Εθιά: Ο ορεινός και απομονωμένος οικισμός πρότυπο ανάπλασης

 

Η Εθιά είναι ένα χωριό που δεν ξεχνά εύκολα όποιος το επισκεφθεί.Ορεινό και απομονωμένο, χωρίς πολυάριθμους κατοίκους αλλά γεμάτο από την αγάπη των καταγόμενων από εκεί, η οποία μετουσιώθηκε σε μια ανάπλαση-πρότυπο.

Πηγαίνοντας στην Εθιά δεν θα σε υποδεχθεί στην είσοδο του χωριού ένας σκουπιδότοπος κι ένα νεκροταφείο εγκαταλελειμμένων οχημάτων και παλιών ηλεκτρικών συσκευών, όπως συμβαίνει σε πολλά άλλα χωριά της Κρήτης.

Οι όμορφες εικόνες των πετρόκτιστων σπιτιών, των πλακοστρωμένων δρόμων, της μεγάλης πλατείας αλλά και του νεαρού δάσους καλωσορίζουν τον επισκέπτη που ξαφνιάζεται απ’ όλη αυτήν την αρμονία και ζωντάνια. Ακόμα και τα εναπομείναντα ερειπωμένα σπίτια διατηρούν μια αξισημείωτη γοητεία. 

Κηρυγμένη σήμερα ως παραδοσιακός οικισμός η Εθιά, στα ορεινά των Αστερουσίων, απλώνεται νωχελικά ανάμεσα σε πέντε βουνοκορφές, σε ένα άγονο και κάποτε αφιλόξενο τοπίο που οι άνθρωποι της κατάφεραν να μετατρέψουν σ’ ένα ειδυλλιακό καμβά που αντικατοπτρίζει την αγάπη τους γι' αυτό τον τόπο.

Χρειάστηκε να περάσουν χρόνια, για να αποκτήσει η Εθιά την εικόνα που βλέπουμε σήμερα.Όσοι ζουν εκεί κι όσοι έλκουν την καταγωγή τους από τούτα τα μέρη, και διατηρούν ιδιοκτησίες, εργάστηκαν σκληρά και αναστύλωσαν πολλά από τα παλιά πετρόκτιστα σπίτια τους. Σε αυτό το χωριό οπτική παραφωνία στον τρόπο δόμησης και αναπαλαίωσης δεν χωρά.

Ο Σύνδεσμος Ανάπλασης Εθιάς βοήθησε τα μέγιστα για να θαυμάζουμε εμείς σήμερα αυτόν τον τόπο που θέλουμε να γίνει πρότυπο και για πολλά άλλα χωριά ώστε να μην σβήσουν από το χάρτη.

Την ονομασία της η Εθιά φαίνεται να την πήρε από το δέντρο της Ιτιάς. Ο τοπικός θρύλος λέει πως κάποτε υπήρχε εκεί ένα τεράστιο δέντρο με μεγάλα κλαδιά που προσέφερε τον ίσκιο του σε όλους και γινόταν το σημείο όπου στήνονταν τα γλέντια και οι γιορτές.Σήμερα αυτό το δέντρο δεν το βλέπουμε, παρότι τα δέντρα δεν λείπουν μέσα από τον οικισμό.

Τα βουνά γύρω από τον Εθιά ήταν εξάλλου γυμνά όμως φυτεύτηκαν χιλιάδες πεύκα και πλέον ένα πυκνό και όμορφο δάσος σχηματίζεται στις παρυφές της.

Χαμογελαστοί και καταδεκτικοί οι λίγοι μόνιμοι κάτοικοι καμαρώνουν τους κόπους τους και χαίρονται που η Εθιά κερδίζει τις καρδιές των επισκεπτών της.

Πριν από πολλά χρόνια η φτώχεια και η άγονη γη της Εθιάς έγινε αιτία πολλοί κάτοικοι της να μετακομίσουν στο πεδινό Ροτάσι κι άλλες περιοχές. Όμως αφότου ανοίχθηκε δρόμος και έγινε ανάπλαση δεν είχαν πια δικαιολογία για να μην επιστρέψουν πίσω.

Στο ψηλότερο σημείο του οικισμού ξεχωρίζει ο ναός της Παναγίας και στην αυλή του ο τάφος του νέου Αγίου της Εκκλησίας μας, του Αγίου Ευμενίου, που συγκεντρώνει πλήθος προσκυνητών.

Το 2007 το σπίτι που διατηρούσε η οικογένεια του Αγίου Ευμενίου στην Εθιά, από τα πρώτα μεγάλα κτίσματα που συναντάς φθάνοντας εκεί, έγινε ξενώνας και χώρος φιλοξενίας εκδηλώσεων ενώ αξιοποιήθηκε και το παλιό σχολείο του χωριού το εσωτερικό του οποίου λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος.

Στην Εθιά μπορεί να βρει κανείς καφενεία τα οποία ετοιμάζουν φαγητό και συγκεντρώνουν αρκετό κόσμο που συνδυάζει προσκύνημα, βόλτα στη φύση και χαλάρωση.