Ο δίκλιτος ναός των Αγίων Ιωάννου Θεολόγου και Νικολάου στο Στύλο Χανίων

 

Στην είσοδο του οικισμού Στύλος στον Αποκόρωνα Χανίων ξεχωρίζει, δεξιά, ο δίκλιτος ναός του Άγιο Ιωάννη του Θεολόγου και του Άγιου Νικόλαου.

Η περιοχή του Στύλου, είχε παραχωρηθεί από τον Αλέξιο Β τον Κομνηνό στη Μονή της Πάτμου και λειτουργούσε ως μετόχι της, οπότε και ο ναός ανήκε στην δικαιοδοσία του συγκεκριμένου Μοναστηριού.

Αρχικά στη θέση του σημερινού βόρειου κλίτους του ναού υπήρχε μικρός μονόχωρος και καμαροσκεπής ναός. Από την ανασκαφική έρευνα διαπιστώθηκε η ανέγερση, διαδοχικά, και η κατάρρευση  δυο ναών τουλάχιστον δυο φορές ενώ σε βάθος τριών μέτρων εντοπίστηκαν λείψανα της υστερομινωικής περιόδου.

Στη σημερινή του μορφή το κτίσμα φαίνεται πως το παλαιότερο τμήμα του είναι ο νότιος τοίχος του ναού που φέρει τοιχογραφίες του 13^ου αιώνα.

Η σημαντικότερη εξ αυτών του Αγίου Ιωάννη  του Θεολόγου, στο οξυκόρυφο τυφλό αψίδωμα.

Η καμάρα, ο βόρειος ναός του Αγίου και η τρίπλευρη αψίδα του ιερού ανακατασκευάστηκαν κατά τον 15^ο αιώνα.

Μεταξύ του 1271 και 1280 προστέθηκε και τοιχογραφήθηκε, πιθανόν από τη Μονή Πάτμου, ο σταυρεπίστεγος νάρθηκας στο ναό του Αγίου Ιωάννη.

Στο βόρειο τοίχο σώζεται παράσταση του Χριστού, όχι πλήρης, με επιγραφή που αναφέρει τη μοναχή Ευφροσύνη Δρακοντοπούλα.

Κατά τον 15^ο αιώνα προστέθηκε το νότιο, μονόχωρο, κλίτος το οποίο φέρει επίσης τοιχογραφικό διάκοσμο, αφιέρωμα του μοναχού Νικοδήμου, σύμφωνα με επιγραφή.

Η μορφή του Αγίου Νικολάου, μεταξύ των συλλειτουργούντων ιεραρχών της αψίδας είναι έργο ενός ικανού ζωγράφου του 15^ου αιώνα.

Σήμερα στο τμήμα του κτίσματος που ήταν αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο και στο πάτωμα του διατηρείται ανασκαφή κι είναι εκ των πραγμάτων μη λειτουργικό.

Στο μεγάλο νεκροταφείο που υπήρχε έξω από το ναό, και στην πορεία καταργήθηκε, έχουν διασωθεί δυο τάφοι με αρκοσόλιο και υστερογοτθικό γλυπτό διάκοσμο.

Έξω από το ναό, σε στέγαστρο, μπορεί να δει κανείς τον σκελετό ενός απολιθωμένου σειρηνίου.

(Αντλήθηκαν πληροφορίες από την έκδοση «Χριστιανικά Μνημεία της Κρήτης, Συνοδική Επιτροπή Θρησκευτικού Τουρισμού της Εκκλησίας Κρήτης: Μ.Κ.Ο. "Φιλοξενία")

Δείτε επίσης:

Στύλος: Το απολίθωμα σειρηνίου που έζησε πριν από 7-8 εκ. χρόνια-Η σχέση του με τις μυθικές σειρήνες

Τοιχογραφίες στο Ιερό του Αγίου Ιωάννου

Εικόνες από το κλίτος του Αγίου Νικολάου