Τα ερείπια της άγνωστης παλαιοχριστιανικής βασιλικής στο Μαλάκι Ρεθύμνου

 

Κρυμμένα, ανάμεσα σε βάτους και βελανιδιές, σε αγροτική τοποθεσία στο Άνω Μαλάκι Ρεθύμνου βρίσκονται τα ερείπια μιας, άγνωστης στους περισότερους, παλαιοχριστιανικής βασιλικής.

Δυστυχώς γι' αυτήν οι πληροφορίες που υπάρχουν είναι ελάχιστες. Εκείνο που πρέπει να θεωρείται βέβαιο είναι πως επρόκειτο για μια δίκλιτη βασιλική, ενδεχομένως της πρώτης βυζαντινής περιόδου.

Το περίεργο είναι πως στο χώρο της έχει γίνει ανασκαφή το 1954 από τον τότε Επιμελητή Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Κρήτης, Κωνσταντίνο  Δ. Καλοκύρη, όμως πουθενά δεν εντοπίζονται τα στοιχεία περί της ανασκαφής.

Το ίδιο διάστημα ο Κ. Καλοκύρης είχε ανασκάψει μιαν ακόμα παλαιοχριστιανική βασιλική στο Πάνορμο Ρεθύμνου για την οποία έδωσε στη δημοσιότητα αρκετές πληροφορίες, όχι όμως και για εκείνη στο Άνω Μαλάκι.

Σήμερα επισκεπτόμενος κάποιος την περιοχή της ανασκαφής, έχοντας περάσει τόσες δεκαετίες χωρίς την παραμικρή παρέμβαση στο χώρο, δύσκολα θα συμπεράνει πως εκεί βρίσκονται τα ερείπια ενός ναού των πρώτων χριστιανικών χρόνων.

Ίσως μοναδική ένδειξη του ότι γινόταν λατρεία στο σημείο να αποτελεί ένα αφημένο, πάνω σε ξερολιθιά, τσιμεντένιο, φορητό προσκυνητάρι,.Φαίνεται πως κάποτε κάτοικοι, που γνώριζαν τι υπήρχε στην περιοχή, άναβαν καντήλι.

Παρότι τμήματα των τοίχων του ναού σώζονται σε ένα αρκετά μεγάλο ύψος, έχουν χαθεί, μέσα στους θάμνους και κάτω από το χώμα, όλα τα υπόλοιπα στοιχεία που μαρτυρούν το λατρευτικό χαρακτήρα του χώρου.

Δεν αποκλείεται πάντως η παλαιοχριστιανική να διέθετε, όπως οι περισσότεροι ναοί εκείνης της περιόδου, βαπτιστήριο.

Από τα ερείπια που ξεχωρίζουν ανάμεσα στα δέντρα συμπεραίνουμε εξάλλου πως μάλλον δεν ήταν ένας μικρός ναός αλλά είχε έκταση και βοηθητικούς χώρους.