Στο δρόμο που ενώνει το Μέσα με το Έξω Απίδι, στη Σητεία, συναντάμε μια παλιά βρύση με το πλυσταριό της.
Τη χρήση του χώρου μαρτυρούν οι γούρνες που διασώζονται στο σημείο αλλά και η φροντισμένη κατασκευή.
Πετρόκτιστο με καμάρα το πλυσταριό διέθετε παλιότερα γούρνες, μέσα κι έξω, για πλύσιμο ρούχων και πότισμα των ζώων.
Δυστυχώς οι εσωτερικές γούρνες καλύφθηκαν με τσιμέντο ενώ στις χαμηλές εξωτερικές δεν ποτίζονται πια ζώα έχοντας βρει καταφύγιο στο νερό τους πολυάριθμοι βάτραχοι.
Μερικές δεκαετίες πριν οι ντόπιοι διηγούνταν ιστορίες για
φανταξά σε αυτή τη βρύση, τα οποία τρόμαζαν τις γυναίκες που το σκέφτονταν
διπλά και τριπλά να πάνε μόνες τους για πλύσιμο.
Την εξήγηση για τα φαντάσματα που έκαναν την εφάνιση τους εκεί δίνει ο καταγόμενος από την περιοχή, συνταξιούχος δάσκαλος, Γιώργος Αυγουστινάκης.
Όπως έχει γράψει, το νερό της συγκεκριμένης βρύσης δεν ήταν αρκετό για το πλύσιμο και τη μπουγάδα των ρούχων τόσων πολυμελών οικογενειών που ζούσαν στην περιοχή. Τότε κάθε οικογένεια είχε πολλά παιδιά και οι μανάδες διαρκώς έπρεπε να πλένουν.
Έτσι οι φήμες για φανταξά βοηθούσαν αποτρέποντας κάποιες γυναίκες από το να χρησιμοποιούν τακτικά το πλυσταριό, λόγω φόβου.
Σύμφωνα με διήγηση του κ. Αυγουστινάκη, «Ήταν, πολύ προχωρημένη η νύχτα, λίγο πριν την αυγή, που κάποια χωριανή βρέθηκε στη βρύση, για να πάρει πρώτη σειρά και να καπαρώσει γούρνα για το πλύσιμο.
Την ώρα αυτή μέσα στο σκοτάδι ακούει κάτι σαν ψαλμωδίες και χαλικουτίσματα, ωσάν να κατέβαινε πλήθος αλλόκοτα όντα από τις Όψες και να τραβούν πίσω τους αλυσίδες.
Περνούσαν μπροστά από το δρόμο της Βρύσης και κατευθύνονταν προς τα αλώνια, στις Λεπίδες, και από εκεί χάνονταν νότια προς τον Παλαίφουρνο.
Αυτή την «αφανταξά» πολλές φορές είχα ακούσει να τη διηγούνται στις μακριές αποσπερίδες του χωριού μου και όχι μόνο αυτή.
Ποια γυναίκα θα τολμούσε να πάει από την αυγή στη Βρύση για πλύσιμο; Έπρεπε να είναι πολύ θαρραλέα. Έτσι κάποιες το εκμεταλλεύονταν για δική τους ευκολία.
Στον ίδιο αυτό χώρο «φαντάχτηκαν» και άλλοι χωριανοί. Το είχαν, μάλιστα, οι ίδιοι διηγηθεί στους συγχωριανούς. Ήταν γι αυτό σίγουροι!
Πού να ήξεραν ότι κάποιοι χωριανοί, πειρακτήρια, σκέφτηκαν να τους φαντάξουν, καθώς είχαν πληροφορηθεί ότι περασμένα μεσάνυκτα θα περνούσαν από εκεί.
Σκεπασμένοι με μεγάλα άσπρα λινοσέντονα από το κεφάλι ως τα πόδια, όταν πλησίαζε το υποψήφιοι θύμα, πετάγονταν χοροπηδώντας άγαρμπα, χαλικουτίζοντας συγχρόνως μια γλώσσα ακαταλαβίστικη.
Τα υποψήφια θύματα με βήμα γοργό, σχεδόν τρέχοντας, απομακρύνονταν από τον επίμαχο χώρο, ψιθυρίζοντας τη φράση: «Ο Ιησούς Χριστός νικά κι όλα τα κακά σκορπά», ενώ τα παράξενα όντα εξακολουθούσαν τον περίεργο χορό τους και τις άναρθρες κραυγές!
Τις επόμενες ημέρες με κάποιο δέος αποκάλυπταν σε φίλους και γνωστούς το νυκτερινό πάθημά τους! Κι εμείς τα παιδιά πόσο τρομάζαμε ακούοντας αυτές τις διηγήσεις! Ποιος τολμούσε να περάσει νύκτα ώρα από τέτοιο τόπο;"
Δείτε επίσης:
Μέσα Απίδι: Ο μικρός και όμορφος οικισμός της Σητείας που μοιάζει με αιγαιοπελαγίτικο χωριό
Ο ναός των Ταξιαρχών και της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στο Μέσα Απίδι Σητείας
Τα νούφαρα στη Ζήρο και το Μέσα Απίδι Σητείας-Μικροί παράδεισοι χάρμα οφθαλμών
Η Ελένη Βασιλάκη είναι δημοσιογράφος. Έχει εργαστεί από το 1995 μέχρι σήμερα σε εφημερίδες και ραδιοφωνικούς σταθμούς του Ηρακλείου συνεργαζόμενη παράλληλα με ΜΜΕ στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης με master στη Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων ενώ μιλά Αγγλικά και Ιταλικά. Λατρεύει τα ταξίδια και τις εκδρομές, τις πεζοπορίες στη φύση και τη γνωριμία με τον τόπο της και τους ανθρώπους του.