Το Φαράγγι του Κουρταλιώτη έχει το δικό του Άγιο τον οποίο
τιμά κάθε χρόνο την 1η Σεπτεμβρίου.
Για τον Όσιο Νικόλαο τον Κουρταλιώτη, για τον οποίο ο λόγος, έχει κτιστεί ναός
κατηφορίζοντας προς το Φαράγγι κοντά στις εντυπωσιακές πηγές του.
Ο Όσιος Νικόλαος ασκήτευσε
στη νότια και κεντρική Κρήτη κατά τα μέσα ή το δεύτερο ήμισυ του 17ου αιώνα
μ.Χ. Η κοίμησή του τοποθετείται γύρω στο 1670 μ.Χ.
Πληροφορίες για τη ζωή του διασώζονται μόνο στην προφορική
παράδοση του νησιού και ιδιαίτερα στην πρώην επαρχία Αγίου Βασιλείου.
Η παράδοση συγκεκριμένα αναφέρει ότι
από παιδί ενδιαφέρονταν για τον κόσμο γύρω του και φρόντιζε να προσφέρει σε φτωχούς τα αποθέματα τροφίμων
του πατρικού του σπιτιού, κυρίως κουκιά και λάδι.
Ο πατέρας του ανησυχούσε που έδινε τα τρόφιμα τους όμως κατά
ένα παράξενο τρόπο τα πιθάρια στο σπίτι τους
βρίσκονταν πάντα γεμάτα, δεν άδειαζαν όση ποσότητα κι αν δώριζε ο Νικόλαος.
Ήταν ακόμα έφηβος όταν αποφάσισε να ακολουθήσει ασκητική ζωή. Έφυγε και έζησε σε βουνά, δάση και φαράγγια της Κρήτης. Μάλιστα πέρασε μέρος της ζωής του στην πεδιάδα της Μεσσαράς. Λίγο πριν κοιμηθεί επέστρεψε στην επαρχία Αγίου Βασιλείου, όπου βρισκόταν και η γενέτειρά του (πιθανόν το χωριό Ασώματος).
Ερχόμενος έφερε μαζί του κάποιον Μεσσαρίτη που, σύμφωνα με
μία εκδοχή του βίου του, τον είχε πληγώσει από λάθος, κυνηγώντας με το τόξο
του. Κοντά στο σημείο όπου βρίσκεται ο ναΐσκος του Οσίου στο Φαράγγι, ο
Μεσσαρίτης δίψασε και ο Νικόλαος εκτείνοντας το χέρι εμφάνισε πέντε πηγές με
άφθονο νερό, που ακολουθούν τη σειρά και την αναλογία των δακτύλων του χεριού του.
Πρόκειται για τις πηγές του Κουρταλιώτικου Φαραγγιού που βλέπουμε ως τις μέρες μας
στο σημείο εκείνο.
Η παράδοση επίσης διασώζει ότι κτήτορας του μικρού ναού στο Φαράγγι είναι κάποιος Οθωμανός ο οποίος λοιδορούσε τη μνήμη του Οσίου και γι' αυτό τιμωρήθηκε αλλά στη συνέχεια αποκαταστάθηκε για να μαρτυρεί το θαύμα που
του συνέβη.Σήμερα ο ναός αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά και αγαπητά
προσκυνήματα της περιοχής και υπάγεται στην ενορία Ασωμάτου.
Δείτε επίσης:
Οι εντυπωσιακοί καταρράκτες στις Πηγές του Κουρταλιώτη Ποταμού
Το Κουρταλιώτικο φαράγγι με το πλούσιο υδάτινο στοιχείο, τη βλάστηση και τα μνημεία του