Ένα εντυπωσιακό αλώνι στη θέση Όξω Λιάς στις Λιθίνες

 

Στη θέση Όξω Λιάς στις Λιθίνες, σε μια περιοχή που παρότι υπάρχουν αρκετές καλλιέργειες ελιάς δύσκολα προσεγγίζεται, βρίσκεται ένα από τα πλέον εντυπωσιακά και ευμεγέθη παλιά αλώνια.

Ανήκει στην οικογένεια του προέδρου των Λιθινών του Βασίλη Γιωργουλάκη και πραγματικά δε μοιάζει σε τίποτα με τα αλώνια που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στην Κρήτη.

Δεν είναι μόνο το μέγεθος του που προκαλεί το θαυμασμό, και το κάνει ευδιάκριτο ακόμα και από δορυφόρο, αλλά και ο τρόπος που κατασκευάστηκε.

Το αλώνι όπως φαίνεται από το δορυφόρο της google

Όπως μας είπε ο κ. Γιωργουλάκης, ο πατέρας του, ο  Γιώργης Γιωργουλάκης, κουβάλησε με γάιδαρο στο σημείο χαλίκια και ότι άλλο υλικό χρειάστηκε για να το φτιάξει, πριν από πάρα πολλά χρόνια. Γύρω του έστησε τοίχους από πέτρα ενώ στη βάση του έστρωσε τσιμέντο για να κάνει τη δουλειά του πιο άνετα.

Από πέτρα έκτισε και δυο παχνιά για να ταίζει τις αγελάδες του. Κατασκευαστικά και τα παχνιά παρουσιάζουν ιδιαιτερότητα μια και είναι μεγάλου μεγέθους κι έτσι φτιαγμένα ώστε να μην σκορπίζει ο αέρας την τροφή των ζώων.

Στην περιοχή του Όξω Λιά σήμερα βλέπουμε καλλιέργειες ελιάς όμως παλιότερα ήταν γεμάτη σπαρτά. Από την άκρη του χωραφιού, όπου βρίσκεται το αλώνι, φαίνεται στο βάθος το φαράγγι των Λιθινών, το γεμάτο αγριοπερίστερα, στο οποίο για να φτάσει κανείς πρέπει να κατέβει γκρεμό.

 Κι όμως την εποχή που αλώνιζαν απ’ αυτό το γκρεμό, μέσα από μικρό μονοπάτι που υπήρχε, κατέβαζαν τα γελάδια στο βάση του φαραγγιού για να πιούν νερό όταν τελείωναν τη δουλειά τους.

Το αλώνι αυτό σήμερα δεν χρησιμοποιείται, εξάλλου κανείς δε σπέρνει σιτηρά στην περιοχή καθώς το είδος των καλλιεργειών έχει αλλάξει. Στο παρελθόν οι Λιθίνες, όπως και τα περισσότερα χωριά της Σητείας, προσπαθούσαν να έχουν αυτάρκεια σε όλα τα αγαθά.

Η κ. Κατερίνα Φραγκουλάκη μας είπε πως καλλιεργούσαν, μεταξύ άλλων, βαμβάκι και λινάρι. Το βαμβάκι το έκλωθαν κι έφτιαχναν  υφάσματα για το σπίτι και τις οικογένειες τους.

 Οι χαρουπιές είχαν και στις Λιθίνες την τιμητική τους. Παρήγαγαν πολύ μεγάλες ποσότητες χαρουπιού το οποίου πουλούσαν κι έβγαζαν χρήματα για να στηρίξουν το οικογενειακό τους εισόδημα.

Βέβαια κάθε σπίτι έτρεφε του γουρούνι του κι έφτιαχναν τσιγαρίδες κι άλλα παρασκευάσματα που έφθαναν για να καλύψουν ανάγκες μηνών. 

Σήμερα όλα αυτά είναι μόνο αναμνήσεις και ζωντανός μάρτυρας της εποχής τους παραμένει το αλώνι των φωτγοραφιών του e-storieskritis.

Το ένα από τα δυο παχνιά για τις γελάδες

Το φαράγγι όπου κατέβαζαν τα ζώα για να τα ποτίσουν