Γκουστάβος Ντουράν: Ο σπουδαίος Ισπανός συνθέτης και διπλωμάτης και η σχέση του με τις Αλώνες Ρεθύμνου

 

Φωτογράφισα την προτομή του, φευγαλέα, καθώς δέσποζε σε κεντρικό σημείο του οικισμού, δίπλα από τον παλιό ναό του Αγίου Ονουφρίου.

Τι να γυρεύει άραγε η προτομή ενός Ισπανού αντιπροσώπου του ΟΗΕ στις Αλώνες αναρωτήθηκα και ποιος ήταν αυτός ο Γκουστάβος Ντουράν που τον τίμησε με αυτό τον τρόπο το μικρό και απομονωμένο χωριό του Ρεθύμνου;

Τις περισσότερες απορίες μου έλυσε ο συνταξιούχος εκπαιδευτικός από τις Αλώνες Χρήστος Κωσταντουδάκης, που τον γνώρισε προσωπικά, και τις υπόλοιπες τα αφιερώματα που του είχαν κάνει στη χώρα του.

Ξαφνιάστηκα πραγματικά με όσα έμαθα γι αυτή τη σπουδαία προσωπικότητα που αγάπησε τόσο πολύ την Κρήτη και τις Αλώνες ώστε μετά το θάνατο του να αναπαύεται στα χώματα τους. Δημοσιογραφικά μιλώντας ,αν ζούσε στις μέρες μας και μαθαίναμε την έλευση του στην Κρήτη σίγουρα θα είχαμε πρωτοσέλιδη είδηση καθώς δεν ήταν απλά ένας αξιωματούχος του ΟΗΕ αλλά μια πολύπλευρη προσωπικότητα, με προσφορά από διάφορα μετερίζια και κυρίως ήταν ένας πραγματικός φίλος της Κρήτης, ένας Κρητικός από την Ισπανία.

Πηγή φωτογραφίας: spainsnews.com

Ο Ντουράν γεννήθηκε στη Βαρκελώνη της Ισπανίας το 1906, και μετακόμισε με την οικογένειά του στη Μαδρίτη σε ηλικία τεσσάρων ετών όπου και σπούδασε μουσική.

Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο πιάνο έγινε φίλος με τον Federico García Lorca, τον Salvador Dalí, τον Buñuel, τον Rafael Alberti ενώ αργότερα γνώρισε και συνδέθηκε με φιλία με τον Φιντέλ Κάστρο, το Σαλβαδόρ Αλιέντε κ.α

Το 1929 μετακόμισε στο Παρίσι όπου συνέχισε τις σπουδές του κοντά σε άλλες σπουδαίες προσωπικότητες της εποχής.

Υπηρέτησε στον Στρατό της Ισπανικής Δημοκρατίας από τον Ιούλιο του 1936 μέχρι το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου.

Πηγή φωτογραφίας: europeana.eu

Τον Μάρτιο του 1939, όταν τα στρατεύματα του Φράνκο είχαν φτάσει στη Βαλένθια, ο Ντουράν δραπέτευσε με ένα βρετανικό αντιτορπιλικό, αποβιβαζόμενος στη Μασσαλία και από εκεί στο Λονδίνο.

Τον Μάιο του 1940, ο Ντουράν μετανάστευσε στη Νέα Υόρκη, όπου προσλήφθηκε από το Γραφείο του Συντονιστή Διαμερικανικών Υποθέσεων για να εργαστεί στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης.

Από εκεί μετακόμισε στο Μουσικό Τμήμα της Παναμερικανικής Ένωσης, στην Ουάσιγκτον. Το 1942, του χορηγήθηκε η αμερικανική υπηκοότητα και μεταφέρθηκε στην πρεσβεία της Αβάνας μετά από σύσταση του παλιού του φίλου Έρνεστ Χέμινγουεϊ, ο οποίος τον είχε κάνει μάλιστα χαρακτήρα στο μυθιστόρημά του «Για ποιό χτυπά η καμπάνα»!

Τον Μάιο του 1945 πήγε στο Μπουένος Άιρες, όπου υπηρέτησε ως βοηθός του εκεί Πρέσβη. Ένα χρόνο μετά ανήλθε στη θέση του ειδικού βοηθού του Βοηθού Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, όμως παραιτήθηκε από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και εισήλθε στα Ηνωμένα Έθνη όπου υπηρέτησε ως αξιωματικός στο Κοινωνικό Τμήμα που ασχολούνταν με τους Πρόσφυγες.

Τον Απρίλιο του 1965 έγινε μόνιμος αντιπρόσωπος του ΟΗΕ στην χώρα μας, διευθυντής του προγράμματος τεχνικής βοήθειας του Οργανισμού στην Ελλάδα

Κάπου εδώ ξεκινά και η επαφή του με τις Αλώνες.

