Καμάρι Μαλεβιζίου: Το άλλοτε ακμαίο αμπελοχώρι που προσπαθεί να παραμείνει ζωντανό

Κτισμένο σε υψόμετρο περίπου 230 μέτρων, στη πρώην επαρχία Μαλεβιζίου, το Καμάρι είναι ένα χωριό που αγωνίζεται να παραμείνει ζωντανό και να διατηρήσει τα στοιχεία εκείνα που κάποτε έκαναν τους κατοίκους του να το καμαρώνουν τόσο ώστε να το ονομάσουν, λόγω της ομορφιάς του, Καμάρι.

Σύμφωνα με το Στέργιο Σπανάκη, η παλαιότερη μνεία του οικισμού ως Camari συναντάται σε έγγραφο του 1399 του Δουκικού Αρχείου του Χάντακα.

O Fr. Barozzi το αναφέρει στην επαρχία Μαλεβιζίου το 1577 ως Camarimirto Camaro ενώ o Καστροφύλακας ως Mertocamaro, με 92 κατοίκους, το 1583. Επίσης ο Βασιλικάτα το 1630 το καταγράφει ως Camari Mertocamaro.

Παρότι κοντά σε ορεινούς όγκους διαθέτει αρκετά νερά και γόνιμα εδάφη τα οποία παλιότερα ήταν καλυμμένα με καλλιέργειες αμπελιού.

Σήμερα λόγω συνθηκών η αμπελοκαλλιέργεια στο Καμάρι είναι πολύ περιορισμένη και οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την ελαιοκομία.

Στις αγροτικές περιοχές του, που βρίσκονται σε μεγαλύτερα υψόμετρα, η θέα προς τον κόλπο του Ηρακλείου αλλά και τον Ψηλορείτη είναι μοναδική και πραγματικά κόβει την ανάσα.

Στην είσοδο του χωριού υποδέχεται τους επισκέπτες μια οθωμανική όμορφη κρήνη, όχι ιδιαίτερα φροντισμένη όμως καθώς ο Δήμος Μαλεβιζίου, όπου ανήκει το Καμάρι, δεν έχει μεριμνήσει για την ανάδειξη της. Αντίθετα, εξαιτίας παρεμβάσεων του είναι σχεδόν όλο το χρόνο πλημμυρισμένη και καλυμμένη ως τη μέση με νερό, χωρίς εύκολη πρόσβαση από το δρόμο.

Το παλιό δημοτικό σχολείου στο Καμάρι, που πλέον δεν λειτουργεί, έχει μετατραπεί σε ένα μικρό αλλά πλούσιο μουσείο οίνου και αμπέλου ώστε να αναδείξει τις παλιές καλλιεργητικές πρακτικές του αμπελιού, που σιγά σιγά ξεχνιούνται, αλλά και τα προιόντα του, που κάποτε έδιναν πλούτο στον οικισμό.

Στο Καμάρι βρίσκουμε τους ναούς του Αγίου Ιωάννη, του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Στυλιανού και των Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης. Ξεχωριστή μνεία ωστόσο πρέπει να κάνουμε στο βυζαντινό ναό της Παναγίας και των Αγίων Πάντων, που είναι κτισμένος λίγο έξω από τον οικισμό.

Ο ναός φέρεται να κτίστηκε γύρω στον 14^ο αιώνα και μάρτυρες του χρόνου κτίσης του παραμένουν σπαράγματα τοιχογραφιών που σώζονται στο κλίτος της Παναγίας, και συγκεκριμένα στο βόρειο τοίχο της.

Όλο το κτίσμα του ναού ήταν παραδομένο στη φθορά του χρόνου και μάλιστα ήταν τέτοια η εγκατάλειψη του που ξεχάστηκε ακόμα και ο Άγιος ή η Αγία στην οποία είχε αφιερωθεί το δεύτερο κλίτος.Οι κάτοικοι θυμούνταν μόνο πως το νότιο κλίτος ήταν αφιερωμένο στην Κοίμησης της Θεοτόκου. Έτσι όταν αναστυλώθηκε ο ναός επέλεξαν το κλίτος που δεν ήξεραν που ήταν αφιερωμένο να τιμά τους Αγίους Πάντες.

Στη θέση "Τούρκικο", πάνω από το Καμάρι, είναι κτισμένος ένας από τους πολλούς κουλέδες που την περίοδο της Τουρκοκρατίας έπαιζαν σημαντικό ρόλο στην εποπτεία περιοχών όπου οι Οθωμανοί ήθελαν να έχουν τον πλήρη έλεγχο καταστέλλοντας επαναστάσεις των Κρητικών. Κι αυτός δυστυχώς σήμερα μαραζώνει, καθώς είναι γκρεμισμένος στο μεγαλύτερο κομμάτι του και τα λίγα τμήματα τοίχων του που σώζονται κινδυνεύουν να καταρρεύσουν κι εκείνα.

Στο Καμάρι συναντάμε λιγοστούς ανθρώπους που διαμένουν μόνιμα. Οι νεώτεροι σε ηλικία προσπαθούν με κάθε τρόπο να κρατήσουν ζωντανό το χωριό τους, το οποίο αν και σε μικρή απόσταση από αστικά κέντρα κοντεύει να ερημώσει.

Χωρίς σχολείο, καφενείο, σωστούς δρόμους, κι άλλες δομές που φέρνουν κοντά τους κατοίκους και κάνουν ευκολότερη τη ζωή τους είναι δύσκολο ένας οικισμός να παραμείνει ζωντανός και ακμαίος.

Δείτε επίσης:

Ο βυζαντινός ναός της Παναγίας και των Αγίων Πάντων στο Καμάρι

Το Μουσείο Οίνου και Αμπέλου στο Καμάρι Μαλεβιζίου-Ένας αναξιοποίητος θησαυρός

Ο Κουλές πάνω από το Καμάρι Μαλεβιζίου-Μισοκατεστραμμένος αλλά με μοναδική θέα