Το Μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου Πρέβελη ή Κάτω Μοναστήρι

Σε κοντινή απόσταση από το Μέγα Ποταμό του Πρέβελη (Κουρταλιώτη) και την ωραία πετρόκτιστη γέφυρα του βρίσκεται η Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου Προδρόμου ή Κάτω Μοναστήρι, όπως το λένε στην περιοχή.

Πρόκειται για μια Μονή που λειτουργούσε παλιά ως βοηθητική του κεντρικού μοναστηριού του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου που συναντάμε λίγο πιο πάνω.

Το Καθολικό του Κάτω Μοναστηριού, στο κέντρο της αυλής, είναι αφιερωμένο στο Γενέθλιο του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου που τιμάται κάθε χρόνο στις 24 Ιουνίου. Είναι ένας μονόχωρος καμαροσκεπής ναός, αρκετά ευρύχωρος.

Τις εικόνες του φιλοτέχνησε ο αγιογράφος Μερκούριος από τη Σαντορίνη (1841). Ωστόσο εξαιτίας κλοπών που σημειώθηκαν, κατά καιρούς, στο Μοναστήρι σήμερα αυτές που βλέπουμε στο τέμπλο είναι αντίγραφα και οι αυθεντικές, όπως και τα ιερά σκεύη του, έχουν μεταφερθεί στο εκκλησιαστικό μουσείο της Μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου ή Πίσω Μοναστήρι που είναι και η έδρα της Μονής Πρέβελη.

Το Κάτω Μοναστήρι, πέρασε, όπως κι αυτό του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, από σαράντα κύματα τις περιόδους που η Κρήτη βρέθηκε υπό κατοχή ενώ καταστράφηκε από τον Ρεσίτ Πασά το 1867 και λίγο αργότερα αναστηλώθηκε.

Σήμερα ο ναός του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου έχει ανακαινισθεί όπως και το νοτιοδυτικό τμήμα της Μονής. Εκεί λειτουργεί η Τράπεζα του κι ένα ενδιαφέρον εκκλησιαστικό μουσείο. Ωστόσο αρκετοί χώροι του ακόμα περιμένουν καρτερικά να αναστυλωθούν για να ξαναδώσουν την παλιά αίγλη στο Μοναστήρι, το οποίο είναι επισκέψιμο για το κοινό τους καλοκαιρινούς μήνες. Δυστυχώς λόγω έλλειψης μοναχών δεν μπορεί να μένει ανοικτό όλο το χρόνο.

Η εικόνα της Μονής πριν τις ανακαινιστικές εργασίες (1990). Φωτογραφία από το Μουσείο της

Στο Κάτω Μοναστήρι διέμεναν παλιά, το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου κι ανάλογα με τις αγροτικές τους εργασίες, οι νεώτεροι μοναχοί του Πρέβελη. Εκεί ζούσαν και όσοι εργάζονταν στα πολλά χωράφια του μοναστηριού και φρόντιζαν τα κοπάδια του που πρέπει, αν κρίνουμε από τους χώρους του, να ήταν πολλές δεκάδες ανθρώπων.

Η δομή του Μοναστηριού, όπως φαίνεται και στην παλιά φωτογραφία του, περιλαμβάνει στη μέση σχεδόν το Καθολικό και γύρω του όλα τα υπόλοιπα κτίσματα όπως η Τράπεζα, το Μαγειρείο, με τη χαρακτηριστική μεγάλη καπνοδόχο που ξεχωρίζει από μακριά και λειτουργούσε και ως μέσο θέρμανσης για τα δωμάτια του επάνω ορόφου, ένα ελαιοτριβείο, διάφορα εργαστήρια, αποθήκες, κελιά, στάβλους και το ηγουμενείο. Στον επάνω όροφο του παλιού ηγουμενείου υπήρχε το συνοδικό όπου φιλοξενούσαν τους επισήμους.Στην είσοδο βλέπουμε την παλιά κρήνη που τρέχει ακόμα άφθονο νερό. Επίσης στη βόρεια πλευρά του Καθολικού, στο δάπεδο, ξεχωρίζουν δυο τάφοι όπου γινόταν οι ταφές των μοναχών του Πρέβελη. Εκεί τάφηκαν και οι δύο όσιοι που ανέδειξε η συγκεκριμένη Μονή, οι οσιομάρτυρες Ησαϊας και Ιερεμίας.

Το Κάτω Μοναστήρι παρουσιάζει, όπως και το Πίσω Μοναστήρι, αρχιτεκτονικό και εκκλησιαστικό ενδιαφέρον. Τα τμήματα του που έχουν ανακαινισθεί έχουν σεβασθεί την αρχική αρχιτεκτονική και διαιωνίζουν την ωραία εικόνα που είχε η Μονή του Τιμίου Προδρόμου, γεγονός που αξιολογείται θετικά από πιστούς και επισκέπτες, που το καλοκαίρι δε λείπουν καθώς η ευρύτερη περιοχή του Πρέβελη είναι δημοφιλής προορισμός λόγω της φυσικής ομορφιάς που παρουσιάζει.

Δείτε επίσης:

Οι Οσιομάρτυρες Ησαΐας και Ιερεμίας της Μονής Πρέβελη-Τιμώνται στις 24 Μαΐου

Την ιδιαίτερη αυτή, παλιά, εικόνα εντόπισε συγγενικό πρόσωπο του νυν Καθηγουμένου του μοναστηριού σε αγορά της Αιγύπτου και κατάφερε να την μεταφέρει στην Κρήτη βρίσκοντας τη θέση της στο καθολικό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου