Στύλος: Το απολίθωμα σειρηνίου που έζησε πριν από 7-8 εκ. χρόνια-Η σχέση του με τις μυθικές σειρήνες

 

Υπάρχουν οι μυθικές σειρήνες, τα απόκοσμα εκείνα πλάσματα που έχει συνδέσει ο λαός με το μύθο της γοργόνας η οποία ήταν η μισή ψάρι και η άλλη μισή γυναίκα;

Για τα μυθικά πλάσματα δε γνωρίζουμε όμως σίγουρα υπήρξαν και υπάρχουν τα σειρήνια, ένα θαλάσσιο είδος του οποίου τα θηλυκά άτομα φέρουν μαστούς, κάτι που αποτελούσε, στο παρελθόν, ανεξήγητο φαινόμενο για τους ναυτικούς, αναγνωρίζοντας στη θέα τους τερατόμορφες γυναικείες μορφές.

Μάλιστα ένα απολίθωμα σειρηνίου μπορεί να δει κανείς από κοντά έξω από το ναό των Αγίων Νικολάου και Ιωάννου στο Στύλο Αποκορώνου Χανίων.

Το απολίθωμα ανήκει στο είδος του εξαφανισμένου θαλάσσιου θηλαστικού metaxytherium medium , που ανήκει στην τάξη των σειρηνίων.

Το απολίθωμα που βλέπουμε στο Στύλο εντοπίστηκε στη διάρκεια εργασιών στο δρόμο από το χωριό Πρόβαρμα προς το χωριό Σαμωνάς.

Αποτελείται από τον σχεδόν ολόκληρο και εξαιρετικά αρθρωμένο, μετακρανιακά σκελετό ενώ έχει υποστεί διάβρωση από τις καιρικές συνθήκες. Βλέπουμε πάνω του όλους τους θωρακικούς και οσφυϊκούς σπονδύλους, από τέσσερις ουραίους και όλα τα πλευρά. Το κρανίο λείπει, και πιθανότατα καταστράφηκε κατά τις εργασίες στην περιοχή.

Το εν λόγο σειρήνιο έζησε στη Μεσόγειο πριν από 7-8 εκατομμύρια χρόνια σε μια περίοδο που οι γεωολόγοι ονομάζουν Τορτόνιο, κατά την οποία και καταγράφεται μια μετάβαση από τροπικό σε εύκρατο κλίμα.

Τότε φτιάχτηκαν οι μαργαϊκοί ασβεστόλιθοι που περιείχαν το απολίθωμα, από αποθέσεις ιζημάτων σε ρηχά, ζεστά νερά, σε παράκτιες περιοχές, λιμνοθάλασσες και κοραλλιογενείς υφάλους, οι οποίοι περιέβαλλαν τις στεριές που αποτελούσαν τότε την Κρήτη.

Τις τελευταίες δεκαετίες στην Κρήτη έχουν αναφερθεί 14 θέσεις με απολιθώματα σειρηνίων και μέχρι σήμερα το νησί μας είναι η μοναδική περιοχή στην Ελλάδα όπου υπάρχουν δημοσιεύσεις για ανεύρεση απολιθωμάτων σειρηνίων.

Σήμερα ζουν λίγοι εκπρόσωποι των σειρηνίων σε Ατλαντικό, Ινδικό και Νοτιοδυτικό Ειρηνικό Ωκεανό, όχι όμως αυτού του είδους που έζησε στην Κρήτη και πλέον δεν υπάρχει.

Τα σειρήνια είναι υδρόβια και όσα έχουν απομείνει ζουν σε ρηχές, προστατευμένες τροπικές και υποτροπικές θάλασσες ενώ συχνά μπαίνουν και μέσα σε μεγάλα ποτάμια. Είναι αποκλειστικά φυτοφάγα, τρεφόμενα με θαλάσσια φυτά και γι αυτό τις αποκαλούν θαλάσσιες αγελάδες.

Το απολίθωμα είναι σε προστατευμένο στέγαστρο δίπλα στο ναό μαζί με πληροφοριακό υλικό για την ανεύρεση του 

Σκελετός του ίδιου είδους με αυτό της Κρήτης που βρέθηκε στη Γαλλία