Ο κατάγραφος βυζαντινός ναός της Αγίας Πελαγίας στην Άνω Βιάννο

 

Ένα από τα σημαντικότερα εκκλησιαστικά μνημεία που συναντάμε στην Άνω Βιάννο είναι ο ναός της Αγίας Πελαγίας.

Η ανακαίνιση και η τοιχογράφηση του έγινε το 1360 από την οικογένεια των αδελφών Νικολέτου και Κώστα Μακρή συνεπώς το ίδιο το κτίσμα προϋπήρχε αυτής της χρονολογίας.

Το εικονογραφικό πρόγραμμα του μονόχωρου και καμαροσκεπούς ναού, εκτός από τις συνήθεις ευαγγελικές σκηνές που συναντάμε σε όλες τις τοιχογραφημένες εκκλησίες, περιλαμβάνει στη βόρεια πλευρά του θόλου τρεις σκηνές από το βίο της Αγίας Πελαγίας. Βλέπουμε την Αγία να μοιράζει τα υπάρχοντα της στους φτωχούς, τους πειρασμούς της Αγίας και την ίδια μονάζουσα.

Στην ίδια πλευρά  εντυπωσιάζει η παράσταση του νεαρού οργανοπαίκτη με το λαγούτο στα χέρια η οποία πιθανολογείται πως σχετίζεται με το επάγγελμα που είχε η Αγία Πελαγία πριν μονάσει καθώς ήταν θεατρίνα.

Στο κατώτερο τμήμα του βόρειου τοίχου, ανάμεσα σε ολόσωμους αγίους, εικονίζεται μια επίσης σπάνια για την Κρήτη παράσταση, αυτή του Αγίου Βαρθολομαίου.

Ο Άγιος εικονίζεται με βάση τα δυτικά πρότυπα να κρατά ριγμένη στον αριστερό ώμο τη δορά του καθώς σύμφωνα με την απόκρυφη διήγηση του βίου του δειροτομήθηκε.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι δυο σειρές παραστάσεων χαμηλά στο δυτικό τοίχο με τους βασανισμούς αμαρτωλών στην κόλαση.

Οι συνθέσεις στο ναό της Αγίας Πελαγίας θεωρείται από τους ειδικούς πως χαρακτηρίζονται από τη γραμμικότητα των μορφών, οι οποίες και μαρτυρούν μια συντηρητική λαϊκή τέχνη.

Πηγή: Χριστιανικά Μνημεία της Κρήτης, Συνοδική Επιτροπή επι του Θρησκευτικού Τουρισμού της Εκκλησίας Κρήτης-ΜΚΟ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ

Πολύ χαρακτηριστικές οι παραστάσεις με τους κολασμένους

Ο Άγιος Βαρθολομαίος αριστερά