Η μονή Αγίου Γεωργίου Φαλάνδρας ή Φλάνδρας κοντά στη Φαιστό-Η σχέση της με την μεταξοκαλλιέργεια

 

Η μονή Αγίου Γεωργίου Φαλάνδρας ή Φλάνδρας είναι κτισμένη σε ύψωμα της Φαιστού σε πολύ κοντινή απόσταση από τη νοτιοανατολική πλευρά του αρχαιολογικού χώρου.

Ο χρόνος ίδρυσης του μοναστηριού, το οποίο ήταν ανδρώο,  παραμένει άγνωστος παρότι το καθολικό του, που διασώζεται, χρονολογείται στην ύστερη Ενετοκρατία.

Η ύπαρξη της μονής του Αγίου Γεωργίου του Δούβρικα ή της Φαλάντρας μαρτυρείται σε παραχωρητήριο έγγραφο  του Φεβρουαρίου του 1586 προς τον οσιότατο πατέρα Αυξέντιο Λουμπίνα, με καταγραφή όλων των περιουσιακών της στοιχείων.

Επιπλέον στοιχεία για τη λειτουργία της την περίοδο της Τουρκοκρατίας μας προσφέρουν τα δικαιοπρακτικά έγγραφα του ύστερου 17^ου αιώνα και των αρχών του 18^ου, ένα εκ των οποίων κάνει λόγο για τον ηγούμενο Νεόφυτο Τζώρτζη.

Η λειτουργία της μονής διεκόπη με την καταστροφή της από τους Οθωμανούς κατά την επανάσταση του 1821.

Το ευρύχωρο καθολικό της ανήκει στον τύπο των μονόχωρων καμαροσκέπαστων ναών ενώ στη βορειοδυτική γωνία του σώζεται, όχι στο αρχικό του ύψος, το πυργόμορφο καμπαναριό του, ανάλογο με εκείνο της Ιεράς Μονής Βροντησίου.

Το καμπαναριό φέρεται να μετατράπηκε αργότερα σε διώροφο πύργο. Αυτός ήταν και ο λόγος που σχεδόν αμέσως τοιχίστηκαν τα δυο ανισομεγέθη τόξα επικοινωνίας των δυο κλιτών.

Ο ναός μάλλον ήταν ή επιχειρήθηκε να γίνει δίκλιτος όπως προκύπτει από το μεγάλο τόξο της βόρειας πλευρά, που φαίνεται εξωτερικά. Ωστόσο λέγεται πως  το βόρειο κλίτος, που θα ήταν αφιερωμένο στη Θεοτόκο, δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.

Τα κτίρια που περιέβαλλαν το καθολικό ήταν ερειπωμένα ήδη στα τέλη του 19^ου αιώνα. Σήμερα έχει χαθεί κάθε ίχνος κτισμάτων καθώς χρησιμοποιήθηκαν ως οικοδομικό υλικό σε δεύτερη χρήση τη δεκαετία του 1950.

Να σημειώσουμε πως το τοπωνύμιο Φαλάνδρα ή Φλάνδρα θεωρείται παραφθορά της λέξης φιλάνδα (κλωστήριο)  και παραπέμπει σε μεταξοκαλλιεργητική δραστηριότητα που είχαν αναπτύξει οι μοναχοί του.

Πιθανολογείται ότι στη  θέση αυτή ήταν ο Μέλικας όπου ο Όσιος Κυρ Γιάννης ο Ξένος είχε ανεγείρει κατά το β μισό του 10^ου αιώνα τη μονή Αγίου Γεωργίου του Δούβρικα.

Στο εσωτερικό του ναού βλέπουμε τάφους επιφανών προσώπων της Ενετοκρατίας ενώ τάφοι υπήρχαν και έξω από το μνημείο.