Το μνημειακό-μινωικό ελαιόδεντρο του Αζοριά και το Ιερό Άλσος που το περιβάλλει

 

Στο Καβούσι της Ιεράπετρας σε μια περιοχή όπου η μακρά ιστορία της αποτυπώνεται σε κάθε βήμα συναντάμε το μνημειακό-μινωικό ελαιόδεντρο του Αζοριά και γύρω του το Ιερό Άλσος με αιωνόβια πανάρχαια δέντρα.

Έλληνες και ξένοι επιστήμονες έχουν αποφανθεί πως το εντυπωσιακό ελαιόδεντρο που δεσπόζει στο κέντρο του Ιερού Άλσους μετρά 3.250 χρόνια ζωής.

Θωρείται πως είναι η μεγαλύτερη σε διαστάσεις μονόκορμη ελιά, με περίμετρο βάσης στα  22.10 μέτρα, ενώ σε αυτή συναντάμε και το αρχαιότερο γνωστό δείγμα «μπολιάσματος» ελαιοδέντρου στον κόσμο. Ο κορμός της αληθινό γλυπτό, αποτυπώνει την ηλικία της και εντυπωσιάζει με τις μορφές που μπορεί όποιος τον κοιτάξει να φανταστεί πως ξεπηδούν από μέσα του.

Είναι χαρακτηρισμένη η ελιά αυτή ως «Μινωϊκή» όχι μόνο γιατί η ηλικία της συμπίπτει με την περίοδο ανάπτυξης του Μινωικού Πολιτισμού  αλλά και γιατί γύρω της συναντάμε ορισμένους από τους σπουδαιότερους οικισμούς εκείνης της περιόδου (Αζοριάς, Βρόντος, Πλάι του Κάστρου).

Σε κοντινή απόσταση μάλιστα βλέπουμε μινωικά υπολείμματα κτίσματος που δεν έχει ακόμα ανασκαφεί και θεωρείται πως ίσως είχε σχέση με το μνημειακό ελαιόδεντρο.

Όλη η γύρω περιοχή είναι γεμάτη ελαιόδεντρα που χρονολογούνται από την αρχαιότητα γι' αυτό και έχει δοθεί η ονομασία Ιερό Άλσος. Με περίμετρο από 12,5 μέτρα μέχρι και πάνω από 22 μέτρα τα δέντρα αυτά συνιστούν μια ενότητα κι ένα μνημειακό σύνολο που δεν απαντάται πουθενά αλλού.

Το μνημειακό ελαιόδεντρο του Αζοριά ανήκε στο Γεώργιο Γραμματικάκη ο οποίος το παραχώρησε για να μπορεί να το θαυμάζει και να το επισκέπτεται ο καθένας. Στην περιοχή η συγκεκριμένη ποικιλία ελιάς ονομάζεται μουρατολιά και είναι εμβολιασμένη σε υποκείμενο αγριελιάς.   

Το  2004 κλαδιά της μνημειακής ελιάς του Αζοριά επελέγησαν για να στεφανώσουν τη μαραθωνοδρόμο νικήτρια στην κατηγορία των γυναικών στην Ολυμπιάδα της Αθήνας.

Σε εποχές, χωρίς κορωνοϊό, το μνημειακό ελαιόδεντρο του Αζοριά στο Καβούσι επισκέπτονται καθημερινά τουλάχιστον 300 άτομα από κάθε γωνιά του κόσμου. Μαθαίνουν για την ύπαρξη του και θέλουν να το δουν και να το θαυμάσουν από κοντά. Όλη η ιστορία αυτού του τόπου είναι συναρπαστική και γοητευτική και δεν μπορεί εύκολα ο επισκέπτης της Ανατολικής Κρήτης να την προσπεράσει.

Εμφανή τα κατάλοιπα μινωικού κτίσματος απέναντι από το μνημειακό ελαιόδεντρο. Δεν έχει ακόμα ανασκαφεί και δεν αποκλείεται να είχε άμεση σχέση με το μνημειακό ελαιόδεντρο 

Άλλο ένα αιωνόβιο ελαιόδεντρο στα Ξεράμπελα

Ένα ακόμα τεράστιο ελαιόδεντρο κοντά στο ναό του Αγίου Κωνσταντίνου στα Ξεράμπελα