Το Ιερό
Προσκύνημα του Αγίου Νικήτα βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της οροσειράς των
Αστερουσίων, κοντά στο μικρό
φοινικόδασος που έχει πάρει το όνομα του, (δείτε εδώ) και σε απόσταση περίπου
14 χιλιομέτρων από τον Αχεντριά.
Από τις λιγοστές
τοιχογραφίες του, που διασώζονται σε δυο επάλληλα στρώματα, στο Ιερό και στη
βόρεια πλευρά του, προκύπτει χρονικά η
ίδρυση του μεταξύ του 14ου και 15ου αιώνα, περίοδο που ο
αναχωρητισμός είχε διαδοθεί αρκετά στην περιοχή των Αστερουσίων.
Προς τα τέλη
του 19ου αιώνα ο Άγιος Νικήτας μετατράπηκε σε ερημητήριο της Ιεράς
Μονής Κουδουμά ενώ από το 1948 κι έπειτα απόκτησε τη δική του μοναστηριακή
υπόσταση.
Η λειτουργία
του όμως ως μοναστηριού σταμάτησε το 1959. Το 1997 χαρακτηρίστηκε επίσημο προσκύνημα στο οποίο
συρρέει πλήθος πιστών μέχρι και σήμερα.
Το κτηριακό
συγκρότημα που βλέπουμε γύρω από το ναό φτιάχτηκε τον 20ο αιώνα με τα κτίρια του
να αναπτύσσονται κλιμακωτά στην βραχώδη πλαγιά, με θέα το Νότιο Κρητικός Πέλαγος.
Στο κέντρο
των κτισμάτων βρίσκεται το καθολικό φτιαγμένο σε σπηλαίωση, η πρόσοψη της οποίας
κτίστηκε εκ νέου, μάλλον τον 19ο αιώνα.
Εντός του
ναού, δίπλα στο ιερό βήμα, υπάρχει μια μικρή διαμόρφωση, σαν σπηλαίωση, από
σταλακτίτη της οποίας τρέχει θεραπευτικό
αγίασμα. Πολλά θαύματα έχουν μαρτυρηθεί μέχρι σήμερα από ανθρώπους που
επισκέφθηκαν τον Άγιο Νικήτα και ζήτησαν τη μεσολάβηση του στα προβλήματα τους.
Ένα τμήμα της
οροφής του ναού φέρεται να έχει καεί από τους Οθωμανούς ενώ πάνω στη μαυρισμένη
επιφάνεια της πιστοί έχουν γράψει τα ονόματα τους.
(Πηγή «Χριστιανικά Μνημεία της Κρήτης» Συνοδική Επιτροπή Επί του Θρησκευτικού Τουρισμού της Εκκλησίας της Κρήτης-ΜΚΟ Φιλοξενία, Μιχάλης Γ. Ανδριανάκης, Κώστας Δ. Γιαπιτσόγλου).