Ο Κουλές πάνω από το Καμάρι Μαλεβιζίου-Μισοκατεστραμμένος αλλά με μοναδική θέα

 

Στη θέση "Τούρκικο", πάνω από το Καμάρι Μαλεβιζίου, είναι κτισμένος ένας από τους πολλούς κουλέδες που την περίοδο της Τουρκοκρατίας έπαιζαν σημαντικό ρόλο στην εποπτεία περιοχών όπου οι Οθωμανοί ήθελαν να έχουν τον πλήρη έλεγχο καταστέλλοντας επαναστάσεις των Κρητικών.

Ο Χουσείν Αυνή Πασάς, ο οποίος ήταν ο τελευταίος που εστάλη στην Κρήτη από την Υψηλή Πύλη, το 1867, ανέλαβε Γενικός Διοικητής του νησιού κα προκειμένου να ελέγχει τις επαναστατημένες περιοχές κατέφυγε στην ανέγερση πολλών μικρών παρατηρητηρίων σε στρατηγικές θέσεις και περάσματα, όπου και εγκατέστησε μόνιμες στρατιωτικές δυνάμεις.

Χώρισε την Κρήτη σε πέντε τμήματα, που ονομάζονταν λιβά, και σε καθένα απ αυτά όρισε κι ένα διοικητή με την υποχρέωση να κτίσει πύργους επιτήρησης. Αυτοί κατασκευάστηκαν σε ψηλούς λόφους, λιμάνια, σταυροδρόμια και σημαντικά περάσματα. Οι κτίστες τους ήταν Βούλγαροι και Αρμένιοι και κατάφεραν μέσα σε λίγους μήνες να κατασκευάσουν τουλάχιστον 150, οι οποίοι προστέθηκαν σε πύργους που ήδη υπήρχαν.

Οι οχυρές αυτές θέσεις είχαν μεταξύ τους αλυσιδωτή σχέση ώστε η αποστολή ενός μηνύματος από τη μια στην άλλη να γίνεται άμεσα, όσο μακριά κι αν ήταν. Η επικοινωνία γινόταν με σαλπίσματα ή φωτιές. 

Μεταξύ αυτών των κουλέδων κι εκείνος που βλέπουμε, σε κακή κατάσταση, πάνω από το Καμάρι μέσω του οποίου υπήρχε έλεγχος στο βορειοδυτικό τμήμα της επαρχίας Μαλεβιζίου. Ενδιέφερε ιδιαίτερα τους Οθωμανούς ο έλεγχος του παρακείμενου Γωνιανού Φαραγγιού που αποτελούσε έναν από τους βασικούς δρόμους διέλευσης ανταρτών και πολεμοφοδίων στη λημέρια των επαναστατών του Ψηλορείτη.

Ο συγκεκριμένος κουλές δεν ήταν μεγάλος αλλά το μέγεθος του ήταν αρκετό για την παραμονή επαρκούς στρατιωτικής δύναμης.Φέρεται να είχε τουλάχιστον δυο διαφορετικά κτίσματα που επικοινωνούσαν μεταξύ τους.

Οι κουλέδες και οι πύργοι αυτού του είδους εγκαταλείφθηκαν μαζικά κατά το 1872 οπότε και μειώθηκε δραστικά η στρατιωτική δύναμη που τους επάνδρωνε. Αρκετοί εξ αυτών καταστράφηκαν αργότερα από τους Κρητικούς που φοβήθηκαν μήπως κάνουν ξανά την εμφάνιση τους οι Οθωμανοί και μέσω των Κουλέδων και άλλων οχυρώσεων τους υποτάξουν εκ νέου.

Στις μέρες μας ο κουλές πάνω από το Καμάρι δεν διατηρείται σε καλή κατάσταση. Το μεγαλύτερο τμήμα της τοιχοποιίας του έχει καταρρεύσει. Γι αυτή την κακή κατάσταση φέρεται να έχει παίξει ρόλο και η απομάκρυνση λίθων του κτίσματος προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για την ανέγερση αγροτικού μετοχιού στην περιοχή. 

Η θέα από τον Κουλέ