Hyoscyamus albus: Ένα πολύ τοξικό φυτό που συναντάμε ευρέως στην Κρήτη

Ο Υοσκύαμος ο λευκός ή όπως επιστημονικά ονομάζεται Hyoscyamus albus L.  είναι ένα πολύ συνηθισμένο φυτό στην Κρήτη και τον ευρύτερο μεσογειακό χώρο. Θα το δείτε στις άκρες των δρόμων, σε χέρσα εδάφη, σε ερείπια κι άλλα σημεία, ανθισμένο από τα τέλη Μαρτίου έως τον Ιούνιο καμιά φορά και αργότερα μέσα στο καλοκαίρι.

Το όνομα του προέρχεται από τις αρχαίες ελληνικές λέξεις υς -υός = χοίρος και κύαμος= κουκί, επειδή έλεγαν πως τα γουρούνια ήταν τα μόνο ζώα που μπορούν να φάνε το φυτό χωρίς να δηλητηριαστούν.

Ο υιοσκύαμος είναι ένα πολύ τοξικό φυτό και μπορεί να προκαλέσει ακόμη και τον θάνατο. Όλα τα είδη του γένους, όπου ανήκει, είναι τοξικά και πολύ επικίνδυνα αν καταναλωθούν ανεπεξέργαστα. 

 

Περιέχουν τρία ισχυρά αλκαλοειδή με φαρμακευτικές ιδιότητες, την ατροπίνη, την υοσκυαμίνη, και την σκοπολαμίνη που χρησιμοποιούνται στη φαρμακοβιομηχανία μετά από ειδική επεξεργασία.

 Κατά την αρχαιότητα οι φαρμακευτικές ιδιότητες του υοσκύαμου ήταν γνωστές. Ο Διοσκουρίδης περιγράφει τα τρία είδη και προτιμά τον hyoscyamus albus γιατί θεωρεί ότι έχει ηπιότερη δράση.

«....ἔστι δὲ αὐτοῦ διαφορὰ τρισσή· ὁ μὲν γὰρ ἄνθη ὑποπόρφυρα φέρει, φύλλα μίλακι ὅμοια, σπέρμα μέλαν καὶ τοὺς κυτίνους σκληροὺς καὶ ἀκανθώδεις, ὁ δέ τις ἄνθη μηλινοειδῆ, φύλλα καὶ λοβοὺς ἁπαλώτερα, σπέρμα δὲ ὑπόξανθον ὥσπερ ἐρύσιμον. ἀμφότεροι δὲ οὗτοι μανιώδεις ὑπάρχουσι καὶ καρωτικοί, δύσχρηστοι. εὔχρηστος δὲ εἰς θεραπείαν ἠπιώτατος ὢν ὁ τρίτος, λιπαρὸς καὶ ἁπαλὸς καὶ χνοώδης, ἄνθη λευκὰ ἔχων καὶ τὸ σπέρμα λευκόν· φύεται παρὰ θαλάττῃ καὶ ἐν ἐρειπίοις. Χρηστέον οὖν ἐστι τῷ λευκῷ· εἰ δὲ μὴ παρείη οὗτος, χρῆσθαι δεῖ τῷ ξανθῷ, τὸν δὲ μέλανα ἀποδοκιμάζειν ὡς χείριστον»

Επειδή ωστόσο εμείς δεν διαθέτουμε τις γνώσεις του Διοσκουρίδη καλό θα ήταν να αποφεύγουμε αυτό το φυτό κι απλά να το παρατηρούμε και να θαυμάζουμε τα έντονα κίτρινα άνθη του χωρίς να το αγγίζουμε και να πειραματιζόμαστε μαζί του.

 

(Αντλήθηκαν πληροφορίες από τη σελίδα floracytherea )