Το όμορφο πυργόμορφο κωδωνοστάσιο στο Νευς Αμάρι με τις βενετσιάνικες επιρροές

 

Σε απόσταση περίπου 30 μέτρων από το ναό της Παναγίας και του Σωτήρος στο Νευς Αμάρι είναι κτισμένο, πάνω σε βράχο, ένα εντυπωσιακό πυργόμορφο κωδωνοστάσιο. Αποτελεί σήμερα κατατεθέν για το Αμάρι και το πρώτο πράγμα που βλέπει κανείς επισκεπτόμενος τον οικισμό.

Ξεχωρίζει από μακριά κι είναι ενδιαφέρουσα η αρχιτεκτονική του. Από την κορυφή του μπορεί κανείς να θαυμάσει όλο τον οικισμό αλλά και το όμορφο φυσικό τοπίο του Αμαρίου.

Κατασκευάστηκε το 1908-9 από έναν καλό, ντόπιο, λαϊκό τεχνίτη, τον Συμεών Σπυριδάκη.

Το διώροφο κτίσμα του έχει ύψος 8,50 μέτρα και πλάτος 2,50. Στην κορυφή του μπορεί να φθάσει κάποιος από στενή εσωτερική σκάλα.

Η βόρεια και δυτική πλευρά του πατούν κατευθείαν στο βράχο ενώ η νότια και ανατολική σε τεχνητό πλάτωμα.Το κατώτερο τμήμα επιστέφει λαξευτό γείσο, με έντονη προεξοχή.

Πάνω σε αυτό οκτώ κιονίσκοι σχηματίζουν τέσσερα δίλοβα ανοίγματα. Στο δε τύμπανο της κάθε πλευράς ανοίγεται επιμελημένος κυκλικός φεγγίτης. Οι γωνίες του τονίζονται από εξέχοντες κιονίσκους, οι οποίοι πατούν στα κιονόκρανα και στηρίζουν το λαξευτό γείσο της στέγης. Η στέγη του καμπαναρίου εσωτερικά διαμορφώνεται σε τρουλίσκο ενώ εξωτερικά είναι τετράπλευρη.

Η ενδιαφέρουσα αυτή μορφή κωδωνοστασίου, που επιχωριάζει στην περιοχή του Αμαρίου, εμπεριέχει στοιχεία από την αρχιτεκτονική της όψιμης Βενετοκρατίας, τα οποία πέρασαν στην τοπική λαϊκή παράδοση, σε συνδυασμό με τάσεις νεοκλασικισμού.

Στο πλαίσιο του προγράμματος Terra Dias έγιναν, πριν από χρόνια, εργασίες στερέωσης του κωδωνοστασίου και ανακατασκευής του κονιάματος της στέγης του. Επίσης αντικαταστάθηκαν φθαρμένοι λίθοι στους φεγγίτες και τα γείσα της στέγης.

Παράλληλα τοποθετήθηκε ανοξείδωτο κιγκλίδωμα στον όροφο. Ξύλινη πόρτα έκλεισε το χώρο ενώ κλιμακωτή πρόσβαση δημιουργήθηκε στην ανατολική πλευρά του. Οι εργασίες έγιναν υπό την επίβλεψη του αρχιτέκτονα Κ. Ουρανού και του αρχαιολόγου Κ. Γιαπιτσόγλου.

Ο Συμεών Σπυριδάκης

Όπως μας ενημέρωσε ο Χαράλαμπος Αγγελάκης, ο Συμεών Σπυριδάκης ήταν πρωτομάστορας από το Μέρωνα Αμαρίου κι είχε 9 γιούς επίσης τεχνίτες.

Μαζί κατασκεύασαν το καμπαναριό στο Νευς Αμάρι και στο Μέρωνα, που είναι πανομοιότυπο, στην Βισταγή και τον Αη Γιώργη στο Φουρφουρά.

Θρυλείται επίσης ότι συμμετείχε -αν δεν ήταν υπεύθυνος-στην κατασκευή της κάμερας του Σίμα (δείτε εδώ).Λέγεται μάλιστα πως επειδή  ήταν υπεύθυνος για τη συγκεκριμένη γέφυρα, ονομάστηκε Σίμα, από παραφθορά του ονόματος του, Συμεών.

Πηγή: Αρχαιολογικό Δελτίον 55 (2000)

Η θέα πάνω από το κωδωνοστάσιο