Άγιος Ιωάννης στο "Φώτη" έξω από το Γερακάρι-Ένα σπουδαίο εκκλησιαστικό μνημείο

 

Σπουδαίο εκκλησιαστικό μνημείο, με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, αποτελεί ο ναός του  Αγίου Ιωάννου,στη  θέση  «Φώτη», σε μικρή απόσταση από το Γερακάρι Ρεθύμνου.

Πρόκειται για ένα μονόχωρο καμαροσκέπαστο, στην αρχική του μορφή, ναό που φέρεται να κτίστηκε κάπου μεταξύ του 12ου και 13ου αιώνα. Στη συνέχεια προστέθηκε σε αυτόν νάρθηκας με τρούλο και στα νότια του ένα ακόμα καμαροσκέπαστο κλίτος, που δυστυχώς κατέρρευσε και σήμερα βλέπουμε ένα μόνο τμήμα του.

Η χρονολόγηση του ναού βασίζεται στην ανάλυση της τεχνοτροπίας του διακόσμου του, η οποία αντιστοιχεί σε αυτήν της Αγίας Άννας Αμαρίου και της Αγίας Μαρίνας Καλογέρου.

Οι τοιχογραφίες του ναού διατηρούνται σε μέτρια κατάσταση και χρονολογούνται στον 13ο αιώνα. Είναι αντιπροσωπευτικές  της  τέχνης του  ΙΒ’ αιώνα  στην  Κρήτη με αρχαϊκά χαρακτηριστικά και ξεχωριστό ενδιαφέρον.

Ο ιταλός G. Gerola, κατά την περιήγηση του στην Κρήτη στις αρχές του 20^ου αιώνα, βρέθηκε στο σημείο και κατέγραψε το ναό τοποθετώντας χρονικά τις τοιχογραφίες του στις αρχές του 13^ου αιώνα.

Σύμφωνα με την περιγραφή του, οι παραστάσεις του μας μεταφέρουν σε  ένα  κόσμο  φανταστικό  και  χιμαιρικό,  ενός τοπίου αλλόκοτου, με  μορφές  ακόμα  πιο αλλόκοτες. 

Σήμερα βέβαια οι τοιχογραφίες του Αγίου Ιωάννη στην πλειοψηφία τους είναι καλυμμένες με  γάζες στερέωσης, τις οποίες τοποθέτησαν οι αρχαιολόγοι, κατά την αποκατάσταση του ναού, αποτρέποντας έτσι από το να δει κανείς ξεκάθαρα τις παραστάσεις που έχουν φιλοτεχνηθεί και να παρατηρήσει τις λεπτομέρειες τους. 

Να προσθέσουμε πως το κτίσμα ανακαινίσθηκε με πρωτοβουλία και δωρεές του καταγόμενου από το Γερακάρι Ιωάννη Ευαγ. Γενεράλη "Σκουζέ".

Δεν αποκλείεται στο ίδιο σημείο που βλέπουμε το ναό να υπήρχε οικισμός της ίδιας περιόδου. Γύρω από το κτίσμα του Αγίου Ιωάννη σώζονται ερείπια που σχετίζονται με τις μοναστηριακές εγκαταστάσεις του καθώς και ένα μικρό νεκροταφείο.

Κάτω από το ναό έχουν κατασκευαστεί πέτρινοι πάγκοι και καθίσματα τόσο για τους περαστικούς που θέλουν να απολαύσουν την ομορφιά του καταρπάσινου τοπίου όσο και για τους πιστούς που συγκεντρώνονται κάθε χρόνο για να τιμήσουν την γιορτή του Αγίου Ιωάννη.

Ελένη Βασιλάκη

 

(Αντλήθηκαν πληροφορίες από το Πολιτιστικό Ρέθυμνο και τη μελέτη του σχεδίου χωρικής και οικιστικής οργάνωσης του Δήμου Συβρίτου-Το πολιτιστικό και Ιστορικό Περιβάλλον, της αρχαιολόγου Μαρίνας Βελεγράκη)

Ότι απέμεινε από ένα δεύτερο κλίτος που κτίστηκε δίπλα στο πρώτο