Ο εγκαταλελειμμένος οικισμός του Αγίου Παντελεήμονα δίπλα στο Χανδρά Σητείας

 

Ο Άγιος Παντελεήμονας ήταν ένας μικρός, ζωντανός, οικισμός σε μικρή απόσταση από το Χανδρά Σητείας. Σήμερα δεν κατοικείται και οι μνήμες σιγά σιγά σβήνουν μαζί με τα ερειπωμένα σπίτια του που καταρρέουν.

Πήρε το όνομα του από τον ναό του Αγίου Παντελεήμονα, που συναντάμε στην είσοδο του, ο οποίος κτίστηκε σε άγνωστο χρόνο.

Ο οικισμός φέρεται να εγκαταλείφθηκε πλήρως τη δεκαετία του 1970. Τότε ζούσαν εκεί τρείς αδελφές, η Άννα, η Βενετία και η Ευαγγελία Πετυχάκη, οι οποίες πέρασαν τα περισσότερα χρόνια της ζωής τους στην Αίγυπτο και έχοντας κάνει ένα καλό κομπόδεμα επέστρεψαν στον Άγιο Παντελεήμονα. Μάλιστα η τελευταία εμφανίζεται, σε μαρμάρινη επιγραφή στην είσοδο της εκκλησίας του Αγίου Παντελεήμονα, ως η ανακαινιστής της, το 1971.

Ο Μιχάλης Χρυσουλάκης, η Μιχάλης της Παγώνης όπως τον ξέρουν στο Χανδρα είναι, στα 101 του χρόνια, ο τελευταίος εν ζωή άνθρωπος που γεννήθηκε και μεγάλωσε σε αυτό το μικρό οικισμό. Ανακαλεί στη μνήμη του τις δυσκολίες που είχε η καθημερινότητα τους εκεί.

Ο Άγιος Παντελεήμονας, παρότι βρίσκεται σε ωραίο σημείο, έχοντας θέα σε ένα μεγάλο τμήμα του οροπεδίου των Αρμενοχαντράδων, δεν είχε πηγή νερού. Υδρευόταν όλο το χωριό από ένα πηγάδι, απ’ όπου έβγαζαν το νερό με τρόμπα και το κουβαλούσαν με κουβάδες κι άλλα δοχεία στα σπίτια τους.

Ελιές, σιτηρά και αμπέλια (λιάτικο και βοϊδοματερό) ήταν οι βασικές καλλιέργειες τους, θυμάται ο κ. Μιχάλης, ο οποίος όταν ζούσε στον Άγιο Παντελεήμονα είχε τουλάχιστον 60 κατοίκους.

Ο γειτονικός Χανδράς ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός, από εκείνα τα χρόνια, και έτσι λειτουργούσε σ' αυτόν το σχολείο όπου φοιτούσαν τα παιδιά τόσο του Αγίου Παντελεήμονα όσο και της κοντινής Βόιλας, όπου διέμεναν μόλις τρείς οικογένειες.

Σήμερα στον Άγιο Παντελεήμονα στέκει όρθια μόνο η εκκλησία ενώ τα σπίτια σταδιακά καταρρέουν. Οι κληρονόμοι τους προφανώς έχουν φτιάξει τις ζωές τους, είτε στο Χανδρά είτε σε άλλα μέρη και δεν επιθυμούν να τα διατηρήσουν, ούτε ως εξοχικά ή αποθήκες.

Συκιές, ελιές, φραγκοσυκιές και μαραθιές έχουν γίνει πλέον οι μόνιμοι κάτοικοι του ερειπωμένου οικισμού και χαίρονται το δροσερό αεράκι που φυσάει στα 615 μέτρα υψόμετρο, όπου είναι κτισμένος.

Ελένη Βασιλάκη

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε site, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη, Νόμος 4481/2017 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα

Ο σταυρός με τα λυπηρά αν δεν έχουν μεταφερθεί από άλλη εκκλησία μάλλον αποτελούν τμήμα του παλιού τέμπλου του Αγίου Παντελεήμονα, πριν την ανακαίνιση του