Ευχάριστη έκπληξη ήταν στο Κάτω Καρουζανό, το χωριό με τους λιγοστούς
κατοίκους λίγο πριν το Καστέλι Πεδιάδος , του μικρού γραφικού καφενείου που
διατηρεί η κ. Μαρία.
Μπορεί στο χωριό οι άνθρωποι που ζουν μόνιμα να είναι μετρημένοι αλλά η ίδια με το γιο της επιμένουν να κρατούν
ανοικτό το καφενεδάκι που κάποιες φορές μετατρέπεται σε ταβέρνα.
Ο χώρος διατηρεί κάτι από την αύρα των παλιών καφενείων που γνωρίσαμε όσοι μεγαλώσαμε στα χωριά. Γεμάτοι τοίχοι με φωτογραφίες μελών της οικογένειας, κάποιες ασπρόμαυρες και ξεθωριασμένες από το χρόνο, ανακατεμένες με φωτογραφίες ηρώων του 1821, με χάρτες, άτλαντες με τις μορφές παλιών πολιτικών, εικόνες, ζωγραφικά έργα κι ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς.
Τα ράφια στολισμένα με δαντέλες και το τζάκι παραφορτωμένο με αταίριαστα, αλλά τόσο ταιριαστά σε ένα τέτοιο χώρο πράγματα, όπως παλιά βινύλια, πλαστικά διακοσμητικά λουλούδια, μια εικόνα του Νίκου Ξυλούρη και τόσα άλλα.
Η κ. Μαρία Κατσουνάκη φτιάχνει το καφεδάκι και μας διηγείται
ιστορίες από τη ζωή της. Η καραντίνα στέρησε και στην ίδια τις κοινωνικές
επαφές και τώρα που μπορεί να συναντήσει ανθρώπους έχει πολλά να πει.
Το μαγαζί της περιποιημένο και καθαρό. Μεγάλο ατού η
τεράστια αυλή στην πίσω πλευρά του που βλέπει το καταπράσινο σκηνικό στο οποίο
έχουν την τύχη να ζουν οι ελάχιστοι κάτοικοι του χωριού.
Συχνά, όταν δεν υπήρχε καραντίνα, κατέληγαν εκεί τους καλοκαιρινούς
μήνες τουρίστες που κινούνταν στην
ευρύτερη περιοχή από Χερσόνησο μέχρι Οροπέδιο Λασιθίου.
Γνωρίζοντας τις μαγειρικές ικανότητες της κ. Μαρίας παρέες
ντόπιων, από το Ηράκλειο και άλλες πόλεις που ήθελαν να ξεσκάσουν κανόνιζαν να
βρεθούν εκεί. Ο ξυλόφουρνος έξω από το μαγαζί άναβε και το παραδοσιακό κρητικό
ψητό έσπαγε τη μύτη με τις μυρωδιές του.
Έχοντας επισκεφθεί πολλά χωριά της Κρήτης κι έχοντας συναντήσει μικρά χωριά
απ' όπου έλειπε το καφενείο και το προσδιόριζαν οι κάτοικοι ως τη βασική τους
έλλειψη, κατανοώ την αξία και σημασία αυτού του μικρού χώρου.
Ένα καφεδάκι, λίγη κουβέντα, ανταλλαγή ειδήσεων αλλά και
προβληματισμών δεν είναι λίγα όταν ζεις σε ένα τόπο όπου ζωή δεν είναι και δεν
πρέπει να είναι η διαδρομή και ρουτίνα σπίτι-εργασία και εργασία-σπίτι. Γι αυτό
και το καφενεδάκι της κ. Μαρίας το θεωρήσαμε άξιο παρουσίασης και υπενθύμισης της
ύπαρξης του.