Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών Κρεμαστών στο Μεραμπέλο-Ένας παράδεισος γαλήνης και αρμονίας

Ένα από τα πιο όμορφα μοναστήρια της Ανατολικής Κρήτης είναι η Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών Κρεμαστών την οποία συναντάμε κοντά στις Βρύσες Μεραμπέλου και σε απόσταση περίπου 2,5 χιλιομέτρων από τη Νεάπολη Λασιθίου, στις πλαγιές του όρους Καβαλλαρά, σε υψόμετρο 397 μέτρων.

Χτισμένη πάνω στα βράχια, μοιάζει μετέωρη, σαν να κρέμεται, δίνοντας εύκολα στο επισκέπτη της να καταλάβει από πού προήλθε η ονομασία της.

Σύμφωνα με κτητορική επιγραφή, που βλέπουμε στο υπέρθυρο του καθολικού, ιδρύθηκε το 1593 από το Μητροφάνη Αγαπητό.Ιδρύθηκε ως ανδρική Μονή όμως, το 1993, μετατράπηκε σε γυναικεία στην οποία σήμερα διαβιούν 4 μοναχές κρατώντας την υποδειγματικά καθαρή και φροντισμένη.

Από τα μέσα περίπου του 19^ου αιώνα και τις αρχές του 20^ου αιώνα λειτουργούσε στους κόλπους της ένα ακμαίο αλληλοδιδακτικό σχολείο ενώ την περίοδο από το 1868 μέχρι το 1871 υπήρξε έδρα και κατοικία του χριστιανού διοικητή του νομού Λασιθίου Κωστή Αδοσίδη Πασά.

Κτισμένη σε κατωφερές έδαφος, αναπτύσσεται κλιμακωτά από βορά προς νότο, γύρω από την αυλή της, σε σχήμα Γ. Η κύρια φάση της κατασκευής του Μοναστηριού διήρκεσε από το 1593 μέχρι το 1622. Λόγω της θέσης του το Μοναστηριακό συγκρότημα έχει φρουριακό χαρακτήρα με δύο κεντρικές εισόδους στο νότιο τμήμα, που ανταποκρίνονται στις διαφορετικές λειτουργίες των κτισμάτων που διαμορφώθηκαν σταδιακά. Η μία χρησιμεύει μόνο για την είσοδο στον προαύλιο χώρο, στα κελιά και στο Ναό και η άλλη εξυπηρετούσε γεωργικές δραστηριότητες, ελαιοτριβείου,φούρνου, στάβλων κ.α.

Το Μοναστήρι των Κρεμαστών ήταν παλιότερα ένα από τα πλουσιότερα μοναστήρια, όχι μόνο του Νομού Λασιθίου αλλά και ολόκληρης της Κρήτης, πράγμα που διευκόλυνε την κοινωφελή δράση της, την συντήρηση του σχολείου της αλλά και την οικονομική ενίσχυση για την ανοικοδόμηση εκκλησιών και σχολείων στα γύρω χωριά. Το Δημοτικό σχολείο του χωριού των Βρυσών είναι χτισμένο σε οικόπεδο που δωρεάν παραχώρησε η Μονή Κρεμαστών.

Το μονόχωρο καθολικό είναι κτισμένο στο ψηλότερο σημείο πάνω σε βράχο. Στο εσωτερικό του εντυπωσιάζει το επιχρυσωμένο ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1866, έργο του τοπικού καλλιτέχνη, διάσημου την εποχή του, Ιωάννη Μακράκη.

Το τέμπλο φέρει δεσποτικές εικόνες του 19^ου αιώνα καθώς και μια εικόνα του 17^ου αιώνα, της λεγόμενης κρητικής σχολής, με τον Ένθρονο Χριστό.

Αν και αθέατη στον πολύ κόσμο αξίζει μια αναφορά στην αγία τράπεζα του καθολικού που αφιερώθηκε το 1622 από το μοναχό Νικηφόρο Ανιφαντή και φέρει ανάγλυφη τη μορφή του Χριστού και διάκοσμο με φύλλα αμπέλου.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει ως χώρος το Αρχονταρίκι του Μοναστηριού,όπου σε ειδική κρύπτη αναφέρει η παράδοση πως λειτούργησε κρυφό σχολείο.

Το προβιομηχανικό λιοτρίβι που λειτουργούσε στη Μονή Κρεμαστών έχει μετατραπεί σήμερα σε τραπεζαρία.

Στην είσοδο του Μοναστηριακού συγκροτήματος έχει ανεγερθεί ένας νεότερος ναός που τιμά τις Μοιροφόρες, τον Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο (σε παρεκκλήσι παράπλευρο) κι επίσης τον Άγιο Γεράσιμο Κεφαλληνίας και την Αγία Φιλοθέη.

Το συγκεκριμένο ναό έχουν αγιογραφήσει με εξαιρετικής τέχνης παραστάσεις οι μοναχές των Κρεμαστών.

Να σημειώσουμε πως στο Μοναστήρι των Κρεμαστών ξεκίνησαν το 1992 αναστηλωτικές εργασίες καθώς λιγότερο οι περίοδοι των πολέμων και περισσότεροι οι περίοδοι κατά τις οποίες παρέμεινε κλειστό προκάλεσαν μεγάλες φθορές στους χώρους του.

Σήμερα βλέπουμε εκεί όπου κάποτε υπήρχαν ερειπωμένα και κατεστραμμένα κτίσματα ένα μικρό παράδεισο γαλήνης και αρμονίας, ο οποίος περιβάλλεται από πανύψηλους και αιωνόβιους πρίνους, πεύκα και κυπαρίσσια.

(Αντλήθηκαν πληροφορίες από την ιστοσελίδα της Μονής και την έκδοση «Χριστιανικά Μνημεία της Κρήτης», Συνοδική Επιτροπή επί του θρησκευτικού τουρισμού της Εκκλησίας της Κρήτης-ΜΚΟ Φιλοξενία)

Δείτε επίσης:

Μονή Κρεμαστών: Η κρύπτη όπου λειτουργούσε κρυφό σχολείο και ήταν τόπος συνάντησης επαναστατών

Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών Κρεμαστών: Ένας επίγειος παράδεισος λουλουδιών