Μοναστηράκι Αμαρίου: Το εντυπωσιακό πλυσταριό με την κρήνη στην Κάτω Βρύση

 

Στη νότια πλευρά του όμορφου και παραδοσιακού οικισμού του Μοναστηρακίου, στο Αμάρι Ρεθύμνου, βρίσκεται η Κάτω Βρύση.

Δεν είναι ωστόσο ένα τοπωνύμιο ή μια απλή βρύση αλλά ένα ολόκληρο σύστημα με κρήνη, δέκα πέτρινες γούρνες για πλύσιμο και πότισμα ζώων μαζί με δεξαμενή νερού.

Κι όλα αυτά μέσα στο πράσινο και τα περβόλια με τα ξινόδεντρα, που συνθέτουν ένα σκηνικό δροσιάς και γαλήνης.

Η πηγή που τροφοδοτεί με νερό την κρήνη είναι πλούσια σε νερό κι αυτό μαρτυρά η συνεχής ροή του καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Στο μέσο της, πάνω από τον κρουνό, μια λιθανάγλυφη επιγραφή που φέρει το σύμβολο του σταυρού.

Το νερό από την κρήνη, μέσα από μικρά κανάλια, φθάνει στις πολυπληθείς γούρνες όπου κάποτε, πριν την εφεύρεση των πλυντηρίων, οι γυναίκες του χωριού έβαζαν τη μπουγάδα τους και οι άνδρες πότιζαν τα ζώα τους.

Απέναντι από την κρήνη βλέπουμε έναν τεράστιο και μεγάλο σε ηλικία πλάτανο που προσφέρει τη σκιά του και μαρτυρά από μακριά την ύπαρξη νερού στο σημείο.

Όλο αυτό το δίκτυο ύδρευσης-άρδευσης προστατεύεται με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού, του 1998, που αναφέρει: "Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1469/1950, το συγκρότημα ύδρευσης στο Μοναστηράκι Αμαρίου Ν. Ρεθύμνης που αποτελείται από την Κρήνη, τη συστοιχία γουρνών και την συλλεκτήρια δεξαμενή, διότι πρόκειται για πολύ σημαντικό υδρευτικό έργο, χαρακτηριστικό δείγμα της λαϊκής τοπικής αρχιτεκτονικής, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη ζωή του τόπου και αποτελεί σημείο αναφοράς της ιστορικής μνήμης των κατοίκων ."