Το αγροτικό μινωικό ιερό στη θέση Ρουσσές στο Χόνδρο Βιάννου

Στη θέση Ρουσσές, έξω από τον οικισμό του Χόνδρου στη Βιάννο ανασκάφηκε τη δεκαετία του 1950 από το Νικόλαο Πλάτωνα ένα αγροτικό ιερό που χρονολογείται στην ακμή του μινωικού πολιτισμού (ΜΜ ΙΙΙΒ περίοδο).

Σήμερα ο χώρος είναι εγκαταλελειμμένος και τα αγριόχορτα κρύβουν τα περίπου 80 τετραγωνικά μέτρα που κάλυψε τότε η ανασκαφή.

Το ιερό είναι κτισμένο στην κορυφή χαμηλού φυσικού εξάρματος και έχει τετράγωνη κάτοψη ενώ αποτελείται από πέντε δωμάτια, εκ των οποίων τα τρία ήταν αποθηκευτικοί χώροι. Το αξιοπερίεργο με αυτό το ιερό είναι πως σε ένα τόσο μικρό χώρο βρέθηκαν 28 πίθοι και άλλα 40 αγγεία.

Ο μεγαλύτερος χώρος αποθήκευσης που διέθετε στηριζόταν σε πεσσό που ήταν φτιαγμένος στο κέντρο του. Δυο από τα δωμάτια χρησιμοποιούνταν για εναπόθεση προσφορών στη θεότητα που λάτρευαν,πράγμα που αποκάλυψε το παχύ στρώμα τέφρας από καύσεις που βρέθηκε στο σημείο μαζί με δυο τράπεζες προσφορών και 40 κωνικά κύπελλα, τα οποία μάλιστα βρέθηκαν ανεστραμμένα, κατά την λατρευτική πρακτική της περιόδου.

Γύρω από το κτίσμα υπήρχε πλακόστρωτο δάπεδο.Το ιερό, που εκτιμάται πως ήταν ο κεντρικός χώρος λατρείας του όμορου μινωικού οικισμού, καταστράφηκε γύρω στο 1650 π.Χ. από ισχυρή πυρκαγιά την οποία φέρεται να ενίσχυσε το λάδι που περιείχαν κάποιοι από τους πίθους που υπήρχαν στο εσωτερικό του.

Μια ενδιαφέρουσα ιστορία

Αξίζει ν’ αναφέρουμε μια ιστορία που άκουσε κατά την παιδική του ηλικία και μας μετέφερε ο καταγόμενος από το Χόνδρο εκπαιδευτικός Δημήτρης Γιαμαλάκης.

Ένας συγχωριανός του, ιδιοκτήτης της έκτασης όπου ανασκάφηκε το ιερό, είχε πει πως συχνά έβλεπε στο όνειρο του μια μαυροφορεμένη γυναίκα που του έλεγε να πάει στις Ρουσσές και να ψάξει γιατί υπάρχει κρυμμένο χρυσάφι.

Η γυναίκα όμως τον συμβούλευε να πάει μόνος του για να αναζητήσει το θησαυρό κι όχι με παρέα γιατί μόνος θα έβρισκε χρυσάφι ενώ με παρέα άνθρακα.

Εκείνος βέβαια δεν έδωσε πολύ σημασία, ίσως και να τρόμαξε από αυτό που του συνέβη κι έτσι περίμενε κι όταν ο Νικόλαος Πλάτωνας επισκέφθηκε το χωριό και ξεκίνησε τις ανασκαφές του περιέγραψε το όνειρο του. Πράγματι ο Έφορος Αρχαιοτήτων ανέσκαψε το σημείο αλλά χρυσάφι δε βρήκε παρά μόνο πέτρες και στάχτη.

(Πληροφορίες αντλήθηκαν από την έκδοση του Συλλόγου Απανταχού Χονδριγιανών "Το Κεφάλι", "Ο Χόνδρος Βιάννου στα μονοπάτια της ιστορίας", του Αντώνη Εμμ. Στιβακτάκη).