδριο που έλαβε χώρα στο Ηράκλειο για την παρουσίαση άγνωστου λάβαρου της Αγκαράθου.

Όπως και ο κ Χαλκιαδάκης εκείνη την ημέρα τόνισε, ανεξάρτητα από το αν ήταν αλήθεια ή ψέμα η ιστορία με τον Παλαιολόγο σημασία έχει η προσπάθεια σύνδεσης της Μονής Αγκαράθου με ένα σπουδαίο ιστορικό γεγονός αλλά και ο απώτερος στόχος που δεν ήταν άλλος από το να καταδειχθεί το ότι η Κρήτη υπήρξε θεματοφύλακας και συνεχιστής της Βυζαντινής παράδοσης.

Οι Κρήτες, είχαν προστρέξει με τα πλοία τους στη Βασιλεύουσα για να υπερασπιστούν την Κωνσταντινούπολη κατά την τελική επίθεση των Τούρκων.

 Βέβαια η παρουσία και υποστήριξη των Κρητικών στον ύστατο αγώνα να κρατηθεί η Βυζαντινή αυτοκρατορία όρθια δεν αποτελεί θρύλο αλλά γεγονός. Την περιγράφει και ο Ιωάννης Κόντος στο δίτομο έργο του με τίτλο "Τα κρητικά καράβια στα 1453" (μπορείτε να διαβάσετε εδώ).

Στην προσπάθεια υπεράσπισης της Πόλης ο Κωνσταντίνος ΙΑ Παλαιολόγος σκοτώθηκε και σύμφωνα με τις περισσότερες πηγές αποκεφαλίστηκε από τον εχθρό.

Μάλιστα ο Κωνσταντίνος Μιχαήλοβιτς της Οστρόβιτσα στα απομνημονεύματά του αναφέρει, πως αφού σκοτώθηκε ο αυτοκράτορας το κεφάλι του αποκόπηκε από έναν γενίτσαρο, ονόματι Σαριέλλη που το δώρισε στον σουλτάνο, και το ακέφαλο πτώμα του παρέμεινε στο σημείο.

Ο θρύλος θέλει το ακέφαλο σώμα του τελευταίου Βυζαντινού αυτοκράτορα να εντοπίζεται από τους Κρήτες μαχητές, να μεταφέρεται σε ένα από τα πλοία τους και να οδηγείται στην Κρήτη και συγκεκριμένα στη Μονή Αγκαράθου, όπου και ετάφη. Δεν ήθελαν να "μαγαριστεί" περαιτέρω από τον αλλόθρησκο εχθρό η σωρός ενός γενναίου βασιλιά.

Παρότι μοιάζει σχεδόν απίθανο το να έχει συμβεί κάτι τέτοιο και πραγματικά να έχει ταφεί στο νησί η ακέφαλη σωρός του τελευταίου Βυζαντινού αυτοκράτορα η δημιουργία του θρύλου είναι σημαντική. 

Οι Κρήτες φαίνεται ακόμα κι όταν το νησί τους έπεσε στα χέρια των Ενετών πως προσδιόριζαν τη συνείδησή τους μέσα από τη βυζαντινή αυτοκρατορία.Το αίσθημα αυτό μεγιστοποιήθηκε όταν οι Οθωμανοί προχώρησαν στην ίδια την κατάλυση του Βυζαντίου.

Ένιωθαν, λόγω θρησκείας ίσως και νοοτροπίας, κομμάτι του Βυζαντίου και πάντα πίστευαν πως κάποια στιγμή εκεί θα επέστρεφαν, επιθυμία που ωστόσο διέλυσαν οι Οθωμανοί με την κατάκτηση, αρχικά, της Κωνσταντινούπολης και στη συνέχεια με την κατάκτηση της ίδιας της Κρήτης.

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε site, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα