Η εκκλησία της Αγίας Φωτεινής στον Άγιο Βασίλειο της Βιάννου-Μια από τις παλιότερες της περιοχής

  

Νοτιοδυτικά του οικισμού του Αγίου Βασιλείου στη Βιάννο, πλησίον του Κρυγιού ποταμού, βρίσκεται ο βυζαντινός ναός της Αγίας Φωτεινής της Σαμαρείτιδας.

Όλη η περιοχή ονομάζεται Αγία Φωτεινή από το ναό που φιλοξενεί, ο οποίος ίσως να είναι και ο παλαιότερος που συναντάμε στον ευρύτερο χώρο.

Μάλιστα δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν πως ο ναός χρονολογείται από τον 8ο ή τον 9ο αιώνα.

Ο αγιογράφος  Δημήτρης Καλλέργης, από τον Άγιο Βασίλειο, εκτιμά πως την περίοδο εκείνη, οπότε είχαμε την περίφημη εικονομαχία, οι πρώτες τοιχογραφημένες παραστάσεις του ναού καλύφθηκαν για να μην φαίνονται.Όταν έληξε η εικονομαχία και  έγινε η αναστύλωση των εικόνων δημιουργήθηκε επάνω τους ένα νέο στρώμα τοιχογραφιών.

Κι αυτό το στρώμα τοιχογραφιών όμως καταστράφηκε στην πορεία των ετών για να αγιογραφηθεί ξανά η εκκλησία, σε άγνωστο χρόνο. Τμήματα αυτών των τελευταίων τοιχογραφιών σώζονται ως τις μέρες μας.

Η εκκλησία είναι κρυμμένη στη βλάστηση, χαμηλά στον Κρυγιό ποταμό, και ο λόγος της ανέγερσης της σε αυτό το σημείο ήταν για να προστατεύεται, αρχικά από τους εικονομάχους και αργότερα από τους Άραβες και τους πειρατές.

Ωστόσο η ρεματιά όπου είναι κτισμένη με την υγρασία της λειτουργεί καταστροφικά για το κτίσμα επιβάλλοντας συντήρηση του για να μπορέσει να διασωθεί και να αναδειχθεί ο τοιχογραφικός του διάκοσμος.

Η Ενορία του Αγίου Βασιλείου γιορτάζει το μικρό αυτό ξωκλήσι κάθε χρόνο στις 26 Φεβρουαρίου ενώ λειτουργείται και την Κυριακή της Σαμαρείτιδας.

Ο Κωνσταντίνος Μακράκης, που σε κοντινή απόσταση διατηρεί έναν αγρό διηγείται μια ιστορία που του μετέφεραν συγχωριανοί του η οποία έχει το ενδιαφέρον της. Λέγεται λοιπόν πως στην Αγία Φωτεινή, επί Γερμανικής Κατοχής, πήγε ένας Γερμανός και με την ξιφολόγχη του κατέστρεψε από την εικόνα της Αγίας τα μάτια.

Έξω από την εκκλησία υπήρχε ένας βράχος όπου ο Γερμανός, μετά την ανίερη πράξη του, κάθισε από κάτω για να ξαποστάσει. Όμως ο βράχος κύλησε ξαφνικά και τον σκότωσε.

 

(Τις πληροφορίες για το ναό μας διέθεσε ο κ. Γιώργος Κονδυλάκης ενώ το φωτογραφικό υλικό προέρχεται από τους  Γ. Καρπαθάκη και Νικόλαο Αγγελάκη Κολύμπαρο)