Οι
βρυσομάνες, πηγές ζωής για τους κατοίκους των Πιτσιδίων, μαρτυρούνται στον
τουριστικό οικισμό του Δήμου Φαιστού από το ξεκίνημα ίδρυσης του.
Οι απαρχές παρουσίας των Πιτσιδίων στο χάρτη της περιοχής ανάγονται στη Β’ Βυζαντινή Περίοδο, μετά την επανακατάκτηση της Κρήτης από το Νικηφόρο Φωκά και την απελευθέρωση της από τους Σαρακηνούς.
Ο Στέργιος Σπανάκης αναφέρει πως εκεί εγκαταστάθηκαν στρατιώτες του Νικηφόρου Φωκά με καταγωγή από την Πισιδία της Μικράς Ασίας, οι οποίοι και έδωσαν το όνομα του τόπου τους στο χωριό. Με το πέρασμα του χρόνου η ονομασία άλλαξε ελαφρώς προφορά και τονισμό και κατέληξε να ακούγεται ως Πιτσίδια.
Το 1915 οι
βρύσες του χωριού ανακατασκευάστηκαν χωρίς να απωλέσουν τα αρχικά χαρακτηριστικά
τους καθώς ζητούμενο ήταν να μεταφέρουν αναλλοίωτη τη μνήμη παλιότερων εποχών στους
σημερινούς κατοίκους και επισκέπτες των Πιτσιδίων.
Το 1996-97
με ενέργειες της τότε κοινότητας οι βρύσες του χωριού ανακηρύχθηκαν μνημεία
πολιτιστικής κληρονομιάς από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Η Εφορία
βυζαντινών αρχαιοτήτων ανέλαβε τη συντήρηση και αναπαλαίωση τους. Παράλληλα η
Κοινότητα και ο Πολιτιστικός Σύλλογος φρόντισαν για τη διαμόρφωση του
περιβάλλοντος χώρου.
Μια τελευταία πινελιά έκανε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πιστσιδίων το 2016 με ανάπλαση της παλιότερης βρύσης, όπως τη βλέπουμε σήμερα, ώστε να θεωρείται το σημείο στολίδι για το χωριό και την γύρω περιοχή. Έτσι κι αλλιώς οι βρύσες αυτές πάντα είχαν καίριο ρόλο στην ζωή του οικισμού.
Ήταν τόπος συνάντησης των κατοίκων αλλά και
κοινωνικής συνοχής. Εκεί οργάνωναν τις γιορτές τους, εκεί μοιράζονταν τον πόνο
και τις χαρές τους κι όπως φαίνεται επιθυμούν να συνεχίσουν αυτή την παράδοση
ακόμα κι αν το νερό πλέον τρέχει στη βρύση κάθε σπιτιού.