Κυνηγόταφκος: Το εντυπωσιακό βάραθρο πάνω από τις Γωνιές και η λατρευτική χρήση του

 

Ο Κυνηγόταφκος είναι ένα βάραθρο πάνω από τις Γωνιές Μαλεβιζίου που εμπνέει δέος στους κατοίκους των γύρω περιοχών κυρίως λόγω του μεγάλου στομίου του αλλά και του κατακόρυφου μεγάλου βάθους του.

Βρίσκεται νότια των Γωνιών, στη βόρεια πλευρά της κορυφής Βοσκερό, και σε υψόμετρο 1.100 μέτρων.

Η ονομασία του οφείλεται στο γεγονός του ότι πολλοί κυνηγοί αναζητούσαν περιστέρια που φώλιαζαν στα τοιχώματα του βαράθρου.

Φαίνεται ωστόσο πως δεν προκαλεί δέος μόνο στους σύγχρονους Κρητικούς αλλά και στους Μινωίτες που προηγήθηκαν καθώς στο σημείο βρέθηκαν αντικείμενα που μαρτυρούν λατρευτική χρήση.

Στις προθήκες του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου βλέπουμε πολυάριθμα ειδώλια τα οποία εντοπίστηκαν σε βράχο πάνω από το κυκλικό στόμιο του βαράθρου.

Κάποια από τα πολλά ειδώλια που βρέθηκαν στο σημείο

Μιλάμε για εκατοντάδες ζωόμορφα ειδώλια βοοειδών που βρέθηκαν μαζί με σκεύη προσφοράς υγρών και φαγητών του 4^ου και 3^ου αιώνα π. Χ.

Η γεωμορφολογία της περιοχής παραπέμπει σε υπαίθρια μινωικά ιερά και ειδικότερα σε ιερά σαν αυτό του Γιούχτα όπου σε ανάλογα βαθύ χάσμα είχε εντοπιστεί η ίδια χρήση.

Η ανεύρεση μικρής πήλινης ασπίδας του τύπου των ασπίδων του Ιδαίου Άντρου, διακοσμημένης με τεχνική που μιμείται το ανάγλυφο των χάλκινων σκευών, μαρτυρεί, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, τη μακρά διάρκεια χρήσης της αναθηματικής ασπίδας σε ιερά και ίσως τη σύνδεση με το ίδιο το Ιδαίο Άντρο.

Στον Κυνηγόταφκο όμως δεν είχαμε μόνο λατρευτική χρήση ούτε και στη συνέχεια χρήση της περιοχής ως κυνηγότοπου.

Εκεί, μέσα στο βαθύ βάραθρο  οι Κρητικοί αντάρτες έριχναν Γερμανούς και Έλληνες που θεωρούσαν προδότες, συχνά υποχρεώνοντας τους να πηδήξουν μόνοι τους μέσα.

Ο Μανώλης Νάθενας, από τις Γωνιές, είχε πει στους σπηλαιολόγους όταν πήγαν να χαρτογραφήσουν τον Κυνηγόταφκο, πως είχε δει με τα μάτια του ίχνη συμπλοκής και αίμα.

Η χαρτογράφηση του

Το βάραθρο ερευνήθηκε και χαρτογραφήθηκε το 1991 από τους Σ. Πατραμάνη, Α. Παπαδάκη, Ι Νάθενα και Κ. Παραγκαμιάν.

Η είσοδος του είναι εντυπωσιακή με διάμετρο 7 μέτρα. Ακολουθεί κατακόρυφη κατάβαση στο κενό για 58 μέτρα.

Στα πρώτα 25 μέτρα ο κύλινδρος του βαράθρου ήταν, κατά την περίοδο εξερεύνησης του, καταπράσινος με βελούδινη υφή καθώς ήταν φυτρωμένα βρύα και φτέρες.

Το δάπεδο του έχει διαστάσεις 16Χ7 μέτρα. Συνολικά στο εσωτερικό του υπάρχουν 4 κύλινδροι εκ των οποίων οι 3 είναι «τυφλοί». Επίσης στο δάπεδο βρήκαν οι σπηλαιολόγοι τρύπες που δεν μπόρεσαν όμως να περάσουν.

Το βάραθρο βρίσκεται στη μέση της λαγκαδιάς της βόρειας πλευράς του Βοσκερού καταπίνοντας τα νερά που συλλέγει την περίοδο των βροχοπτώσεων. Η θερμοκρασία στο εσωτερικό του ήταν τότε 8 βαθμοί Κελσίου και η υγρασία 80-85%.

(Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το Δελτίο της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας τόμος ΧΧ, 1989-1992, με συντάκτη τον Καλούστ Παραγκαμιάν, αλλά και από το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου)