Η θαυματουργή Παναγία η Κερά στον Κρουσώνα

Μέσα στον οικισμό του Κρουσώνα και σε σημείο ψηλό, ώστε να υπάρχει εποπτεία σε ένα μεγάλο τμήμα του χωριού, βρίσκεται η δίκλιτη βασιλική της Παναγίας που τιμά την Κοίμηση της Θεοτόκου.

Το δεξί κλίτος της είναι παλαιότερο και χρονολογείται κατά τη Β βυζαντινή περίοδο ενώ το αριστερό νεώτερο, του 1977.

Δίπλα στο ναό τα ερείπια τρίκλιτου ναού, που αν και οι περισσότεροι θεωρούν πως πρόκειται για παλαιοχριστιανική βασιλική στην πραγματικότητα είναι νεώτερες κατασκευές, του 21ου αιώνα. Εκεί προσπάθησαν οι κάτοικοι να κτίσουν ένα καινούργιο μεγάλο ναό, η προσπάθεια τους όμως έμεινε σε πολύ αρχικό  στάδιο όταν συνειδητοποίησαν πως το κτίσμα θα καταλάμβανε όλο το χώρο και δεν θα υπήρχε καθόλου αυλή και τόπος για να σταθούν οι πιστοί εκτός ναού. 

Έτσι εγκατέλειψαν ότι είχαν φτιάξει μέχρι τότε και έκτισαν στο κέντρο του οικισμού την Αγία Τριάδα.

Ο υφιστάμενος ναός πάντως είναι αποτέλεσμα διαφόρων οικοδομικών φάσεων με το καμπαναριό του να χρονολογείται το 1818, όπως μαρτυρά η χαργμένη στη βάση του ημερομηνία. 

Αρχικά στην περιοχή κτίστηκε ως μονόκλιτος μικρός καμαροσκεπής ο ναός που σήμερα αποτελεί το δεξί κλίτος του συνολικού κτίσματος. Το αρχικό μήκος του ήταν μικρότερο και στην πορεία προστέθηκε νάρθηκας.

Στο παλιότερο κτίσμα βλέπουμε φθαρμένες τοιχογραφίες της β Βυζαντινής περιόδου και εντυπωσιακές δεσποτικές εικόνες πάνω στο μεταγενέστερο ξυλόγλυπτο τέμπλο. Η εικόνα που παρουσιάζει ο θόλος του κλίτους μας παραπέμπει σε φωτιά που εκδηλώθηκε, ενδεχομένως κατά την Τουρκοκρατία. 

Το αριστερό κλίτος που κτίστηκε τον 20ο αιώνα φέρει επίσης πλούσιο τοιχογραφικό διάκοσμο. Τα δύο κλίτη χωρίζονται με καμάρες ενώ το παλιό φέρει και σφενδόνιο που μοιάζει να ήταν σε όλο το μήκος του τοιχογραφημένο.

Μέχρι το 1888 ο εξωτερικός χώρος της Παναγίας λειτουργούσε ως κοιμητήριο.

Η ιστορία της καμπάνας

Η θέση του ναού πάνω στο ύψωμα ήταν ιδανική για να χρησιμοποιείται και ως παρατηρητήριο με την καμπάνα του να χτυπάει κάθε φορά που οι Τούρκοι προσέγγιζαν τον Κρουσώνα έτσι ώστε οι άνδρες που τους πολεμούσαν να απομακρυνθούν και να πάρουν θέσεις στα βουνά.

Σε ότι αφορά στην καμπάνα της εκκλησίας της Παναγίας η τοπική παράδοση λέει πως είναι φτιαγμένη από χρυσό και ασήμι αποτελώντας δώρο Ρωσίδας Πριγκίπισσας, η οποία επιστρέφοντας από τους Αγίους Τόπους, όπου είχε πάει για να προσκυνήσει, έδεσε με το πλοίο της στο Ηράκλειο λόγω έντονης θαλασσοταραχής.

Όσο βρισκόταν στο Ηράκλειο άκουσε για τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας στον Κρουσώνα και πήγε να προσκυνήσει και να ζητήσει τη βοήθεια της γιατί δεν είχε γάλα να θηλάσει το νεογέννητο παιδί της. Λέγεται πως όταν προσκύνησε την εικόνα, αισθάνθηκε τα στήθη της να πλημμυρίζουν από γάλα και ευλόγησε την Παναγία για το μεγάλο δώρο που της προσέφερε.

Γι αυτό το θαύμα που της συνέβη έταξε και έκανε πράξη την κατασκευή και δωρεά μιας καμπάνας από πολύτιμα μέταλλα. Η καμπάνα φτιάχτηκε στην Οδησσό της Ρωσίας, το 1674 και στάλθηκε, στην εκκλησία.

Ο ήχος της, που έφθανε μέχρι την άλλη άκρη της επαρχίας, ενόχλησε ωστόσο τους Οθωμανούς  που την αφαίρεσαν από το καμπαναριό και την έριξαν σε γειτονικό πηγάδι, όπου παρέμεινε για 40 χρόνια.Ένας δικός τους  βοσκός αποκάλυψε τον τόπο που ήταν θαμμένη η καμπάνα κι έτσι επανήλθε στην θέση της.

Επιμέλεια Ελένη Βασιλάκη

(Αντλήθηκαν πληροφορίες από την ιστοσελίδα του Κρουσώνα)

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αυστηρά η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε site, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα