Όσα μαρτυρούν τα εκθέματα του Μουσείου Σητείας για τη διατροφή των Μινωιτών στην Αν. Κρήτη

 

Οι άνθρωποι που ζούσαν στην Ανατολική Κρήτη, κατά τη Νεοανακτορική περίοδο, συνήθιζαν να μαγειρεύουν τις τροφές τους πάνω σε ανοικτές εστίες, σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους των σπιτιών τους. Γι' αυτές τις συνήθειες μας πληροφορεί προθήκη στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Σητείας, όπου και παρουσιάζονται συγκεκριμένα ευρήματα, σχετιζόμενα με τον τρόπο που μαγείρευαν και τις τροφές τους σε σημεία όπου πραγματοποιήθηκαν ανασκαφές στο Νομό Λασιθίου.

Οι κάτοικοι των περιοχών αυτών, λοιπόν, χρησιμοποιούσαν για το μαγείρεμα τους τριποδικές χύτρες, μικρές σχάρες, μεγάλους ωοειδούς σχήματος δίσκους, με ευρύ στόμιο, και άλλα μαγειρικά σκεύη.

Η ποικιλία των σχημάτων των μαγειρικών σκευών δείχνει πως οι Μινωίτες συνήθως χρησιμοποιούσαν το κλειστό ωοειδές σχήμα της τριποδικής χύτρας και σκεύη σαν βάζα για να σιγοβράσουν σούπες ή παχύρευστα φαγητά πάνω ή δίπλα σε μέτρια αλλά σταθερή φωτιά.

Τα ανοικτού σχήματος σκεύη και τις σχάρες τις χρησιμοποιούσαν, αντίθετα, σε έντονη φωτιά για γρήγορο ψήσιμο ή τηγάνισμα κρεάτων ή θαλασσινών. Ακόμα στην επιφάνεια των δίσκων και στις σχάρες είναι πιθανόν να έψηναν πίτες ή ψωμί.

Διάφοροι τριπτήρες ή μυλόπετρες και τα χάλκινα μαχαίρια ήταν τα πρόσθετα εργαλεία για την προετοιμασία του φαγητού τους. Οι τριπτήρες είναι πιθανόν να χρησιμοποιήθηκαν για το άλεσμα των δημητριακών, των οσπρίων, για αλεύρι, μπαχαρικά και γενικότερα για καρυκεύματα των τροφών τους.

Η έρευνα και ανάλυση των τροφικών υπολειμμάτων που βρέθηκαν μέσα και γύρω από μαγειρικά σκεύη, κατά τις ανασκαφές σε σημεία της ανατολικής Κρήτης, έδωσαν ασφαλή συμπεράσματα για τις διατροφικές συνήθειες των Μινωιτών.

Η τριποδική χύτρα της φωτογραφίας μας βρέθηκε στο Μόχλο, στη λεγόμενη συνοικία των Τεχνιτών, και περιείχε πάνω από 100 οστά ζώων. Η έρευνα έδειξε πως ανήκαν σε διαφορετικούς λαγούς, ένα πτηνό και μια σαύρα ή φίδι. Τα υπόλοιπα συστατικά του φαγητού ήταν αυγά από άγνωστο πτηνό και θαλάσσια σαλιγκάρια. Επίσης υπήρχε ένας φακοειδής κρύσταλλος στο σημείο που ίσως τον χρησιμοποιούσαν για να ανάβουν τη φωτιά.

Στο ισόγειο της οικίας Α1, στον Παπαδιόκαμπο, πάνω σε εστία βρέθηκε το μαγειρικό αγγείο με τη σχοινοειδή διακόσμηση και την επίθετη κερασφόρα κεφαλή ζώου στη μια πλευρά. Περιείχε ένα είδος σούπας με πεταλίδες, θαλάσσια σαλιγκάρια και άλλα θαλασσινά.

Στην αυλή της ίδιας οικίας, όπου προφανώς οι ένοικοι ετοίμαζαν γεύμα, εντοπίστηκε μια τριποδική χύτρα άλλα μικρότερα αγγεία, ένα χάλκινο μαχαίρι και η πιατέλα με τις πεταλίδες μαζί με ένα οστό από γνάθο κατσίκας.

Η σχάρα και τα θραύσματα μεγάλης φορητής εστίας βρέθηκαν στο Παλαίκαστρο σε δωμάτια του επάνω ορόφου. Πιθανόν να έπεσαν εκεί από χώρο μαγειρέματος που υπήρχε στη στέγη του σπιτιού. Υπάρχουν εδώ σαφείς ενδείξεις χρήσης της σχάρας και υπόλοιπο ζωικού λίπους από το ψήσιμο κρεάτων. Ο σκελετός ενός άγριου χοιρίδιου και άλλα οστά ζώων βρέθηκαν στο υπόγειο της ίδιας κατοικίας που θεωρήθηκε κελάρι για την αποθήκευση κρέατος.

(Οι πληροφορίες και το φωτογραφικό υλικό προέρχεται από το Αρχαιολογικό Μουσείο Σητείας)