Με την κόρη του στις Αλώνες κατά την διάρκεια των έργων υδροδότησης του χωριού,φωτογραφία από το αρχείο του Gustavo Duran  

                                                              

 Πως γνώρισε τις Αλώνες

Από το μικρό χωριό της Κρήτης είχε φύγει αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον μια νεαρή κοπέλα, η Μαρία Αλεβυζάκη.

Η τύχη της την έφερε οικιακή βοηθό στο σπίτι του Ντουράν και της οικογένειας του.

Έμπιστο άτομο και νοικοκυρά έγινε γρήγορα μέλος της οικογένειας, κι όχι απλά εργαζόμενη.

Κάποια στιγμή η Μαρία ζήτησε άδεια γιατί ήθελε να πάει στο χωριό της όπου σε λίγες ημέρες θα γινόταν πανηγύρι. Ο Ντουράν τη ρώτησε περισσότερα γι' αυτό και προς μεγάλη του έκπληξη συνειδητοποίησε πως η κοπέλα που είχε στο σπίτι του ήταν ανιψιά μιας ηρωικής μορφής, για την οποία είχε διαβάσει και είχε θαυμάσει, του ιερέα Γιάννη Αλεβυζάκη από τις Αλώνες.

Στις Αλώνες θα επέστρεφε λοιπόν για λίγες ημέρες η Μαρία και ο Γκουστάβος Ντουράν δεν έχασε ευκαιρία και ζήτησε να τη συνοδεύσει. Ήθελε να γνωρίσει από κοντά το χωριό που γέννησε αγωνιστές σαν τον παπά Νουφράκη και τον Παπαγιάννη Αλεβυζάκη. Το χωριό που όχι μόνο έβγαζε αλλά και στήριζε αντάρτες, έκρυβε Εγγλέζους, ασυρμάτους και βοηθούσε με κάθε τρόπο τον αγώνα ενάντια σε κάθε είδους κατακτητή.

Ο Ισπανός διπλωμάτης, ερχόμενος στις Αλώνες ενθουσιάστηκε και με τον τόπο και με τους ανθρώπους του. Λάτρεψε την κρητική μουσική και γενικότερα τα ακούσματα του νησιού ενώ γνώρισε αρκετό κόσμο. Ήξερε για την αγωνιστικότητα των Κρητικών και την ανδρεία τους κι έτσι η εμπειρία του ήταν ξεχωριστή, καθώς οι Αλώνες είναι ένας τόπος που γέννησε πολλές ηρωικές μορφές.

Τότε είδε πως το χωριό που τον φιλοξενούσε δεν είχε τρεχούμενο νερό μέσα στα σπίτια. Φρόντισε λοιπόν να κάνει στις Αλώνες ένα σπουδαίο δώρο: Κατάφερε να διασφαλίσει χρηματοδοτήσεις για να φτιάξει δίκτυο ύδρευσης στα σπίτια ώστε να μην ταλαιπωρούνται οι γυναίκες να το μεταφέρουν με στάμνες από τις πηγές.

 

Οι Αλώνες έγιναν έκτοτε η νέα του πατρίδα και εκείνος έγινε ο πρεσβευτής τους. Ήταν δε τόση η αγάπη που ένιωθε γι' αυτό τον τόπο ώστε ζήτησε όταν πεθάνει να ταφεί εκεί. Πράγματι το 1969 που απεβίωσε στην Αθήνα φρόντισαν να μεταφέρουν τη σωρό του στις Αλώνες όπου και αναπαύεται στο νεκροταφείο του καταπράσινου χωριού.

Ο Δημήτρης Καλαϊτζιδάκης θυμάται εκείνη τη μέρα :

"Στην κηδεία ο πατέρας μου (Μιχάλης Καλαϊτζιδάκης – Μπόμπολας) κρατούσε ένα δάφνινο στεφάνι μπροστά .Μετά την κηδεία του Ντουράν το τραπέζι της οικογένειεας του έγινε στο σπίτι μας, στο Ρέθυμνο.Η οικογένεια του είχε ζητήσει να υπάρχει μουσική και να παίζει κατά την διάρκεια του φαγητού.Αφού τέλειωσε το φαγητό , ένα ένα μέλος της οικογένειας του πήρε τον λόγο και είπε μια ιστορία που θυμόταν από την ζωή τους.Τότε ήμουν 11 ετών.Η σύζυγος του είχε ξύλινο πόδι και για να ανέβει την σκάλα μας, με τα 25 σκαλοπάτια,κάθισε στο πρώτο σκαλοπάτι και καθιστή ανέβηκε, με την πλάτη, ένα ένα τα σκαλιά.Εστί και τα κατέβηκε."

 

    Πηγή φωτογραφίας: spainsnews.com