Α. Καλογερόπουλος: Υποδέχθηκε Κένεντι-Μαλιώτη στις Μελέσες το 1976-Όσα είπε για τον Κρητικό ευεργέτη

Είχε την τύχη να επιλεγεί ως αριστούχος του εξατάξιου τότε γυμνασίου Μελεσών να είναι εκείνος που θα προσφέρει στον γερουσιαστή Έντουαρντ Κένεντι ένα συμβολικό δώρο κατά την άφιξη του στις Μελέσες , μαζί με τον ευεργέτη και καταγόμενο από το χωριό, ομογενή, Κώστα Μαλιώτη.

Σήμερα είναι ένας γνωστός δικηγόρος του Ηρακλείου, και επέστρεψε στο σχολείο, απ όπου αποφοίτησε, αυτή τη φορά για να μιλήσει για τον άνθρωπο που προσέφερε τα μέγιστα σε χιλιάδες μαθητές του τόπου με την ανέγερση του Μαλιώτειου Εκπαιδευτηρίου.

Ο Απόλλωνας Καλογερόπουλος, από το Αλάγνι, για τον οποίο ο λόγος, δεν ξέχασε εκείνη τη σπουδαία στιγμή που έζησε στα μαθητικά του χρόνια με την άφιξη ενός γερουσιαστή από μια οικογένεια θρύλο για την Αμερική, πολύ περισσότερο όμως δεν ξέχασε τον Κώστα Μαλιώτη και τη σπουδαία προσφορά του.

Όντας εκ των ομιλητών σε εκδήλωση απόδοσης τιμής προς τον Κ. Μαλιώτη, που οργανώθηκε το προηγούμενο διάστημα στις Μελέσες, ο Απόλλωνας Καλογερόπουλος μας παραχώρησε το κείμενο της ομιλίας του που παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον.

"Πριν μισό ακριβώς αιώνα, τέτοια εποχή,  βρεθήκαμε με τους συμμαθητές  μου για πρώτη φορά σ αυτή την αυλή με το δέος και το φόβο των απόφοιτων του Δημοτικού που θα φοιτούσαμε στο Γυμνάσιο.

 Όλοι μας από μικρά χωριά εδώ τριγύρω, σε εποχή που οι μετακινήσεις ήταν και σπάνιες και δύσκολες. Ως τότε ακούγαμε ιστορίες από γυμνασιόπαιδα που αναφερόταν σε διαμονές σε οικοτροφεία, με αυστηρούς κανόνες πειθαρχίας, ή σε σπίτια της πόλης, με δύστροπους ιδιοκτήτες, αλλά και για συνύπαρξη με παιδιά που είχαν τον αέρα της πόλης. Κι εκείνη την εποχή οι συνθήκες ζωής της πόλης με αυτές των χωριών είχαν τεράστια απόσταση.

Εμείς όμως είχαμε την τύχη η μετάβαση από το Δημοτικό του χωριού μας στο Γυμνάσιο, να μη γίνει στην άγνωστη μεγαλούπολη, αλλά στο διπλανό χωριό, σ ένα ολοκαίνουργιο σχολείο, παρέα με χωριανάκια και κοντοχωριανάκια και αυτό λιγόστευε την ανασφάλεια και το φόβο μας.

Πόσο οξύμωρο όμως !!! Εκείνος που μερίμνησε για τη δική μας ασφάλεια και μετρίαζε τους φόβους μας, ήταν ένας τολμηρός συμπατριώτης μας που στην εφηβεία του παραμέρισε τους δικούς του φόβους και πορεύτηκε στην άλλη πλευρά της γης , σ’ ένα τόπο άγνωστο και ξένο για να ξεφύγει από την φτώχεια και να επιβιώσει.

Ήταν ο Κώστας Μαλιώτης που γεννήθηκε σε τούτα τα χώματα στη δύση του 19ου αιώνα,  άφησε πίσω δικούς του και φίλους, δούλεψε για λίγο στην Αθήνα να εξασφαλίσει τα ναύλα του και κατέληξε στην Αμερική. Τα πρώτα χρόνια εργάστηκε σε εστιατόριο ενός άλλου συμπατριώτη μας από γειτονικό μας χωριό, την Καλλονή. Γνώρισε την κόρη του, τη Μαίρη Ταμιωλάκη, που έγινε σύντροφος και στήριγμά του στη ζωή, συνέχισε κάνοντας δικό του εστιατόριο και ξανοίχτηκε μετά σε πρωτοποριακές δραστηριότητες, μέσα από τις οποίες μεγαλούργησε  κι έγινε ασυναγώνιστος.

Δεν θα μιλήσω εκτενέστερα για εκείνον. Οι μνήμες από τα παιδικά του χρόνια στο χωριό είναι ελάχιστες στους σύγχρονους,  καθώς έφυγε το 1915 από τις Μελέσες τις οποίες επισκέφθηκε ξανά πολλά χρόνια μετά και μάλιστα μετρημένες φορές…

Ο Κώστας Μαλιώτης επισκέφθηκε στις Μελέσες - αρχές της δεκαετίας του 60 - για να δει τους συγγενείς του. Τότε ο ιερέας του χωριού, ο παπά Γιάννης Νιργινάκης από το Θραψανό που φέτος έφυγε από τη ζωή, οργάνωσε μια σεμνή υποδοχή και ανέθεσε σε ένα μαθητή της τελευταίες τάξης του Δημοτικού να του απευθύνει δυο λόγια.

Ο Κώστας Μαλιώτης στο πρόσωπο του μαθητή είδε προφανώς τον εαυτό του στην ίδια ηλικία , ρώτησε αν φοιτούν τα παιδιά του χωριού στο Γυμνάσιο και αναλογίστηκε πως το έλλειμμα της φοίτησης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση παραμένει στην Ελληνική επαρχία καθώς, όπως διαπίστωσε, οι περισσότεροι απόφοιτοι δημοτικού και ειδικά τα κορίτσια δεν συνέχιζαν στο Γυμνάσιο.

 

Έτσι αμέσως ανακοίνωσε την απόφαση του : «θα κάνω Γυμνάσιο στο χωριό μου» , ακριβώς για να δώσει στα πολλά παιδιά του τόπου του την ευκαιρία της πρόσβασης στη γνώση, δηλαδή εκείνο που δεν μπόρεσε να έχει ο ίδιος στα δικά του παιδικά χρόνια.

Ο Μαλιώτης στο χωριό του, δεν μοίρασε χρήματα, οικόπεδα, αμπέλια και ελιές,  ούτε έστησε μεγαλεπήβολες και πομπώδεις κατασκευές.

Ίδρυσε  ένα εργαστήρι γνώσης γιατί η πεποίθηση του ήταν ότι ακρογωνιαίος λίθος στην πρόοδο είναι η μόρφωση, που ο ίδιος τη στερήθηκε και προφανώς για να φτάσει εκεί ψηλά που έφτασε θα κατέβαλε τεράστιες προσπάθειες ενεργοποιώντας όλες του τις δυνάμεις για να καλύψει αυτό το έλλειμμα της παιδικής του ηλικίας.

Σημειωτέον ότι σ αυτή του την απόφαση είχε αντιδράσεις και από την πολιτεία και από όσους έλεγαν ότι είναι κοντά άλλα Γυμνάσια και θα μπορούσε να κάνει άλλο έργο για το χωριό. Όμως εκείνος ήταν ακλόνητος στην απόφασή του και δήλωνε ότι ήθελε ΟΛΑ τα παιδιά να έχουν πρόσβαση στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Θεωρώ καθήκον μου να επισημάνω ότι οι Μελεσσανοί στάθηκαν με αυταπάρνηση αρωγοί στην προώθηση του αιτήματος ώσπου η απόφαση να πάρει σάρκα και οστά, και ειδικότερα στην απόκτηση της γης και την στέγαση του σχολείου και σε κάθε ενέργεια που δεν μπορούσε να γίνει από την μακρινή Βοστόνη.

