Στυλιανός Αλεξίου: Σαν σήμερα έφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος Ηρακλειώτης

 

Ήταν απόγευμα της 12^ης Νοεμβρίου του 2013 όταν ο Στυλιανός Αλεξίου άφηνε την τελευταία του πνοή, μετά από σύντομη μάχη με τον καρκίνο, σε ηλικία 92 ετών.

Ο ηρακλειώτης αρχαιολόγος, φιλόλογος, εκδότης κειμένων και πανεπιστημιακός δάσκαλος Στυλιανός Αλεξίου είναι μια από τις μορφές που τίμησαν αυτή την πόλη και το έργο του έμεινε πίσω να μας θυμίζει τη σπουδαία πορεία του.

Ήταν σίγουρα ένας από τους πλέον διαπρεπείς  αρχαιολόγους του 20ου αιώνα και από τους σημαντικότερους νεοελληνιστές.

Κοιτάζοντας το γραφείο του, που ακόμα μπορεί να συναντήσει κανείς στο Αρχαιολογικό Μουσείου του Ηρακλείου, εύλογα αναρωτιέται κανείς αν μπορούν τόσο αφοσιωμένοι ανθρώποι και επιστήμονες να υπάρξουν ξανά. Όσοι τον γνώριζαν έχουν να λένε παράλληλα για την ευγένεια και την απλότητα που τον χαρακτήριζε, στοιχεία που σχεδόν πάντα απαντώνται σε σπουδαίους άνδρες.

Ως αρχαιολόγος ασχολήθηκε, κυρίως, με τη μελέτη του μινωικού πολιτισμού. Διασαφήνισε ουσιώδη θέματα της Μινωικής Αρχαιολογίας και με τις μελέτες του ανέδειξε τον πολιτισμό της Κρήτης παγκοσμίως.

Γεννήθηκε στο Ηράκλειο το 1921 σε λόγια οικογένεια. Ήταν γιος του σονετογράφου Λευτέρη Αλεξίου, εγγονός του λογίου και εκδότη Στυλιανού Αλεξίου και ανιψιός της Έλλης Αλεξίου και της Γαλάτειας Καζαντζάκη.

Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Παρίσι και στη Χαϊδελβέργη. Διετέλεσε επιμελητής αρχαιοτήτων στη Ρόδο , στο Ηράκλειο (1950-1960) και στα Χανιά (1960-1962), διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου (1962-1977), γενικός έφορος αρχαιοτήτων (1973-1977) και μέλος (1973-1977) του Αρχαιολογικού Συμβουλίου του Υπουργείου Πολιτισμού.

Από τους πρωτεργάτες στην ίδρυση του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης στο Ηράκλειο, στις αρχές της δεκαετίας του 1960, διετέλεσε και πρώτος επιμελητής του.

Ήταν ο τελευταίος επιζών της ιστορικής ηγεσίας της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών.Από το 1982 ήταν αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Σπουδαίος πανεπιστημιακός δάσκαλος δίδαξε από το 1977 ως το 1988 στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης. Αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας των πανεπιστημίων της Πάντοβας, της Αθήνας και της Κύπρου και, μετά τη συνταξιοδότησή του, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Ως αρχαιολόγος, ασχολήθηκε ερευνητικά και επισταμένα με τη μινωική περίοδο. Πραγματοποίησε ανασκαφές στον Κατσαμπά, στη Λεβήνα, στην Αγία Πελαγία και αλλού και ήταν εκείνος που ανακάλυψε τους υστερομινωικούς τάφους του Λιμανιού της Κνωσού και τους πρωτομινωικούς θολωτούς τάφους της Λεβήνας.

Ίδρυσε τα Μουσεία Χανίων, Αγίου Νικολάου, μία νέα πτέρυγα στο Μουσείο Ηρακλείου, καθώς και την αίθουσα της Συλλογής Γιαμαλάκη.

Ως φιλόλογος συνέδεσε το όνομά του με την έκδοση και τη συστηματική μελέτη του ακριτικού έπους, των έργων της Κρητικής Αναγέννησης και του σολωμικού corpus.

Τα κείμενα που εξέδωσε και επιμελήθηκε πάμπολλα και χρειάζονται πολλές σελίδες ακόμα και για μια απλή αναφορά τους.