Το ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής στο Σκινιά Μονοφατσίου και η ιστορία του

Από το σημείο όπου βρίσκεται αγναντεύει κανείς όλο τον κάμπο του Σκινιά με τη θάλασσα των ελαιοδέντρων του.

Η Αγία Παρασκευή, για την οποία ο λόγος, είναι κτισμένη πάνω σε ένα ύψωμα που χει πάρει το όνομα του από το ξωκλήσι.Ακριβή χρονολόγηση της δεν έχουμε όμως αν κρίνουμε από τα πελέκια που έχουν χρησιμοποιηθεί για την ανέγερση της, τα οποία και αναδείχθηκαν με την τελευταία ανακαίνιση που έγινε στο χώρο, τότε θα πρέπει να υπολογίζουμε πριν το 1900, ίσως και παλαιότερα.

Της Ελένης Βασιλάκη

Πρόκειται για ένα ναό του οποίου το μέγεθος, όπως διαπιστώνει κανείς και από το συνοδευτικό φωτογραφικό υλικό, δε συνάδει με τα συνηθισμένα, μικρά, ξωκλήσια που γνωρίζουμε.

Μια πρώτη ανακαίνιση του κτίσματος έγινε το 1956 καθώς η στέγη του ήταν φτιαγμένη από χώμα και έπρεπε να κατεδαφιστεί για να κατασκευαστεί μια καινούργια, στερεωμένη πάνω σε βάση τσιμέντου.

Αυτές τις ημέρες ολοκληρώθηκε μια νέα μεγάλη και σημαντική ανακαίνιση του ναού που ανέδειξε το κτίσμα, αφού καθαιρέθηκε ο σοβάς, αναδείχθηκε η πέτρινη κατασκευή του και βελτιώθηκε η εικόνα του περιβάλλοντος χώρου ώστε να συνάδει με την ιερότητα του και τη σημασία που έχει για τους κατοίκους του Σκινιά, αυτό το ξωκλήσι.

Στην περιοχή, όπως μας είπαν ο ιερέας του χωριού π. Μιχαήλ Παπαϊωάνου και ο ψάλτης Ιωάννης Θεοδοσάκης, υπήρχαν ίχνη παλιού οικισμού αλλά και μια βρύση-πηγή νερού που τον τροφοδοτούσε. Εξάλλου στα περισσότερα σημεία όπου κτίζονται εκκλησίες αφιερωμένες στη συγκεκριμένη Αγία υπάρχει κοντά και νερό.

Ο χώρος του ναού, επειδή ακριβώς βρίσκεται σε σημείο με καλή οπτική της περιοχής και απόμερα από το χωριό, είχε χρησιμοποιηθεί ως κρησφύγετο των ανταρτών κατά τη Γερμανική Κατοχή.

Εκεί πάνω είχε ταφεί και το τελευταίο θύμα των Οθωμανών από το Σκινιά, ο Ιωάννης Συμιανάκης. Κατά τις πρόσφατες εργασίες ανακαίνισης, πέριξ της εκκλησίας, βρέθηκαν τα οστά του και αφού εψάλη τρισάγιο στη μνήμη του η ενορία τα τοποθέτησε μπροστά από το ναό σε νέα θέση.

Κατά την Τουρκοκρατία η περιοχή του Σκινά υπέφερε από τις επιδρομές των Τούρκων που κατέφθαναν από το Χόνδρο της Βιάννου και από παρακείμενους οικισμούς. Ο κ. Θεοδοσάκης είχε μάλιστα να μας διηγηθεί και μια ιστορία που έφθασε σ' αυτόν από στόμα σε στόμα και αφορούσε στον πατέρα της γιαγιάς του, τον Μιχάλη Μικελάκη ή Ντάργα, όπως ήταν το παρατσούκλι του.

Ήταν ένα πολύ δυνατό παλικάρι και γεροδεμένο και δεν δίσταζε να προκαλεί τους Τούρκους ενώ γενικότερα του άρεσαν τα στοιχήματα, όσο ακραία κι αν ήταν.

Έτσι, μεταξύ άλλων, έβαλε στοίχημα με το πρωτοπαλίκαρο των Οθωμανών να παλέψουν κι αν τον νικήσει να του χαρίσει ένα αρνί. Πράγματι πάλεψαν και ο Ντάργας νίκησε, πήρε λοιπόν ως έπαθλο το αρνί και το έφαγε με την παρέα των χριστιανών φίλων του.

Κάποια στιγμή έβαλε στοίχημα και με άλλα ντόπια παλικάρια για το ποιος δεν θα φοβηθεί να πάει βράδυ στην Αγία Παρασκευή και να καρφώσει ένα τζένιο σε τάφο που είχαν βρει έξω από την εκκλησία. Ο Ντάργας θέλοντας να κερδίσει και αυτό το στοίχημα πήγε, χωρίς να το σκεφτεί δεύτερη φορά, όμως φορούσε την κρητική βράκα και ήταν σκοτάδι. Έτσι κατά λάθος κάρφωσε μαζί με το τζένιο και τη βράκα του.

Τρόμαξε τότε πάρα πολύ γιατί δεν είχε καταλάβει τι είχε γίνει και τι τον συγκρατούσε στο σημείο και δεν τον άφηνε να φύγει, βλέπετε ήταν πάνω από ένα τάφο. Η λαχτάρα που πήρε ήταν τόσο μεγάλη που δύο μήνες μετά έπαθε η καρδιά του κι έφυγε από τη ζωή.

Ο ναός της Αγίας Παρασκευής γιορτάζει στις 26 Ιουλίου και φέτος, μια και συνέπεσε με την πλήρη ανακαίνιση του, θα τιμηθεί δεόντως από τους Σκινιανούς.

Το Σάββατο 25 Ιουλίου στις 7 το απόγευμα θα τελεσθεί ο πανηγυρικός εσπερινός με αρτοκλασία ενώ ανήμερα της γιορτής, στις 7 το πρωί, ο Όρθρος και η Θεία Λειτουργία.

Να σημειώσουμε πως ο δρόμος που οδηγεί προς την Αγία Παρασκευή είναι αγροτικός και όχι σε τόσο καλή κατάσταση οπότε η μετακίνηση ως εκεί με ΙΧ είναι θα λέγαμε απαγορευτική, εάν δεν πρόκειται για τζιπ ή άλλο ανάλογο όχημα. Αντίθετα η μετάβαση με αγροτικό φορτηγό είναι κάπως ευκολότερη.

(Να ευχαριστήσουμε τον π. Μιχαήλ Παπαϊωάννου για τις πρώτες φωτογραφίες που μας έστειλε από τον ανακαινισμένο ναό οι εργασίες στον οποίο ολοκληρώθηκαν μόλις χθες)