Το καθολικό της ξεχασμένης Μονής Αγ. Ιωάννου Περπυρά στο δρόμο για Γαλατά-Πως έγινε η ταύτιση

Λίγο έξω από τον οικισμό του Γαλατά, στο δήμο Μινώα Πεδιάδος, στη θέση Δρακονερό, βρίσκεται ο παλιός δίκλιτος ναός του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου και του Μιχαήλ Αρχαγγέλου.

Της Ελένης Βασιλάκη

Πρόκειται για ένα ναό της Ενετοκρατίας που σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις αποτελούσε το καθολικό της ξεχασμένης μονής του Αγίου Ιωάννη του Περπυρά ή Περπιρά.

Αναφορές σε αυτό το μοναστήρι, όπως περιέγραψε στο e-storieskritis ο διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και του Ιονίου Πανεπιστημίου, Δημήτρης Τσουγκαράκης, έχουν εντοπίσει σε νοταριακά έγγραφα στη Βενετία από το 1625 έως το 1641.

Σε αυτές τις αναφορές τη συναντούν ως μονή, στην περιφέρεια του Χουμερίου, με κάποιον από τους καλλιεργητές των χωραφιών της να δηλώνει κάτοικος Αλιτζανής.

Το 1998 ο κ. Τσουγκαράκης με ομάδα ειδικών επισκέφθηκε την περιοχή και πραγματοποίησε αυτοψία ταυτίζοντας, με μικρές επιφυλάξεις, το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου των νοταριακών εγγράφων με την εκκλησία του Αγ. Ιωάννου που βρίσκεται αριστερά του δρόμου που οδηγεί από το Αρχοντικό (Αλιτζανή) προς το Γαλατά.

Η εκκλησία, όπως μας είπε, φαίνεται πολύ παλαιότερη του 17ου αιώνα και παρότι δεν μπορούν 100% να πουν με σιγουριά πως είναι τμήμα της παλιάς μονής θεωρούν κάτι τέτοιο πολύ πιθανόν και λόγω του ονόματος που διασώθηκε αλλά και λόγω της παλαιότητας του κτίσματος του ναού.

Μικρό χωριό σήμερα ο Γαλατάς, με λιγοστούς κατοίκους, όμως με ένα παρελθόν λαμπρό καθώς εκεί συναντάμε ένα από τα μεγαλύτερα μινωικά ανάκτορα στο νησί μας ενώ η παρουσία βενετσιάνικων κτισμάτων, όπως ο ναός του Αγίου Ιωάννη, μαρτυρούν την ιστορική συνέχεια του οικισμού.

Λέγεται πως επειδή το χωριό αυτό και η γύρω περιοχή είχαν κατά την τουρκοκρατία σημαντικό μουσουλμανικό στοιχείο, ο ναός του Αγίου Ιωάννου είχε εγκαταλειφθεί με αποτέλεσμα, όταν έφυγαν οι μουσουλμάνοι να έχει ξεχαστεί μέχρι και ο Άγιος στον οποίο ήταν αφιερωμένος.

Έτσι, μη γνωρίζοντας τον Άγιο του επέλεξαν να τον αφιερώσουν στον Άγιο Ιωάννη και μεταγενέστερα πρόσθεσαν και τον Μιχαήλ Αρχάγγελο στους τιμώμενους Αγίους.

Βέβαια οι πληροφορίες για ταύτιση με τη μονή του Αγίου Ιωάννη Περπυρά έρχονται να ανατρέψουν αυτή την οπτική και να επιβεβαιώσουν πως έστω και ως μακρινή μνήμη το όνομα του τιμώμενου Αγίου σε αυτό το ναό διασώθηκε.

Στο εσωτερικό του κτίσματος ξεχωρίζει ένα επιμελημένο αρκοσόλιο (ταφικό μνημείο) που πιθανόν ανήκει στον κτήτορα του ενώ δεν διακρίνονται τοιχογραφίες στους τοίχους του.

Η πηγή

Η θέση όπου βρίσκεται ο ναός μαρτυρά την παρουσία νερού και η αλήθεια είναι πως κοντά στο κτίσμα του υπάρχει πηγή η οποία μάλιστα έδωσε το όνομα Δρακονερό σε όλη την περιοχή.

Ως προς την ονομασία αυτή υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Μια απ' αυτές μας λέει πως εκεί κοντά υπήρχε ακονόπετρα, που αλλιώς ονομάζεται δρακόνι, οπότε προέκυψε το Δρακονερό. Άλλοι λένε πως επειδή το νερό της πηγής είναι πολύ χωνευτικό και πίνοντας το μπορεί κάποιος να χωνάψει μέχρι και... δράκο, προέκυψε η ονομασία. Μια τρίτη εκδοχή αναφέρει πως την πηγή αυτή τη φυλούσε ένας δράκος.

Ο χώρος που περιβάλλει το ναό, όπως βλέπετε και στο φωτογραφικό υλικό, είναι όμορφα διαμορφωμένος με πετρόκτιστα πεζούλια και κλίμακες για τους πιστούς που συγκεντρώνονται στα πανηγύρια του.

(ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος σε οποιοδήποτε site, χωρίς προηγούμενη άδεια της κατόχου του Ελένης Βασιλάκη)