Μονή Αρκαδίου: Διέθετε το 1844 μέχρι και μηχανή καθαρισμού και διαχωρισμού ποιοτήτων σιταριού

 

 

Η Ιερά Μονή Αρκαδίου υπήρξε από ιδρύσεως της μια ακμαία Μονή που μπορεί να έμεινε στην ιστορία για το Ολοκαύτωμα του 1866,  το οποίο στοίχισε τη ζωή σε εκατοντάδες χριστιανούς κι ακόμα περισσότερους Οθωμανούς, όμως ήταν πρωτοπόρα και σε θέματα οικονομικής διαχείρισης της περιουσίας της και πολιτισμού.

Οι πολυάριθμοι μοναχοί της ακόμα και την περίοδο της Τουρκοκρατίας δημιουργούσαν εξαιρετικής τέχνης εικόνες, χρυσοποίκιλτα κεντήματα  ενώ το μοναστήρι λειτουργούσε ως σπουδαίο κέντρο αντιγραφής χειρογράφων διαθέτοντας και μια εξαιρετικά πλούσια βιβλιοθήκη, από τις σημαντικότερες στην Κρήτη.

Παράλληλα παρήγαγε εξαιρετικής ποιότητας ελαιόλαδο και κρασί ενώ ανεπτυγμένη σε αυτό ήταν και η κτηνοτροφία αλλά και η παραγωγή σιτηρών.

Η περιουσία της μεγάλη και τα μετόχια της πολλά. Μόνο στην περιοχή γύρω από το μοναστήρι διέθετε, στα τέλη του 19ου αιώνα, σύμφωνα με το κτηματολόγιο της, 1247 ελαιόδεντρα ενώ η γη που κατείχε ανέρχονταν σε πολλές χιλιάδες στρέμματα.

Υπό αυτά τα δεδομένα δεν μας ξάφνιασε η εικόνα που είδαμε, σε έναν από τους εκθεσιακούς χώρους της, μιας πρωτοπόρας για τα δεδομένα εκείνης της εποχής μηχανής με την οποία οι μοναχοί του Αρκαδίου καθάριζαν το σιτάρι και το διαχώριζαν σε ποιότητες.

Πρόκειται για μια ιταλικής κατασκευής μηχανή, του 1844, η οποία δούλευε και χειροκίνητα αλλά και με μοτέρ.

Όλη η μηχανή ήταν στηριγμένη σε μια ξύλινη βάση ενωμένη με βίδες πάνω στην οποία ήταν συναρμολογημένος ένας κύλινδρος, μήκους 2,5 μέτρων και διαμέτρου 60 εκατοστών. Αυτός διέθετε σχάρες με τρύπες διαφορετικών μεγεθών.

Το σιτάρι συλλέγονταν σε ξύλινα κουτιά, που έμπαιναν κάτω από τον κύλινδρο, και είχαν αριθμούς από το 1-9.Στο κουτί νούμερο 4 μάζευαν το στάρι Α ποιότητας και στο νούμερο 3 το Β ποιότητας.

Η συγκεκριμένη μηχανή μπορούσε να καθαρίζει σχεδόν 150 κιλά σιταριού την ώρα  και σίγουρα η παρουσία της στη Μονή Αρκαδίου μόνο τυχαία που δεν ήταν καθώς φαίνεται τεχνολογικές καινοτομίες να μην την άφηναν αδιάφορη.

 

Σήμερα τέτοιες μηχανές έχουν συλλεκτική αξία και σε μια αναζήτηση που κάναμε στο διαδίκτυο διαπιστώσαμε πως φιλοξενούνται κάποιες, που διασώζονται, σε αγροτικά μουσεία ενώ η αγορά τους από συλλέκτες ξεπερνά σε αξία τις 10.000 ευρώ.

Η καλή οικονομική κατάσταση της Μονής αλλά και το μέγεθος της της επέτρεπαν να υιοθετεί  πρώτη ότι καινούργιο μπορούσε να  διευκολύνει την παραγωγική της διαδικασία και τη γενικότερη λειτουργία της, κι αυτή η μηχανή, σε εποχές που ακόμα η βιομηχανική επανάσταση δεν είχε κάνει την εμφάνιση της στην Ελλάδα, λέει πολλά.