Οι πεντανόστιμες και ξεχασμένες κρητικές χειρομυλόπιτες

 

Μπορεί κάποιος να τις φάει αντί για ψωμί όμως με λίγο μέλι ή σιρόπι γίνονται ένα τέλειο γλύκισμα. Ο λόγος για τις πεντανόστιμες, και ξεχασμένες πια στο κρητικό νοικοκυριό, χειρομυλόπιτες.

Παλιότερα σε πολλά κρητικά σπίτια τις έφτιαχναν τακτικά καθώς είναι εύκολες, νόστιμες και πολύ θρεπτικές αφού έχουν ως βάση το σπασμένο στάρι, αυτό που λέμε χόντρο, το οποίο είναι ολικής άλεσης.

Κάμποσες δεκαετίες πριν για τις καθημερινές ανάγκες κάθε σπιτιού, σε αλεύρι και χόντρο, η άλεση του σιταριού γινόταν στον πέτρινο χειρόμυλο ή χερόμυλο. Όλα τα σπίτια είχα χειρόμυλο και τον χρησιμοποιούσαν για μικρές ποσότητες σιταριού. Γι αυτό και οι πιτούλες ονομάστηκαν χειρομυλόπιτες.

Τα υλικά τους είναι απλά αφού στη βασική συνταγή τους, τουλάχιστον παλιότερα, χρησιμοποιούσαν μόνο χόντρο, νερό, λίγο αλάτι και προζύμι.

Αργότερα οι συνταγές τους ενισχύθηκαν με αλεύρι, ξερό δυόσμο, σουσάμι, ακόμα και φέτα, και αντί για προζύμι, για ευκολία, μαγιά μπύρας.

Εμείς τις φτιάξαμε σχεδόν αυτοσχεδιάζοντας ως προς τις ποσότητες των υλικών.

Είχαμε περίπου δύο χούφτες χόντρο και τον μουλιάσαμε σε νερό ένα ολόκληρο βράδυ. Την επόμενη ημέρα διαλύσαμε δυο φακελάκια μαγιάς σε ένα φλιτζάνι χλιαρό νερό και το προσθέσαμε με λίγο αλάτι στο χόντρο, που ωστόσο είχαμε σουρώσει καλά. Συμπληρώσαμε περίπου 1,5 κούπα επιπλέον χλιαρό νερό και δυόσμο ολοκληρώνοντας με όσο αλεύρι (ολικής για ψωμί) χρειάστηκε μέχρι να γίνει ένας πολύ πηκτός χυλός.

Αφήσαμε στην άκρη το δοχείο σκεπασμένο με πετσέτα να φουσκώσει για περίπου 4 ώρες το μίγμα και στη συνέχεια με κουτάλι απλώσαμε, όπως κάνουμε με τις τηγανίτες, σε αντικολλητικό τηγάνι με ελάχιστο λάδι και ψήσαμε λίγα λεπτά και από τις δύο πλευρές.

Δοκιμάσαμε να φτιάξουμε και στο φούρνο, σε ταψί καλυμμένο με λαδόκολλα, όμως του τηγανιού αποδείχθηκαν πολύ πιο νόστιμες. Φάγαμε και σκέτες και με μέλι και οφείλουμε να ομολογήσουμε πως ήταν καταπληκτικές.