Τα Δαμάνια, στο Δήμο Αρχανών Αστερουσίων, έχουν διπλό λόγο να
γιορτάζουν κάθε χρόνο στις 14 Σεπτεμβρίου, ημέρα που η Εκκλησία μας τιμά την
ύψωση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού.
Και ο διπλός λόγος δεν είναι άλλος από τις δυο εκκλησίες, σε
απόσταση μικρότερη των 50 μέτρων, που έχουν κτιστεί και αφιερωθεί στον Τίμιο
Σταυρό.
Για την ακρίβεια βέβαια την πρώτη εκκλησία την βρήκαν οι
πρόσφυγες κάτοικοι του χωριού έτοιμη, καθώς λειτουργούσε ως τζαμί των Οθωμανών
που ζούσαν στο Δεμάτι. Ο συγκεκριμένος οικισμός ήταν ένα αμιγώς τουρκοχώρι πριν την
ανταλλαγή των πληθυσμών, μετά την Μικρασιατική Καταστροφή.
Με την εγκατάσταση τους λοιπόν στη νέα τους πατρίδα διαμόρφωσαν το τζαμί σε
εκκλησία και λειτουργούσαν σε αυτό τιμώντας τον Τίμιο Σταυρό.
Με το πέρασμα των χρόνων ο πληθυσμός στα Δαμάνια αυξήθηκε κι
έτσι το 1953 κτίστηκε, λίγο πιο κάτω, ένας καινούργιος ναός, πολύ μεγαλύτερος και βέβαια
κατά τα αρχιτεκτονικά πρότυπα των ορθόδοξων ναών.
Τη νέα εκκλησία είχε εγκαινιάσει ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος
Κρήτης Ευγένιος Ψαλιδάκης στις 13 Νοεμβρίου του 1969, όπως μαρτυρούν και οι
φωτογραφίες από εκείνη την ημέρα, που φυλάσσονται σε διαμορφωμένο χώρο για
εκδηλώσεις στην είσοδο του παλιού ναού του Τιμίου Σταυρού.
Στο νεώτερο κτίσμα φυλάσσεται κι ένα από τα κειμήλια που
μετέφεραν οι πρόσφυγες κάτοικοι που ήλθαν από τη Σελεύκεια, χαμηλά στα
μικρασιατικά παράλια, απέναντι από την Κύπρο.
Πρόκειται για ένα ξύλινο σταυρό που φέρει στη μια πλευρά του
την παράσταση της Σταύρωσης και στην άλλη εκείνη της Ανάστασης.
Μάλιστα ο άνθρωπος που τον έφερε ως την Κρήτη για να τον
κρύψει και να χωρέσει στα λιγοστά υπάρχοντα που κατάφερε να διασώσει τον έκοψε
στα τρία, με τις ενώσεις των κομματιών αυτών να διακρίνονται κοιτάζοντας το
σταυρό από κοντά.
Δείτε εδώ το τζαμί που έγινε εκκλησία στα Δαμάνια
Ο Σταυρός κειμήλιο που τεμαχίστηκε για να μεταφερθεί από τη Σελεύκεια στην Κρήτη κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών |
Δυο φωτογραφίες από την τελετή εγκαινίων της Εκκλησίας |