Οφείλω ειδική αναφορά στους διατελέσαντες προέδρους της Κοινότητας εκείνα τα χρόνια Κώστα Δοξαστάκη, Μάριο Χουδετσανάκη και Βασίλη Νικολουδάκη, που ήταν ακάματοι πρωτοπόροι του έργου, στον ευπατρίδη Εμμανουήλ Ζαχαρίου, που είχε το γενικό συντονισμό, στο δραστήριο Ι. Πιταροκοίλη, που είχε αναλάβει τις διαδικασίες στην Αθήνα, και τον επιστάτη και οδηγό Μανώλη Δοξαστάκ,η φύλακα άγγελο του Σχολείου.

Αποκατάσταση της αλήθειας

Θέλω όμως και να αποκαταστήσω  μία αλήθεια.

Ο θεμέλιος λίθος του σχολείου μπήκε το καλοκαίρι του 1967, τα μαθήματα ξεκίνησαν αμέσως στα γραφεία της Κοινότητας και σε ιδιωτικές κατοικίες και τα εγκαίνια του κτιρίου έγιναν το 1969.

Η χρονική σύμπτωση με τη δικτατορία έκανε περιορισμένο αριθμό ατόμων, ακραίων, εμπαθών και ανιστόρητων,  να στιγματίσουν το έργο και να εξαφανίσουν ότι υλικό υπήρχε μέσα σ’ αυτό σχετικό με τον ιδρυτή του.

Ενδεικτικά αναφέρομαι στο περυσινό δημοσίευμα της εφημερίδας «Νέα Κρήτη» επ’ ευκαιρία της ανακαίνισης του σχολείου και της σχετικής τελετής με τον τίτλο «βρήκαν τη φωτογραφία του ευεργέτη στην Αποθήκη». 

Αυτή η άποψη περί συσχέτισης με τη δικτατορία είναι απολύτως αναληθής. Η αναλήθεια της αποδεικνύεται από τις ημερομηνίες σύνταξης των συμβολαίων αγοράς της έκτασης του σχολείου που όλα ήταν προ του 1967, και μετά από πολλές διαπραγματεύσεις με τους ιδιοκτήτες.

 Ακόμη, για να λειτουργήσει ένα σχολείο, αρχές Σεπτέμβρη του 1967, χρειάστηκαν προφανώς αρκετές ενέργειες τα προηγούμενα χρόνια και τα δημοσία έγγραφα για την ίδρυση  ανάγονται φυσικά σε προηγούμενα, του 1967, χρόνια. 

Ο Κώστας Μαλιώτης άλλωστε, πέρα από τις ευεργεσίες του, έδειξε πόσο μεγάλος Έλληνας ήταν, όταν για τραγωδία της Κύπρου πήγε νύχτα στο σπίτι του επιστήθιου φίλου του Έντουαρντ Κένεντι απαιτώντας να δράσει ώστε να σταματήσει η Τουρκική εισβολή…

Για όλους εμάς που φοιτήσαμε στο Μαλιώτειο Εκπαιδευτήριο,  ο ιδρυτής του κατέχει μέσα μας την σπουδαία θέση που του αξίζει.

Γιατί μας έδωσε τη δυνατότητα της ομαλής εξόδου από τις μικρές κοινωνίες των χωριών μας, την επαφή και τα γειτονικά χωριά , με τους δικούς τους ανθρώπους, τις δικές τους συνήθειες, μας έδωσε την ευκαιρία να ζήσουμε στο χώρο του ξεχωριστές στιγμές με γνωριμίες φίλιες, έρωτες, παιγνίδια εκδρομές, επιδείξεις, γιορτές, που όλοι μας έχουμε ακριβοφυλάξει.

Πέρα και πάνω από όλα όμως, άνοιξε τα φτερά μας να πετάξουμε, μας έδειξε ορίζοντες, μας έδωσε δυνατότητα να περπατήσουμε σε ευρείς δρόμους, να διαβούμε μεγάλες πόρτες με κύριο όπλο μας την αναπαλλοτρίωτη αρετή της γνώσης να κάνουμε καλύτερες τις ζωές μας.

Γι αυτό τον  ευγνωμονούμε".