Το Καρφί θα μας αποκαλύψει τα μυστικά του-Επανέναρξη ανασκαφών από τον Krzystof Nowicki

 

Καλά νέα, πραγματικά, μας μετέφερε ο αρχαιολόγος, καθηγητής στο Ινστιτούτο Αρχαιολογίας και Εθνολογίας της Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών, Krzystof Nowicki, για το Καρφί και την επανέναρξη των ανασκαφών στην περιοχή αυτή, που κρύβει ακόμα πολλά μυστικά.

Λάτρης της Κρήτης και επικεντρωμένος στην πιο γοητευτική και άγνωστη μέχρι σήμερα περίοδο στην ιστορία της, αυτή των Σκοτεινών Χρόνων, τότε που οι Μινωίτες εγκατέλειψαν παραθαλάσσιους και εύκολα προσβάσιμους οικισμούς και μετακινήθηκαν στα βουνά φτιάχνοντας εκεί νέους, ο Krzystof Nowicki τιμά το νησί με το έργο και την προσφορά του στην επιστήμη της αρχαιολογίας.

Ο ίδιος ανακοίνωσε την έναρξη των ανασκαφικών εργασιών στο Καρφί γράφοντας χαρακτηριστικά: «αγάπη χωρίς τέλος. Έτσι, μετά από 40 χρόνια αρραβωνιασμένοι επιτέλους παντρευτήκαμε. (Εννοώ- εγώ και αυτό το βουνό). Ξεκινήσαμε την ανασκαφή μας σε αυτόν τον θεαματικό κρητικό χώρο με το Πολωνικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο στην Αθήνα. Χρωστάω πολλές ευχαριστίες για την καταπληκτική βοήθεια και υποστήριξη στο προσωπικό της ΕΦΑ Ηρακλείου και ΠΑΙΑ, αλλά και σε όλους εκείνους τους υπέροχους ανθρώπους που γνώρισα στην Κρήτη τα τελευταία 40 χρόνια (μετρημένοι μάλλον σε χιλιάδες παρά εκατοντάδες). Επίσης, στους  αληθινούς «Νονούς» του έργου-Bogdan Rutkowski και Costis Davaras - δεν θα ξεχαστούν ποτέ».

Ο ίδιος δεν ξεχνά τα εμπόδια που συνάντησε σε αυτή του την προσπάθεια να φέρει στο φως και να μελετήσει τους αρχαιολογικούς θησαυρούς στο Καρφί: «Μετά από την άσχημη εμπειρία τα τελευταία δύο χρόνια, έχω την αίσθηση ότι χρειάζεται μια ακόμη παρατήρηση (ειδικά απευθύνεται στους μελλοντικούς κριτικούς! ) – ο οικισμός αυτός δεν ιδρύθηκε εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών, των επιδημιών και της στροφής στην ορεινή οικονομία».

Το Καρφί

Στα δυτικά της Σελένας στα Λασιθιώτικα βουνά και συγκεκριμένα στην κορυφή Καρφί, πάνω από το Οροπέδιο Λασιθίου, σε υψόμετρο 1.100 μέτρων, αναπτύχθηκε ένας σπουδαίος υστερομινωικός οικισμός κι ακόμα πιο πριν ένα Ιερό Κορυφής.

Οι Μινωίτες επέλεξαν να φτιάξουν την εγκατάσταση τους στην ανατολική πλευρά ενός ασβεστολιθικού εξάρματος καταλαμβάνοντας, όπως προέκυψε από τις αρχαιολογικές έρευνες, όλη την επίπεδη έκταση μεταξύ των κορυφών Μικρή και Μεγάλη Κοπράνα. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό σημείο με απεριόριστη θέα προς τη θάλασσα αλλά και προς τον κάμπο του Οροπεδίου Λασιθίου, και τα βουνά του.

Εκτιμάται πως εκεί ζούσαν περί τα 2.500 άτομα αν και οι απόψεις των αρχαιολόγων διαφέρουν. Ο Pendlebury που προχώρησε σε ανασκαφές στην περιοχή έκανε λόγο ακόμα και για 3.500 κατοίκους ωστόσο ο Krzysztof Nowicki‎ που έχει μελετήσει συστηματικά εγκαταστάσεις αυτής της περιόδου υπολογίζει πως εκεί ζούσαν από 625 έως 1.200 άτομα καθώς η περιοχή, όπου δημιουργήθηκε ο οικισμός, μπορούσε να καλύψει 125-150 σπίτια.

Η ονομασία Καρφί, που δόθηκε στον οικισμό, είναι μεταγενέστερη κι έχει να κάνει με το σχήμα του λόφου καθώς δεν διασώθηκε η μινωική ονομασία του. Οι Μινωίτες αναζήτησαν στο Καρφί ασφάλεια όταν Δωρικά φύλα εισέβαλλαν στο νησί. Γύρω στο 1100 π.Χ  έφτιαξαν τον οικισμό τους στον ίδιο χώρο όπου υπήρχε ήδη Ιερό Κορυφής από τη μεσομινωική περίοδο, 2200-1550 π.Χ.

Εκεί ζούσαν ως αγρότες και κτηνοτρόφοι και μάλιστα σ’ ένα οικισμό που χαρακτηρίζεται από τους αρχαιολόγους ως ο μεγαλύτερος υστερομινωικός οικισμός του Λασιθίου.

Η διάρκεια ζωής όμως στο συγκεκριμένο οικισμό δε φαίνεται να ήταν μεγάλη. Η κατοίκηση του διήρκεσε ως τον 10ο αιώνα π.Χ.

Η αρχαιολογική σημασία του τόπου αυτού εκτιμήθηκε αρχικά από τον Α. Έβανς, το 1896, όμως το 1930 ο Βρετανός αρχαιολόγος John D. Pendlebury προχώρησε πιο συστηματικά την ανασκαφή του, η οποία συνεχίστηκε από τη Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή.

Δείτε περισσότερα για το Καρφί στον παρακάτω σύνδεσμο:

Ο Υστερομινωϊκός οικισμός στο εντυπωσιακό Καρφί