Ο αρχαιολογικός χώρος στον Αζωγυρέ ή Αζοϊρέ Αποκορώνου Χανίων με τον εντυπωσιακό θολωτό τάφο

 

Σε λόφο, στα νότια της αρχαίας Άπτερας και ανατολικά του επαρχιακού δρόμου που οδηγεί στον οικισμό Στύλος Αποκορώνου Χανίων, βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος που είναι γνωστός ως Αζωγυρές ή Αζοϊρές.

Εκεί οι αρχαιολόγοι εντόπισαν σημαντικό μινωικό οικισμό που ιδρύθηκε πιθανότατα την Πρωτομινωική περίοδο (3.000-2.100 π. Χ).

Στην περιοχή αυτή εντυπωσιάζει ο μνημειακός θολωτός τάφος, που μάλλον ανήκε σε τοπάρχη, και χρονολογείται κατά την Υστερομινωική ΙΙΙ περίοδο, δηλαδή 14^ο-13^ο αιώνα π. Χ.

Ο τάφος αποκαλύφθηκε κατόπιν υπόδειξης πολίτη το 1961. Δυστυχώς ήταν ήδη συλημένος και υπήρχαν μόνο λίγα θραύσματα κεραμικής στο δάπεδο του.

Ο λιθόκτιστος διάδρομος που οδηγεί στον τάφο έχει μήκος 20,80 μέτρα και ο κυκλικός θάλαμος του διάμετρο 4,30 μέτρα.

Στους ιστορικούς χρόνους το μνημείο αυτό χρησιμοποιήθηκε ως χώρος λατρείας. Πάνω από το υπέρθυρο της εισόδου βρέθηκαν μάλιστα κύπελλα της αρχαϊκής περιόδου (6^ος αιώνας π.Χ. ), πράγμα που υποδηλώνει πως εκεί είχαμε τέλεση εναγισμών, δηλαδή μνημόσυνων.

Ο οικισμός

Ο οικισμός στον οποία ανήκει ο τάφος εντοπίστηκε το 1970, στα νοτιοδυτικά του λόφου, όταν βρέθηκε και διερευνήθηκε το τμήμα ενός σημαντικού Υστερομινωικού ΙΙΙ κτιρίου.

Οι ειδικοί θεώρησαν σημαντικό το κτίσμα αυτό καθώς, μεταξύ άλλων, βρέθηκε χαραγμένο πάνω σε τοίχο του ένα τεκτονικό σχέδιο τρίαινας. Επίσης σημαντική ήταν και η κεραμική κάμινος που εντοπίστηκε στην ίδια θέση, η ύπαρξη της οποίας φανερώνει βιοτεχνική δραστηριότητα, περίπου από το 1.300-1.200 π.Χ.

Η ΚΕ ΕΠΚΑ πραγματοποίησε στην περιοχή μικρής διάρκειας σωστικές έρευνες, κατόπιν αιτημάτων κατοίκων που ήθελαν να καλλιεργήσουν εκτάσεις τους, διαπιστώνοντας πως ο οικισμός καλύπτει ένα μεγάλο τμήμα του κεντρικού λόφου.

Αποκαλύφθηκε κοντά στην κορυφή του μεγάλο τμήμα κτιριακού συγκροτήματος του τέλους του 7^ου αιώνα π.Χ. H έρευνα έφερε στο φως τέσσερα μεγάλα δωμάτια σε παράταξη με κοινό το δυτικό εξωτερικό τοίχο. Ανάμεσα στα δωμάτια βρέθηκε  σκάλα που οδηγούσε σε δεύτερο όροφο.

Η κατοίκηση στην περιοχή του Αζοϊρέ συνεχίστηκε σε όλη τη διάρκεια της Ρωμαιοκρατίας μέχρι και τη Βυζαντινή περίοδο.

(Με πληροφορίες από το Υπουργείο Πολιτισμού, ΚΕ Εφορεία Προιστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων)