Ο τοιχογραφημένος ναός του Γενεθλίου της Θεοτόκου στο Αρχοντικό

Το  1926 από τον ενετικό ναό του Γενεθλίου της Παναγίας έξω από τον οικισμό του Αρχοντικού (πρώην Αλιτζανή) ,του νυν δήμου Μινώα Πεδιάδας, σώζονταν μόνο ο βόρειος τοίχος και το Ιερό.

Οι κάτοικοι του χωριού πονούσαν που έβλεπαν την εκκλησία τους σε αυτή την κακή κατάσταση κι έτσι αποφάσισαν να προχωρήσουν σε αποκατάσταση ώστε να μπορούν να τη λειτουργήσουν ξανά. Όπως αναφέρει μαρμάρινη πλάκα στην αυλή της το έργο της ανακαίνισης, το 1927, ανέλαβαν οι Ιωσήφ Ανδρ. Γερακιανάκης, Εμμανουήλ Ι. Δημητρουλάκης και Γεώργιος Αρτ. Κριτσωτάκης.

Της Ελένης Βασιλάκη

Με πολύ προσπάθεια οι άνθρωποι αυτοί κατάφεραν να ξαναδώσουν ζωή στο ναό, ο οποίος φέρεται να έχει κτιστεί και τοιχογραφηθεί επί Ενετοκρατίας.

Σήμερα από τον αρχικό τοιχογραφικό του διάκοσμο σώζονται ελάχιστα τμήματα με όχι ξεκάθαρες μορφές. Διακρίνονται,αριστερά όπως μπαίνουμε στο ναό, τα άλογα καβαλάρηδων αγίων ενώ άλλα δύο σπαράγματα τοιχογραφιών υπάρχουν στον ίδιο τοίχο και στο Ιερό. 

Ενδέχεται βέβαια εφόσον ο συγκεκριμένος τοίχος διατηρείται από το αρχικό κτίσμα, κάτω από την ασβεστωμένη επιφάνεια του, να υπάρχουν ολόκληρες παταστάσεις που θα μπορούσαν να αποκαλυφθούν μετά από κατάλληλες εργασίες. 

Ένα λιτό ξύλινο τέμπλο διαχωρίζει το Ιερό από τον κυρίως ναό ενώ δύο εικόνες της Παναγίας, φορτωμένες με δεκάδες τάματα, μαρτυρούν τη λατρεία και την αγάπη των πιστών προς το τιμώμενο πρόσωπο της, στο οποίο και εναποθέτουν τις ελπίδες τους σε δύσκολες στιγμές της ζωής τους.Ξεχωριστό κειμήλιο και ο ξύλινος σταυρός στο Ιερό που χρονολογείται από το 1922.

Με βάση τις προφορικές μαρτυρίες ο ναός αυτός αποτελούσε τμήμα μικρού μοναστηριού με 3-4 μοναχούς. Ήταν σύνηθες επί Ενετοκρατίας νέοι άνδρες να καταφεύγουν στο μοναχισμό για να αποφεύγουν τις αγγαρείες στις ενετικές γαλέρες που τις περισσότερες φορές στοίχιζαν τις ζωές τους.

Έτσι κι εδώ λίγοι άνδρες μόνασαν κι έφτιαξαν την εκκλησία αφιερώνοντας την στο Γενέθλιο της Παναγίας.

Το 2014, να σημειώσουμε πως, έγινε μια δεύτερη ανακαίνιση από το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο και τους κατοίκους της ενορίας Αρχοντικού που απέδωσε την εικόνα που βλέπουμε σήμερα.

Η καμπάνα που βλέπουμε στο αίθριο της είναι κατασκευασμένη από χιλιάρα οβίδα-απομεινάρι του Β Παγκοσμίου Πολέμου. 

Στην μεγάλη αυλή του ναού ξεχωρίζει ένα πηγάδι από το οποίο παλιά οι νοικοκυρές του Αρχοντικού έπαιρναν νερό για να ζυμώσουν καθώς θεωρούσαν πως με αυτό το νερό το φούσκωμα στα ζυμωτά τους ήταν εξασφαλισμένο, αφού λειτουργούσε όπως τα καλορίζικα και ο αγιασμός στο προζύμι τους.

Στις μέρες μας και κατά τους καλοκαιρινούς μήνες δεν είναι λίγοι εκείνοι που επιλέγουν τον όμορφο αυτό ναό, με τον άνετο εξωτερικό χώρο, για τα μυστήρια του γάμου και της βάπτισης.

(Ευχαριστίες στους κυρίους Μανόλη και Νικόλαο Κυριακάκη καθώς και στον διατελέσαντα ιερέα του Αρχοντικού π. Μιχαήλ Παπαϊωάννου για τις πληροφορίες και την επίσκεψη στο ναό )

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε site, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα