Ο ναός των Ταξιαρχών και της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στο Μέσα Απίδι Σητείας

 

Σε χαμηλό σημείο, έχοντας όμως πανοραμική θέα προς το ψηλότερο τμήμα του οικισμού των Μέσα Απιδίων που μοιάζει με κάστρο, βρίσκεται ο δίκλιτος ναός των Ταξιαρχών και της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.

Της Ελένης Βασιλάκη

Πρόκειται για ένα ναό που κτίστηκε σε δυο διαφορετικές φάσεις.To κλίτος της Μεταμορφώσεως είναι παλαιότερο και το πρώτο που ανεγέρθηκε, πατώντας πάνω σε μεγάλο βράχο που υπήρχε στο σημείο και ο οποίος εφάπτεται του Ιερού του.

Τον ακριβή χρόνο κτίσης αυτού του κλίτους δεν τον γνωρίζουμε ωστόσο, λαμβάνοντας ως δεδομένο ότι το δεύτερο κλίτος, των Ταξιαρχών, κτίστηκε το 1894 αλλά και τη γενικότερη εικόνα που παρουσιάζει, καταλαβαίνουμε πως η ανέγερση του έγινε πολύ νωρίτερα. 

Να σημειώσουμε πως ο οικισμός των Μέσα Απιδίων δεν υπήρχε στη βενετσιάνικη καταγραφή του 1583 οπότε είναι πιθανή η δημιουργία του μετά τον 16ο αιώνα. Δεν αποκλείεται λοιπόν μαζί με τον οικισμό να φτιάχτηκε και ο μονόκλιτος, τότε, ναός του Χριστού.

Μάλιστα όπως μας διηγήθηκε ο ιερέας του χωριού, ο πρωτοπρεσβύτερος Γιάννης Φραγκιαδάκης, όταν επεκτάθηκε το κτίσμα και προστέθηκε το κλίτος των Ταξιαρχών μεγάλωσε σε μήκος και το κλίτος της Μεταμόρφωσης, που μέχρι τότε έφθανε ως την τελευταία κολώνα που βλέπουμε στο εσωτερικό του.

Στο σημείο εκείνο υπήρχε μεγάλος βράχος και για να προχωρήσει το κτίσμα τοποθέτησαν φουρνέλο για να τον ανατινάξουν. Τελικά ένα μεγάλο τμήμα του βράχου έφυγε όμως ένα κομμάτι του απέμεινε και το βλέπουμε σήμερα στη βάση της κολώνας.

Στο εσωτερικό του ναού εντυπωσιάζει το ξυλόγλυπτο τέμπλο της Μεταμορφώσεως με τις όμορφες σκαλισμένες λεπτομέρειες από το φυτικό και ζωικό βασίλειο. Τα περίτεχνα λυπηρά του πλαισιώνονται, στη βάση τους, από δράκοντες, πουλιά και λουλούδια.

Ξυλόγλυπτο αλλά περισσότερο λιτό το τέμπλο των Ταξιαρχών, χωρίς όμως κι εκείνο να υστερεί στις μικρές λεπτομέρειες του που συνδυάζονται με ζωγραφισμένα κλαδιά αμπελιού.

Μοναδικό πρόβληλα του ναού, όπως μας είπε ο εφημέριος του, η υγρασία. Δυστυχώς ο βράχος όπου πάτησε το κτίσμα, στο κλίτος της Μεταμόρφωσης, συσσωρεύει νερό το οποίο βρίσκει διόδους και εισέρχεται μέσα στο Ιερό.