Η βενετσιάνικη "Πύλη της Αμνάτου": Κοσμούσε το Μέγαρο της οικογένειας των Sanguinazzo

 

Σε κοντινή απόσταση από τη Μονή Αρκαδίου στο Ρέθυμνο βρίσκεται το  χωριό Αμνάτος. Κτισμένο πάνω σε ύψωμα βλέπει προς το Κρητικό Πέλαγος και τον Ψηλορείτη.

Το βενετσιάνικο παρελθόν του δεν χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να το διαπιστώσει ο επισκέπτης.

Μια βόλτα στα δρομάκια του με τα καστρόσπιτα, τις μεγάλες καμινάδες, τα περίτεχνα αψιδωτά θυρώματα και τα φουρούσια, αρκεί.

Ωστόσο νοτιοδυτικά της εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη, στην πλατεία του «Βελανιδέ», βλέπουμε το πιο χαρακτηριστικό δείγμα και μάρτυρα εκείνης της περιόδου.

Πρόκειται για την περίφημη «Πύλη της Αμνάτου».

Η πύλη έχει αετωματική επίστεψη, το τύμπανο της οποίας κοσμείται με έξεργο μονοκέφαλο αετό στραμμένο στα δεξιά, κάτω από τον οποίο έχουν χαραχτεί τα γράμματα Ζ. και S.

Δύο δωρικοί ημικίονες που πατούν σε πεσσούς στηρίζουν επιστύλιο με την επιγραφή «INITIUM SAPIENTI<Α>E TIMOR DOMINI» που σημαίνει «Αρχή Σοφίας, Φόβος Κυρίου».

Τα δύο τριγωνικά διάχωρα που σχηματίζονται πάνω από το τόξο της εισόδου κοσμούνται με ρόδακες ενώ το κέντρο του τόξου με μια φθαρμένη σήμερα κεφαλή λιονταριού.

Σύμφωνα με τον G. Gerola, η πύλη βρισκόταν στη νοτιοανατολική πλευρά του «μεγάρου» της γνωστής βενετσιάνικης οικογένειας των Sanguinazzo, καθώς ο θυρεός φέρει το έμβλημά τους .

Σήμερα, όπως μας είπαν οι ντόπιοι, το κτίριο όπου είναι ενσωματωμένη η πύλη δεν διατηρεί τίποτα άλλο στο εσωτερικό του που να παραπέμπει στο βενετσιάνικο κτίσμα που στόλιζε. Όλο έχει ανακατασκευαστεί από την αρχή, από ιδιώτες και έχει μετατραπεί σε τουριστικό κατάλυμα, το οποίο ενοικιάζεται σε επισκέπτες της Κρήτης. Η Πύλη συντηρείται από τους αρχαιολόγους και αποτελεί σήμα κατατεθέν της πλατείας και όλου του οικισμού.