Η μαντούρα του αγροφύλακα-Εποχές με τάξη και ασφάλεια στην ύπαιθρο

 

Εργαλείο σε εποχές που οι αγροφύλακες με την παρουσία τους πραγματικά πετύχαιναν να τηρούνται οι νόμοι στην ύπαιθρο, φροντίζοντας για την τάξη και την ακεραιότητα των αγροτικών ιδιοκτησιών είναι αυτό που βλέπετε στις φωτογραφίες του e-storieskritis.gr.

Τη μαντούρα του αγροφύλακα (σε κάποιες περιοχές της Κρήτης την ονόμαζαν μουζίκα ή μούζικο) την είδαμε πρώτη φορά, να τη διατηρεί ως κειμήλιο αλλοτινών εποχών, στο σπίτι του ο Μανόλης Φραγκιαδάκης και θυμηθήκαμε όλες αυτές τις ιστορίες που ακούγαμε στα χωριά μας για τον καταλυτικό ρόλο που είχαν οι αγροφύλακες πριν το σώμα στο οποίο ανήκαν καταργηθεί το 2011 και τη θέση του πάρει μια τύποις κι όχι ουσίας αγροφυλακή που είναι μακριά από τους αγρότες και τη γη τους.

Με τη μαντούρα οι παλιοί αγροφύλακες (δραγάτες ή ντραγάτες, όπως τους έλεγαν στα χωριά της Κρήτης) έδιωχναν, επίδοξους κλέφτες, βοσκούς και ζώα από ξένες ιδιοκτησίες και γνωστοποιούσαν την παρουσία τους ώστε κανείς να μην τολμήσει να προκαλέσει κλοπή ή αγροζημιά. Τότε δεν χρειαζόταν οι αγρότες,που είχαν πάθει καταστροφή στη γη τους από κάποιο βοσκό για παράδειγμα, να τρέχουν στις έδρες δήμων και να ψάχνουν εκείνοι τον αρμόδιο υπάλληλο, μπαίνοντας σε μια ολόκληρη γραφειοκρατική διαδικασία που στο τέλος καταλήγει σε μη τιμωρία του δράστη.

Περασμένα μεγαλεία θα πουν όσοι παραμένουν σε χωριά και βλέπουν τις αγροζημιές να αποτελούν μια καθημερινότητα κι εκείνους ανήμπορους να αντιδράσουν.

Οι αγροφύλακες πέρα από το θεσμικό ρόλο που είχαν ήταν προσωπικότητες σεβαστές από όλους και όχι μόνο η τιμωρία αλλά και ο ίδιος ο λόγος τους μετρούσε. Ακόμα και η παρουσία τους σε μια περιοχή λειτουργούσε αποτρεπτικά.

Σήμερα αντίθετα η αγροφυλακή είναι απρόσωπη, μακριά από τα χωριά κι από τους ανθρώπους τους που βλέπουν κοπάδια να καταστρέφουν τις καλλιέργειες τους, γη να καταπατείται, σοδειές να κλέβονται χωρίς να μπορούν να κάνουν το παραμικρό.

 

Για την ιστορία ν’ αναφέρουμε πως η Αγροφυλακή έκανε πρώτη φορά την εμφάνιση της στο νεοσύστατο Βασίλειο της Ελλάδος με Βασιλικό Διάταγμα της 31^ης  Δεκεμβρίου 1836 "περί προφυλάξεως των δενδροφυτειών".

Ο διορισμός των αγροφυλάκων ανετέθη τότε στους δημάρχους. Το σύστημα αυτό δεν λειτούργησε κι αφού ο θεσμός πέρασε από χίλια κύματα τελικά τη δεκαετία του 1950 οργανώθηκε κατά το πρότυπο της Χωροφυλακής, ως πολιτικό σώμα.Η Αγροφυλακή υπάχθηκε αρχικά στο Υπουργείο Εσωτερικών και αργότερα στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξεως.

Το 2011 σταμάτησε να υφίσταται ως υπηρεσία και οι αρμοδιότητές της υπήχθησαν στις εκάστοτε Δασικές Υπηρεσίες ενώ το προσωπικό της μετατάχθηκε στις νέες «καλλικρατικές» περιφερειακές δασικές υπηρεσίες.