Ένα οθωμανικό απομεινάρι σε κατάστημα της οδού 1866- Εκεί υπήρχε τζαμί και πριν σπουδαία εκκλησία

 

Είναι τόσο χαρακτηριστικό στοιχείο της οθωμανικής αρχιτεκτονικής και τόσο παράταιρο με το χώρο του σήμερα που δεν μπορείς να προσπεράσεις χωρίς να το παρατηρήσεις.

Ο λόγος για ένα απομεινάρι του τζαμιού των γενιτσάρων Αμπντουραχμάν Πασά που σήμερα ξεχωρίζει σε ένα κατάστημα με είδη ρουχισμού κι άλλα τουριστικά εμπορεύματα στο μέσο περίπου της οδού 1866.

Ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης έχει αφήσει ακάλυπτο το αρχιτεκτονικό αυτό μέλος του τζαμιού ,ως στοιχείο του καταστήματος, κι όπως είναι φυσικό κάθε πελάτης που μπαίνει μέσα το πρώτο που βλέπει είναι η τόσο ξεχωριστή γωνία με την αραβική γραφή στο τελείωμα της. 

Μάλιστα όπως μάθαμε κάποιοι, κυρίως τουρίστες με τους ξεναγούς τους,  μπαίνουν επί τούτου στο κατάστημα για να θαυμάσουν ότι έχει απομείνει από το σημαντικό επί Τουρκοκρατίας τζαμί, το οποίο λειτούργησε εκεί μετά από μετατροπή του ναού της Παναγίας της Τριμάρτυρης σε τέμενος.

Η Τριμάρτυρη ήταν ένας σπουδαίος ναός του Χάνδακα, κτισμένος ως τρίκλιτη βασιλική περί το 1583, μεταξύ των οδών 1866 και Θεοδοσάκη.

Σε χώρο της φέρεται να είχε ταφεί ο λόγιος και σπουδαία εκκλησιαστική μορφή του 16ου αιώνα, Μάξιμος Μαργούνιος.

Επί Ενετοκρατίας αναφέρεται πως στην ιδιοκτησία της ανήκαν τα υγειονομικά ιδρύματα που λειτουργούσαν επί της οδού 1821.

 Όταν η πόλη έπεσε στα χέρια των Οθωμανών δόθηκε στον αλβανικής καταγωγής αγά των γενιτσάρων Αμπντουραχμάν Πασά, ο οποίος τον μετέτρεψε σε τζαμί.

Στα τουρκικά έγγραφα τη βρίσκουμε επίσης την Τριμάρτυρη με τα ονόματα Κερά Μαγμένη ή Κερά Μεγάλη ή Κερά Μαστρομύτη.

Ο  Εβλιά Τζελεμπί μας δίνει μια καλή περιγραφή του τζαμιού που βρήκε μετά την πτώση του Χάνδακα στα χέρια των ομοεθνών του: « Ένα ακόμα ωραίο τζαμί φτιάχτηκε για τους προσευχόμενους. Έτος 1080.

Οι δοκοί και οι σανίδες της οροφής του είναι φτιαγμένες από κυπαρισσόξυλο. Η σκεπή καλύπτεται από κεραμίδια. Στις δυο άκρες του πρόναου είναι μολυβοσκέπαστο. Έχει μιχράμπ και άμβωνα από σκαλιστό μάρμαρο, τόσο όμορφος άμβωνας δεν υπάρχει αλλού. Μόνο στις ακτές της Μαύρης θάλασσας στο τζαμί της Σινώπης.

Σε δυο  πλευρές μέσα στο τζαμί υπάρχουν μεγάλα θεωρία για τους μουεζίνηδες. Οι πολύτιμοι πολυέλαιοι με τα πολύτιμα υλικά δεν υπάρχουν σε άλλο τζαμί. Μόνο στο καινούργιο τζαμί του Σουλτάνου Αχμέτ στην Ισταμπούλ. Έχει κι άλλα όμορφα πράγματα. Η αυλή του είναι στενή. Όμως είναι το πιο πολυσύχναστο μέρος της πόλης. Πάντα έχει πολλούς πιστούς. 

Τα βακούφια του είναι επίσης πολλά. Οι ιμάμηδες, οι χατίπηδες και οι μουεζίνηδες του τζαμιού του είναι ασύγκριτοι»

Και η περιγραφή συνεχίζεται : « Στην αυλή, στα αριστερά του τζαμιού, υπάρχει μια στρογγυλή στέρνα με κάνουλες γύρω της κι ένα σφαιρικό μολυβοσκέπαστο τρούλο που στηρίζεται πάνω σε οκτώ κίονες. Είναι κι αυτό ένα εξαιρετικό έργο τέχνης. Η καθαρή στέρνα περιβάλλεται από μαρμάρινο καφασωτό ωραίο σαν αυτά του Φαχρί. 

Ο μιναρές είναι ψηλός. Σε τούτο το φωτεινό τζαμί, που ανοίγει την καρδιά του ανθρώπου, γίνεται μέρα νύχτα λατρεία στο θεό. Υπάρχουν ιδιαίτερα δωμάτια για τους σοφούς και τους ευσεβείς"

(Πηγή: ΕΒΛΙΑ ΤΣΕΛΕΜΠΙ «ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ (1668-1671)»)

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε site, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα