Ο παλιός ναός των Αγίων Ιωάννου και Δημητρίου στα Ζένια Λασιθίου-Η ενδιαφέρουσα ιστορία του

 

Στα Ζένια Λασιθίου, στην άκρη του οικισμού, είναι κτισμένος ο δίκλιτος ενοριακός ναός του χωριού που οι κάτοικοι έχουν αφιερώσει στον Άγιο Ιωάννη το Θεολόγο και τον Άγιο Δημήτριο.

Αρχικά στο σημείο υπήρχε ένας μονόκλιτος ναός αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη ο οποίος το 1911 συμπληρώθηκε με ένα ακόμα κλίτος που ο κτήτορας του, Δημήτριος Φαρσάρης, αφιέρωσε στον Άγιο Δημήτριο.

Ο μπάρμπα Δημητράκης, όπως τον έλεγαν, ήταν της οικογένειας των Φαρσάρηδων με τους γνωστούς στην Ανατολική Κρήτη ξυλογλύπτες τέμπλων.

Ο ίδιος έζησε οσιακή ζωή και ήταν τόσο ευσεβής που όπως έχουν να διηγούνται οι κάτοικοι των Ζενίων έμπαινε με γυμνά πόδια μέσα στον ασβεστόλακκο και έσβηνε τον ασβέστη για να κτίσει το ναό χωρίς να καίγεται και να παθαίνει εγκαύματα, όπως κάθε άλλος μπορούσε να πάθει.

Ο ίδιος, να σημειώσουμε πως, έκτισε και το ναό του Αφέντη Χριστού στους Κάτω Αμυγδάλους επαναλαμβάνοντας μάλιστα την ίδια τακτική σε σχέση με τον ασβέστη. Σήμερα ο τάφος του βρίσκεται δίπλα στο ναό των Ζενίων, ο χώρος γύρω από τον οποίο έχει χρήση νεκροταφειακή.

Ο ναός των Αγίων Δημητρίου και Ιωάννου εσωτερικά φέρει δυο όμορφα, διαφορετικής τεχνοτροπίας, ξυλόγλυπτα τέμπλα με έντονα χρώματα και καλής τέχνης εικόνες.

Το παλιότερο, του Αγίου Ιωάννου, όπως μαρτυρά επιγραφή στο κάτω τμήμα του ζωγραφίστηκε το Σεπτέμβρη του 1892.

Τα δυο κλίτη χωρίζονται μεταξύ τους με καμάρες που στηρίζονται σε μια λαξευμένη σε πέτρα μονοκόματη και μεγάλου μεγέθους κολώνα.

Μια ιστορία που δεν ξεχνούν

Όπως διηγήθηκε στο e-storieskritis  η κ. Γαλανάκη, από τα Ζένια, στο όνομα του Αγίου Ιωάννου μαρτυρούνται πολλά θαύματα και μάλιστα ένα απ’ αυτά συνέβη λίγα χρόνια πριν.

Ένας άντρας από το χωριό, που ζούσε στον Άγιο Νικόλαο, ήθελε να πάει ως τα Ζένια για να κάνει αγροτικές δουλειές. Η σύζυγος του του είπε να πάρει μαζί του λίγο λάδι να ανάψει τα καντήλια του Αγίου Ιωάννου. Αυτός όμως βαριότανε και έκανε πως δεν άκουσε.

Φθάνοντας έξω από το χωριό, και στο ύψος της εκκλησίας, του έσβησε το αυτοκίνητο. Προσπάθησε πολλές φορές να το βάλει μπροστά αλλά δεν τα κατάφερε. Σήκωσε το κεφάλι του και είδε το ναό κι αμέσως συνειδητοποίησε πως το πρόβλημα στο αυτοκίνητο δεν ήταν τυχαίο.

Πήγε με τα πόδια στο χωριό και ζήτησε από ένα μαγαζί λίγο λάδι. Με αυτό επέστρεψε πίσω, άναψε τα καντήλια και πήγε ξανά στο αυτοκίνητο. Με το που γύρισε το κλειδί πήρε μπρος κι εκείνος κάνοντας το σταυρό του έφυγε έχοντας πάρει το μάθημα του.

 

Η κοτσίδα

Στα Ζένια, σύμφωνα με την παράδοση, έκοψε και άφησε τάμα στο ναό του Αγίου Ιωάννου την κοτσίδα της η περίφημη Χαϊνισσα Ροδάνθη από την Κριτσά Λασιθίου.

Είχε μόλις σκοτώσει τον πασά που την έκλεψε και την παντρεύτηκε και αφού είχε φορέσει τα ρούχα του, για να μοιάζει με άνδρα, το είχε σκάσει με σκοπό να γίνει αντάρτισσα και να πολεμήσει τους Οθωμανούς στο πλευρό του Καπετάν Καζάνη. Στο δρόμο σταμάτησε στα Ζένια και έκοψε τα μαλλιά της, που ήταν πλεγμένα σε πλεξούδα. Τα ακούμπησε στην εικόνα του Αγίου Ιωάννου και συνέχισε μέχρι να βρει τους αντάρτες.

Πράγματι η πλεξούδα της Ροδάνθης βρισκόταν στο ναό για χρόνια. Κάποια στιγμή όμως μαζί με άλλα πράγματα τοποθετήθηκε σε ένα κουτί, σχεδόν ξέπλεκη πια από την πολυκαιρία. Ήταν δεκαετία του 60 όταν σε μια προσπάθεια να καθαριστεί ο ναός βρήκαν νεαρά παιδιά του χωριού την κοτσίδα, μαζί με κάποια άλλα πράγματα που δεν ήταν χρήσιμα, και μη γνωρίζοντας την ιστορία της την έκαψαν.Έτσι έμεινε μόνο η ανάμνηση του γεγονότος ζωντανή στα Ζένια.

Δείτε επίσης:

Η ιστορία της Κριτσωτοπούλας χαϊνισσας Ροδάνθης