Το φράγμα και η τεχνητή λίμνη στις Αμουργέλλες: Ένας όμορφος υδροβιότοπος με οικονομική αξία

 

Κι όμως ένα φράγμα μπορεί να κρατήσει τους νέους ανθρώπους σε μια περιοχή, η οποία διαφορετικά ίσως να ήταν καταδικασμένη στο μαρασμό.

Το φράγμα στις Αμουργέλλες, του δήμου Μινώα Πεδιάδος, δεν άλλαξε μόνο την εικόνα του τόπου μεταμορφώνοντας τον σε ένα παράδεισο πανίδας και χλωρίδας αλλά και την ίδια τη ζωή των κατοίκων του ορεινού οικισμού.

Καλύπτοντας μια έκταση περίπου 137 στρεμμάτων το φράγμα συγκεντρώνει τα νερά του χειμάρρου των Αμουργελλών αλλά και τριών άλλων ρεμάτων, που τρέχουν εποχιακά, με αποτέλεσμα να γεμίζει η τεχνητή λίμνη του με πάνω από ένα εκατομμύριο κυβικά μέτρα νερού, εκ των οποίων για άρδευση αξιοποιούνται σήμερα περίπου 900.000 κυβικά μέτρα.

Ουσιαστικά από το νερό του αρδεύονται σχεδόν 9.000 στρέμματα γης σε Αμουργέλλες, Πανόραμα και Στίρωνα καθιστώντας τις καλλιέργειες σε αυτή την περιοχή περισσότερο παραγωγικές και ως εκ τούτου ικανές να ζήσουν τον αγροτικό πληθυσμό τους συγκρατώντας τον από μετακινήσεις σε μεγάλες πόλεις για αναζήτηση δουλειάς με υψηλότερα εισοδήματα. 

Οι Αμουργέλλες υπήρξαν ανέκαθεν μια αγροτική-κτηνοτροφική περιοχή κι ένα από τα μεγαλύτερα σταφιδοχώρια. Σήμερα πέρα από αμπέλια στον τόπο αυτό άρχισε να αναπτύσσεται, λόγω νερού, και η καλλιέργεια κηπευτικών.

Το φράγμα κατασκευάστηκε με τη συνδρομή του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων και των Δήμων Ιεράπετρας, Θραψανού, Ρούβα και Αρκαλοχωρίου, στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE 00 ENV/GR/000685 «Μεσογειακοί Υγρότοποι και Ταμιευτήρες», την περίοδο 2001-2005.

Σήμερα η όμορφη λίμνη που το συνοδεύει λειτουργεί ως ένας σημαντικός υδροβιότοπος. Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας εξ αρχής το ενίσχυσε με πληθυσμούς ψαριών, ικανών να ζήσουν σε γλυκά νερά, τα οποία έχουν πολλαπλασιαστεί. Παράλληλα σε αυτό βρήκαν πρόσφορες συνθήκες διαβίωσης πτηνά που διαχειμάζουν ενώ σημαντική παρουσία έχουν και μεταναστευτικά είδη.

Στον περιβάλλοντα χώρο του κατασκευάστηκαν δομές για να μπορεί ο επισκέπτης να καθίσει και να παρατηρήσει την ορνιθοπανίδα της τεχνητής λίμνης αν και έχουμε να παρατηρήσουμε πως τα τελευταία χρόνια έχουν υποστεί σημαντικές φθορές και δεν έχουν επισκευαστεί.

Σχήμα οξύμωρο πάντως για την περιοχή που φιλοξενεί το φράγμα είναι πως ενώ υπάρχει άφθονο νερό για να ποτίσει κάποιος τη γη του δεν υπάρχει καλής ποιότητας πόσιμο νερό για τους ανθρώπους της.