Ο ήρωας φαρμακοποιός Ιωσήφ Σακκαδάκης από τη Μαρωνιά Σητείας

 

Μια σπουδαία μορφής της αντίστασης των Κρητικών ενάντια στους Ναζί κατακτητές ήταν ο φαρμακοποιός Ιωσήφ Σακκαδάκης από τη Μαρωνιά Σητείας.

Ο επιστήμονας Ιωσήφ Σακκαδάκης θα μπορούσε απλά να λειτουργεί το φαρμακείο του στην πόλη της Σητείας και να ζει μια ήρεμη ζωή όμως αντί αυτού επέλεξε να συγκεντρώνει πληροφορίες για τον εχθρό και να τις διοχετεύει στα κλιμάκια αντίστασης που είχαν αναπτυχθεί στην περιοχή του. Τη δράση του την πλήρωσε με έναν απάνθρωπο βασανισμό και τη δολοφονία του το 1944. Μάλιστα ήταν τόσο γενναίος και αξιοπρεπής που ενώ είχε μάθει πως μπήκε στο στόχαστρο των Γερμανών και μπορούσε να φύγει μακριά για να γλιτώσει, δεν το έκανε...

Η ζωή του 

 

Ο Σήφης Σακκαδάκης γεννήθηκε στη Μαρωνιά το 1905 και γονείς του ήταν ο Νικόλαος και η Μαρία. Τελείωσε το δημοτικό στο χωριό του και ολοκληρώνοντας τις γυμνασιακές σπουδές του καταφέρνει να εισαχθεί στο Πανεπιστήμιο στην Οδοντιατρική και Φαρμακευτική Σχολή.

Ο ίδιος επιλέγει να ασχοληθεί με την επιστήμη της φαρμακευτικής και το 1927 ολοκληρώνοντας τις πανεπιστημιακές σπουδές του και τη θητεία του στο στρατό (1928) ιδρύει ένα πρότυπο φαρμακείο στη Σητεία όντας ο πρώτος επιστήμονας φαρμακοποιός σε μια εποχή που τα φάρμακα παρασκευάζονταν, σχεδόν στο σύνολο τους, μέσα στα εργαστήρια του κάθε φαρμακείου.

Το φαρμακείο του λειτουργεί ως επιστημονικό εργαστήριο και κομψό μυροπωλείο και γίνεται σύντομα ένας είδος λέσχης που συγκεντρώνει την αφρόκρεμα των πνευματικών ανθρωπων της πόλης.

Ο ίδιος είναι μια επιβλητική φυσιογνωμία, με τη λευκή του μπλούζα, τα γυαλιά του, ένας επιστήμονας σοβαρός και με κύρος. Ταυτόχρονα όμως είναι κι ένας απλός, ήρεμος, γελαστός και καλόκαρδος άνθρωπος με όλο τον κόσμο.

Η δράση και η δολοφονία του

Είναι όμως κι ένας φλογερός πατριώτης κι έτσι στα χρόνια της Κατοχής δεν μπορεί να καθίσει με σταυρωμένα χέρια.

Στην τότε επαρχία Σητείας είχε καταφύγει, βρίσκοντας άσυλο, ένας μεγάλος αριθμός αγωνιστών που προσπαθώντας να αποφύγει την εκτέλεση μπορούσε από τα νότια παράλια να ταξιδέψει στη Μέση Ανατολή.

Στη Μονή Καψά βγήκε ο πρώτος ασύρματος με ένα υποβρύχιο ενώ ένας δεύτερος  ρίχτηκε με αλεξίπτωτο κονστά στο Τοπλού. Εκεί πραγματοπιούσαν στις συναντήσεις τους όλοι οι πράκτορες και σύνδεσμοι μεταδίδοντας τα μηνύματα τους και οργανώνοντας τη δράση τους ενάντια στους Γερμανούς.

Ο Σήφης Σακκαδάκης συνεργάστηκε μαζί τους και διαβίβαζε σημαντικές πληροφορίες στους συμμάχους, τις οποίες συγκέντρωνε από διάφορες πηγές , ακόμα και από Γερμανούς αξιωματικούς με τους οποίους είχε επί τούτου αναπτύξει σχέσεις.

Δυστυχώς δοσίλογοι και χαφιέδες πληροφόρησαν τις γερμανικές αρχές για τη δράση του Σακκαδάκη. Εκείνος έμαθε πως οι Γερμανοί ήξεραν αλλά ήταν πολύ περήφανος για να κρυφτεί ή να φύγει στη Μέση Ανατολή.

Έτσι ένα βράδυ του 1944 ένα γερμανικό απόσπασμα οδήγησε το Σήφη Σακκαδάκη στα ακρογιάλια του Σισίου, κοντά στο Βραχάσι, κι αφού τον υπέβαλλε σε φρικτά βασανιστήρια, που ούτε η Ιερά Εξέταση το Μεσαίωνα δεν εφάρμοζε, τον εκτέλεσε ύπουλα και άνανδρα. Μετά οι εκτελεστές του τον πέταξαν στη θάλασσα και έφυγαν.

Στην Έκθεση της κεντρικής επιτροπής διαπιστώσεων ωμοτήτων εν Κρήτη αναφέρεται: Κατόπιν πληροφοριών περί υπάρξεως μυστικού ασυρμάτου εις το Τοπλού Μοναστήρι, εις το β.α άκρον της νήσου κείμενον, συνελήφθησαν κατά τας αρχάς Μαίου 1944 περί τα 20 άτομα, μεταξύ των οποίων ο Ηγ. της Μονής Τοπλού Γεννάδιος Σιλιγνάκης, μετά δυο καλογήρων, και ο εν Σητεία φαρμακοποιός Ιωσήφ Σακκαδάκης, 39 ετών.

Ο τελευταίος ευρέθη νεκρός μετά τρεις ημέρας εις την παραλίαν Σεισίου παρά το χ. Μάλλια. Τι μαρτύρια υπέστη το θύμα πριν εκτελεστή καταδεικνύει η κάτωθι περίληψις της ιατροδικαστικής εκθέσεως του ιατρού Νεαπόλεως Εμμ. Λεμπιδάκη, συνταχθείσης κατόπιν διαταγής της Υποδιοικήσεως Χωροφυλακής Μεραμπέλλου.

Κατά παράδοξον συγκυρίαν η εν Νεαπόλει γερμανική διοίκησις , αγνοούσα την υπό άλλης γερμανικής αρχής σύλληψιν και εκτέλεσιν του Σακκαδάκη, ότε το εν Μάλλια εδρεύον φυλάκιον της ανήγγειλε την εύρεσιν του πτώματος, συγκατετέθη να μεταβή εκεί προς ιατροδικαστικήν έρευναν ο ιατρός των φυλακών Λεμπιδάκης, μετά έλληνος αξιωματικού της χωροφυλακής. Ιδού η περίληψις της εκθέσεως:

«Ο Ιωσήφ Σακκαδάκης ήχθη εις την παραλίαν Σεισίου μετά πολυήμερον κράτησιν εις τας φυλακάς Νεαπόλεως, εις τα γραφεία της Γκεστάπο κτλ και μετά φρικτά βασανιστήρια, πιθανώς διά να του αποσπάσουν μυστικά, εξετελέσθη εν καιρώ νυκτός εις απόκρημνον μέρος της ακτής και είτα ερρίφθη είς την θάλασαν. Η ιατροδικαστική έκθεσις καταλήγει εις τα εξής συμπεράσματα:

Η κύρια ενεργός αιτία του θανάτου υπήρξεν τραύμα επί του ινίου δια πυροβόλου όπλου με έξοδον εκ της στοματικής κοιλότητας και με θλάσιν της σπονδυλικής στήλης μεταξύ άτλαντος και επιστορφέως. Το θύμα επλήγη εκ των όπισθεν και εξ εγγυτάτης αποστάσεως, εξέπνευσε δε ακαριαίως επί της ακτής όπου επυροβολήθη, λόγω αιμορραγίας. Επί του σώματος παρατηρούνται μεγάλης εκτάσεως εκχυμώσεις, καταλαμβάνουσι τους γλουτούς, την οπίσθιαν επιφάνειαν των μηρών και των γαστροκνημιών. Επί του βραχίονος τρείς ταινιοειδείς εκχυμώσεις, επί του προσώπου εκδοραί, επί των γλουτών η επιδερμής έχει υπεγερθή εις έκτασιν παλάμης εις φυσαλίδας, αίτινες έχουσι διαρραγή. Όλαι αι ως άνω βλάβαι επηνέχθησαν εν ζωή. Αποκλείεται η αυτοκτονία ή το τυχαίο συμβάν»

Την άλλη μέρα της δολοφονίας του Σακκαδάκη δυο βραχασώτες έσκαψαν ένα  απλό τάφο και έθαψαν, με προφύλαξη, χωρίς θρησκευτική συμμετοχή τη σορό του.

Στον ξύλινο σταυρό που έβαλαν πάνω στο μνήμα χάραξαν ένα υπέροχο επίγραμμα όπως ταιριάζει σ έναν ήρωα :

Εδώ μ έφεραν οι Ναζί, την μαύρη εκείνη νύχτα

Μου παν τ' αμίλητα να πω, κι είπα Ελλάδα νίκα!!!

Στο πατρικό του Σήφη Σακκαδάκη στη Μαρωνιά με τους συγγενείς του

Στις 20 Νοεμβρίου 1949 με τη φροντίδα του γαμπρού του, Γεωργίου Μπαριτάκη, συζύγου της αδελφής του Πιπίνας, τελέσθηκε η συγκινητική τελετή μετακομιδής των οστών του Σήφη Σακκαδάκη στο νεκροταφείο του Βραχασίου και αργότερα στη γενέτειρα του τη Μαρωνιά, στον οικογενειακό τάφο.

Ο Δήμος Σητείας τιμώντας τη μνήμη του ήρωα φαρμακοποιού έδωσε το όνομα του σε κεντρική οδό τη πόλης. Στο σημείο όπου εκτελέσθηκε, στο Σίσι, τοποθετήθηκε αναμνηστική πλάκα.

(Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από την εισήγηση που παρουσίασε ο φαρμακοποιός Γιάννης Χλουβεράκης στο Παγκρήτιο Φαρμακευτικό Συνέδριο στην Ιεράπετρα το 1991  με τίτλο «Κρητικοί φαρμακοποιοί στην Αντίσταση»)