Το τελευταίο ερημητήριο του Αι Κυρ Γιάννη του Ξένου στη Φαλάσαρνα Κισάμου

 Στην θέση Καβούσι Πλατάνου, με θέα τον κάμπο της Φαλάσαρνας, βρίσκεται ο ναός του Οσίου Ιωάννου του Ξένου, τον οποίο η Εκκλησία μας τιμά στις 20 Σεπτεμβρίου.

Πρόκειται για ένα δίκλιτο ναό που αποτέλεσε το τελευταίο ερημητήριο του Αγίου και γι’ αυτό το ένα κλίτος του είναι αφιερωμένο σ’ εκείνον και το δεύτερο στον Άγιο Ευστάθιο, που επίσης γιορτάζει την ίδια ημέρα.

Μάλιστα εκεί αναφέρεται πως έγινε και η ταφή του Οσίου Ιωάννου.

Ένα τμήμα του ναού είναι κτισμένο σε σπηλαίωση ενώ λίγα μέρα παραπέρα έχει φτιαχτεί ένα ακόμα μικρό εκκλησάκι του όπου μπορούν να ανάψουν ένα κερί και να προσκυνήσουν την εικόνα του οι πιστοί μια και ο δίκλιτος ναός είναι συνήθως κλειδωμένος.

To 2013 έγινε εκτεταμένη αναστήλωση του ναού και τα θυρανοίξια του τελέσθηκαν παραμονή της γιορτής του Οσίου υπό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κισάμου Αμφιλόχιου. Τις δαπάνες ανακαίνισης κάλυψαν με δωρεές τους η οικογένεια Νικολάου Τσατσαρωνάκη καθώς και πιστοί ενορίτες.

Ο Όσιος Ιωάννης έζησε εκεί κατά τον 11^ο αιώνα ενώ ο τοιχογραφικός διάκοσμος του ναού χρονολογείται μεταξύ αυτής της περιόδου και του 14^ου αιώνα.

Ποιος ήταν ο Όσιος Ιωάννης ο Ξένος

Ο Όσιος Ιωάννης, ο επονομαζόμενος Ξένος ή Αι-Κυρ Γιάννης, γεννήθηκε στο χωριό Μακρά Σίβα της Επαρχίας Πυργιωτίσσης στη Μεσαρά, το 970, δέκα χρόνια μετά την απελευθέρωση της Κρήτης από τους Σαρακινούς.

Αν και οι γονείς του ήταν ευσεβείς και εύποροι ο Όσιος Ιωάννης από νεαρή ηλικία αφιέρωσε την ζωή του στον μοναχισμό και στην άσκηση.

Θεωρείται συνεχιστής της Ιεραποστολικής δράσεως του Οσίου Αθανασίου του Αθωνίτη και του Οσίου Νίκωνος του Μετανοείτε, αφού για 50 χρόνια κήρυττε και έκτιζε ναούς και μονές πηγαίνοντας από τόπο σε τόπο σε όλη την Κρήτη.

Ο Όσιος Ιωάννης εκτός από μεγάλος Ιεραπόστολος υπήρξε και γνώστης της Χριστιανικής φιλοσοφίας. Δεν ήταν μόνο μεθοδικός και πρακτικός, αλλά και λόγιος, καθώς συνέγραψε ομιλίες, στο κατά Ματθαίο Ευαγγέλιο, όπως επίσης πιθανώς να ήταν υμνογράφος και μεταφραστής έργων του Αριστοτέλη.

 Γι’ αυτό και εγκωμιάζεται από τους υμνογράφους ως «σοφός, πάνσοφος, μέγας φωστήρ, θεοφόρος, νουνεχής, εμπειρότατος, φιλέρημος, ασκητών κλέος, οσίων καύχημα, Κρήτης το καύχημα».

Κέντρο και άξονας της Ιεραποστολικής δράσεως του Αγίου υπήρξε η Ιερά Μονή Παναγίας των Μυριοκεφάλων

Εννέα κτίσματα του Αγίου διαβάζουμε στη διαθήκη και βιογραφία του:

1) ο Ναός του Αγίου Ευτυχίου και Ευτυχιανού

2) η Ιερά Μονή Παναγίας Μυριοκεφάλων

3) ο Ναός Αγίου Γεωργίου Δούβρικα στη θέση Μέλικας

4) ο Ναός του Αγίου Γεωργίου (Ψαροπιαστή)

5) η Ιερά Μονή Αγίου Παταπίου

6) ο Ναός της Ζωοδόχου Πηγής Κουφού (γνωστός ως Αη Κυρ-Γιάννης Κουφού)

7) ο Ναός Αγίου Παύλου Σφακίων

8) ο Ναός Αγίου Γεωργίου στις Αζωγυρές

9) ο Ναός Αγίου Ευσταθίου Ακτής Κισάμου

 

Σ’ αυτήν τη χρονολογική σειρά τοποθετούνται τα κτίσματα και η δράση του Αγίου σε ότι αφορά στην ανέγερση τους .

Σύμφωνα με την διαθήκη του «άπαντα τα εν Κρήτη καθιδρύματα αυτού» τα αφιέρωσε στην Ιερά Μονή της Παναγίας των Μυριοκεφάλων, συνεπώς μπορούν να  χαρακτηρισθούν ως εξαρτήματα –παρεκκλήσια της συγκεκριμένη Μονής.

Υπάρχουν πολλοί θρύλοι, παραδόσεις και αναλυτικές περιγραφές για τους ναούς, τις μονές, τα ιδρύματα και κάθε προσκύνημα που ίδρυσε ο Όσιος Ιωάννης ο Ξένος.

Από τον βίο του διακρίνουμε ότι πρόκειται για μια μεγάλη Εκκλησιαστική Μορφή. Η Ιεραποστολή υπήρξε ο βασικός και κύριος σκοπός της ζωής του.

Η επίσημη αναγνώριση του ως Οσίου έγινε από την Εκκλησία επί της Πατριαρχίας του Κυρίλλου Λουκάρεως στις 29 Απριλίου 1632.

Πηγή πληροφοριών Ιερά Μητρόπολη Κισάμου και Σελίνου