Ο ναός της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτρας στο Καινούργιο Χωριό με το θαυματουργό αγίασμα

 

Στις 22 Δεκεμβρίου οι κάτοικοι στο Καινούργιο Χωριό Χερσονήσου τιμούν την  Αγία Αναστασία τη Φαρμακολύτρα ή Φαρμακολύτρια στον σπηλαιώδη ναό της που είναι κτισμένος σε μια καταπράσινη περιοχή πάνω από το φαράγγι του οικισμού.

Παρότι δεν είναι ο ενοριακός ναός του Καινούργιου Χωριού όσοι ζουν εκεί νιώθουν ιδιαίτερη σύνδεση με την Αγία Αναστασία ίσως κι εξαιτίας των πολλών θαυμάτων που έχουν αποδοθεί σ αυτήν και το αγίασμα που τρέχει μέσα στο σπήλαιο της.

Καταρχήν να επισημάνουμε πως η Αγία Αναστασία πήρε το προσωνύμιο Φραμακολύτρα επειδή  στα χρόνια των μεγάλων διωγμών, τέλος του 3ου αιώνα, πριν μαρτυρήσει και η ίδια, πήγαινε δίχως φόβο στις φυλακές όπου βασανίζονταν οι Χριστιανοί, τους άλειφε με φάρμακα τις πληγές και τους φρόντιζε.

 Μάλιστα μπορεί η λέξη που προσδιορίζει την Αγία να ήταν αρχικά "Φαρμακολύτειρα", δηλαδή η σώζουσα με φάρμακα, σύμφωνα με το λαογράφο Δημήτριο Λουκάτο, ωστόσο επικράτησε να την αποκαλούμε Φαρμακολύτρια και στην Κρήτη Φαρμακολύτρα.

 Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Νίκος Ψιλάκης στο βιβλίο του "Λαϊκές τελετουργίες στην Κρήτη" καταγράφει τις παραδόσεις που αφορούν στην Αγία Αναστασία τη Φαρμακολύτρα και τον  σπηλαιώδη ναό της στο Καινούριο χωριό:

"Λένε πως δεν υπήρχε εκκλησία και πως ήταν μάντρα το σπήλαιο. Ο βοσκός που είχε τα πρόβατά του εκεί σκούπιζε και βρήκε το κόνισμα της Αγίας. Το πήγε στην εκκλησία του χωριού. Όταν σε λίγο καιρό ξανασκούπιζε το ξαναβρήκε πάλι στην ίδια θέση. Το πήγε πάλι στην εκκλησία. Το ίδιο όμως έγινε και τρίτη φορά. Τότε κατάλαβαν ότι η Αγία ήθελε εκκλησία στο σπήλιο και την έχτισαν"

Πρίν από χρόνια πιστοί από κοντινά χωριά έκοβαν ή έξυναν ξύλο από την εικόνα της και έκαναν φυλακτά. Άλλοι έκοβαν κουρελάκια από το ύφασμα πάνω στο οποίο είχαν τοποθετήσει την εικόνα. Γενικά πίστευαν πως ό,τι έπαιρναν από το ναό μεταφέρει ευλογία και έχει ιαματικές ιδιότητες.

Έτσι, κατά καιρούς, παρατηρήθηκε το φαινόμενο να παίρνουν κομμάτια από πέτρες του σπηλαίου, ακόμη και χώμα και να το χρησιμοποιούν σε φυλακτά. Οι περισσότεροι, όμως, προσέτρεχαν στο ιερό σπήλαιο, για το αγίασμα του.

Σύμφωνα με τις περιγραφές: "Στο σπήλαιο στάζει νερό, αγίασμα το χειμώνα. Το παίρνουμε με μπαμπάκι και το βάζουμε στις πληγές για να γιάνουν. Αν πονούσε το κεφάλι, τα μάτια, τα αυτιά τρέχαμε στην Αγία Αναστασία. Κι αν δεν υπήρχε αγίασμα παίρναμε το θυμιατό και θυμιάζαμε κι αμέσως άρχιζε πάλι να στάζει. Δεν έπρεπε να το βγάλομε έξω από την εκκλησία γιατί έχανε τη δύναμή του και γι' αυτό οι άρρωστοι πηγαίναν εκεί, επί τόπου.

 Το προσκύνημα της Αγίας Αναστασίας απέκτησε μεγάλη φήμη στα χρόνια μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.

"Οι σχετικές διηγήσεις κάνουν λόγο ακόμα και για μεταφορά ασθενών που δε μπορούσαν να περπατήσουν ως εκεί για να αναζητήσουν θεραπεία, για εγκοιμήσεις μέσα στο σπήλαιο και παρακλήσεις προς την αγία, όνειρα που έβλεπαν οι ασθενείς κ.α.. Το θεραπευτικό σκηνικό των αρχαίων ασκληπιείων αναβίωσε στην Κρήτη κατά τη δεκαετία του 1950 και 1960."

Ο σπηλαιώδης ναός της Αγίας Αναστασίας βρίσκεται σε ένα υπέροχο σημείο, γεμάτο δέντρα. Έξω από το ναό είναι διαμορφωμένος μεγάλος χώρος όπου μπορεί κάποιος να καθίσει και να απολαύσει τη γαλήνη του τοπίου.