Ο ναός του Αγίου Φανουρίου στο φαράγγι του Βενεράτου-Υπήρξε μοναστήρι στην Ενετοκρατία

 

Ο Άγιος Φανούριος, κτισμένος κατά την Ενετοκρατία, οπότε φέρεται να λειτούργησε και ως μικρό μοναστήρι, βρίσκεται στην ομώνυμη θέση, σε μια περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους στο Βενεράτο.

Μια βραχοσκεπή, που συναντάμε στο σημείο, θεωρήθηκε ως η ιδανική θέση για την ανέγερση του ναού, στις παρυφές του φαραγγιού που ξεκινά από την Αυγενική και καταλήγει λίγα μέτρα πιο κάτω από την εκκλησία.

Η βλάστηση, λόγω του νερού του ποταμού Απόλλωνα, που διασχίζει το φαράγγι, είναι πλούσια και δημιουργεί ένα σκηνικό μοναδικής ομορφιάς όλες τις εποχές του χρόνου.

Ο ναός του Αγίου Φανουρίου κτίστηκε κάπου γύρω στο 1600 και μάρτυρες της πρώτης εκείνης κτίσης του βλέπουμε στο εσωτερικό του τις βάσεις όπου βρίσκονταν τα σφενδόνια, τα οποία πλέον δεν υπάρχουν στο κτίσμα. Για άγνωστο λόγο στη συνέχεια ο ναός ερημώθηκε.

Ανακαινίσθηκε ξανά το 1931 από την οικογένεια Αντωνίου Κοκοτσάκι εκ Βενεράτου, όπως αναφέρει επιγραφή πάνω από την είσοδο του.

Στο βιβλίο του Στέφανου Γρατσέα «Το Βενεράτο και η περιοχή του», έκδοση του Πολιτιστικού Συλλόγου Βενεράτου «Απόλλων», παρατίθενται δυο συμβολαιογραφικές πράξεις του 1610 και 1640 όπου γίνεται αναφορά σε Μοναστήρι του Αγίου Φανουρίου στο Βενεράτο.

Δεν αποκλείεται λοιπόν στην περιοχή αυτή, με το άφθονο νερό και τα πολλά περβόλια, να λειτούργησε μοναστήρι κατά την Ενετοκρατία και μάλιστα ανδρώο, αφού και στις δυο συμβολαιογραφικές πράξεις έχουμε τα πρόσωπα ανδρών μοναχών σχετιζόμενα με το αναφερόμενο μοναστήρι.

Η εκκλησία του Αγίου Φανουρίου είναι μονόχωρη και καμαροσκεπής. Στο εσωτερικό της ξεχωρίζει ένα απλό ξύλινο τέμπλο με τις εικόνες του Αγίου Φανουρίου, του Χριστού, της βρεφοκρατούσας Θεοτόκου και των Αγίων Αναργύρων.

Κάτω από την εκκλησία και δίπλα στις όχθες του φαραγγιού, όπου τρέχει ο ποταμός Απόλλωνας, βλέπουμε μια  πηγή της οποίας το νερό κάποτε υδροδοτούσε το Βενεράτο.Κατά την επίσκεψη του στην περιοχή ο G. Gerola  είχε διαβάσει στην επιφάνεια της τη χρονολογία 1497.

Πάνω από την πηγή υπήρχαν κτίσματα, τα οποία επίσης έχουν καταστραφεί και ίσως εκεί να είχαν τα κελιά τους οι μοναχοί του μοναστηριού.

Σε έγγραφο του 1673 έχουμε αναφορά στην περιοχή του Αγίου Φανουρίου στο Βενεράτο, όχι όμως στο μοναστήρι, και συγκεκριμένα σε δύο νερόμυλους που ήταν κτισμένοι εκεί και των οποίων οι ιδιοκτήτες έριζαν για το νερό του ποταμού και της πηγής.

Στις άκρες του φαραγγιού οι κάτοικοι της περιοχής ακόμα και σήμερα διατηρούν περβόλια με πορτοκαλιές, λεμονιές και μανταρινιές ενώ ευδιάκριτοι είναι ακόμα οι παλιοί καταπότες με τους οποίους πότιζαν τα δέντρα.

Τον Αύγουστο, στην γιορτή του Αγίου Φανουρίου, γίνεται μεγάλο πανηγύρι  με παραδοσιακό γλέντι ενώ τη γιορτή τιμούν οι γυναίκες με πολλές φανουρόπιτες που φέρνουν για να ευλογηθούν στο ναό και να μοιραστούν στους πιστούς.