Το ξωκλήσι του Αγ. Ευμενίου στη Ροτασανή Κεφάλα-Κτισμένο στα ερείπια βυζαντινού ναού

 

Στην κορυφή της Ροτασανής Κεφάλας, στο Ροτάσι του Δήμου Αρχανών Αστερουσίων, είναι κτισμένο το ξωκλήσι του Αγίου Ευμενίου, που πανηγυρίζει στις 18 Σεπτεμβρίου.

Το κτίσμα που βλέπουμε σήμερα ανεγέρθηκε το 1940-41 ως τάμα για να φυλάξει τους άνδρες του χωριού που είχαν πάει να πολεμήσουν στην Αλβανία.

Μάλιστα λέγεται πως αφιερώθηκε στον Άγιο Ευμένιο μετά από επιθυμία του τότε Αρχιεπισκόπου Κρήτης του μακαριστού  Ευγενίου του Α'.

Η συγκεκριμένη θέση δεν επιλέχθηκε τυχαία, ούτε επειδή είναι περίοπτη και μπορεί να δει κανείς την εκκλησία απ' όλες τις κατευθύνσεις.

Στο σημείο εκείνο υπήρχαν τα ερείπια κατεστραμμένου βυζαντινού ναού, που οι πληροφορίες θέλουν να είχε κτιστεί κάπου μεταξύ 14^ου και 15^ου αιώνα, επί Ενετών.

Μάλιστα αν παρατηρήσει κανείς το νεώτερο ξωκλήσι θα διαπιστώσει πως από εκείνο τον παλιό ναό σώθηκε το θύρωμα που τοποθετήθηκε και στολίζει σήμερα την είσοδο του. Λαξευμένο πάνω σε ασβεστόλιθο, είναι ξεκάθαρο πως δεν αποτελεί σύγχρονη κατασκευή αλλά θύρωμα από εκείνα που συναντάμε συχνά σε ναούς της Ενετοκρατίας.  

Στο εσωτερικό του ο ναός είναι λιτός με ένα απλό ξυλόγλυπτο τέμπλο που φέρει επάνω του τις εικόνες του τιμώμενου Αγίου Ευμενίου, του Χριστού και της Βρεφοκρατούσας Παναγίας.

Στην κόγχη του ιερού βλέπουμε τη μοναδική τοιχογραφία, αυτή της Πλατυτέρας των Ουρανών.

Στο βόρειο τοίχο επίσης μια και μοναδική εικόνα φιλοτεχνημένη από τον Ε. Μαρκογιαννάκη, η οποία εκτός από την υπογραφή του αγιογράφου γράφει κάτω αριστερά «+ Ο Αρκαδίας Ευγένιος Ψαλιδάκης ανέθηκεν το 1949».

Ποιος ήταν ο Άγιος Ευμένιος

Παρότι το Ροτάσι βρίσκεται πολύ κοντά στην Εθιά απ’ όπου καταγόταν κι έχει ταφεί ο νέος Άγιος της Εκκλησίας μας ο Άγιος Ευμένιος (Σαριδάκης)  ο ναός στη Ροτασανή Κεφάλα τιμά έναν άλλο Άγιο Ευμένιο, προγενέστερο που υπήρξε Επίσκοπος Γορτύνης.

Ήταν μια φωτισμένη και ενάρετη προσωπικότητα γι' αυτό που το ίδιο το ποίμνιο του τον πίεσε να γίνει Επίσκοπος ενώ έλαβε  τη χάρη από το Θεό να επιτελεί θαύματα. Τέτοια θαύματα μαρτυρούνται στη Ρώμη όπου μετέβη αλλά και κατά την επιστροφή του, όταν επισκέφθηκε τη  Θηβαϊδα, όπου έδωσε τέλος στην ξηρασία που επικρατούσε.

Ενώ βρισκόταν εκεί, εξεδήμησε προς Κύριον και οι Θηβαίοι έστειλαν το σκήνωμα του στην πατρίδα του Γόρτυνα. Οι πιστοί τον ενταφίασαν στην τοποθεσία Ράξος, όπου βρισκόταν και το σεπτό λείψανο του προκατόχου του, Αγίου Κυρίλλου.

Φαίνεται ότι ο Άγιος Ευμένιος έζησε πριν από το 732, όταν η Κρήτη εκκλησιαστικώς είχε εξάρτηση από την Ρώμη και ακριβέστερα μεταξύ 667 και 680, καθώς  η ακολουθία που συνέθεσε ο (άγιος) Ιωσήφ ο Υμνογράφος αναφέρει ότι ο Άγιος Ευμένιος συμφιλίωσε στην Κωνσταντινούπολη τους συναυτοκράτορες Κωνσταντίνο Δ΄ Πωγωνάτο, Ηράκλειο και Τιβέριο, γεγονός που προσδιορίζεται χρονικά τη συγκεκριμένη περίοδο.